محب‎اهری: بازیگری کشف شهود است

حسین محب اهری دارای لیسانس ادبیات فارسی از مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجی در سال 1358 است.

وی یک دوره آموزش بازیگری در کارگاه نمایش زیر نظر آربی آوانسیان در سال 1354 دید. بازی در سینما را از سال 65 با ایفای نقش کوچکی در فیلم رابطه به کارگردانی پوران درخشنده آغاز کرد.

او همچنین از سال 50 به عکاسی تجربی و تئاتر اشتغال داشته است و برای مخاطبان تلویزیونی با بازی در نقش هپلی معروف محله برو بیا شناخته شد و در کارهای تاریخی مثل بوعلی سینا به ایفای نقش پرداخت.

او در سریال بیمار استاندارد در نقش یک آدم عجیب و غریب که تنها سرگرمی‌اش سریال دیدن در تلویزیون کوچک خانه‌اش است بازی متفاوتی ارائه کرد. اهری علاقه خاصی در کار برای کودکان دارد و سال‌هاست که به همراه مریم کاظمی تئاتر کودک کار می‌کند.

محله بهداشت، سربداران، باجناق‌ها، چاق و لاغر، پایتخت، معمای شاه، اسپاگتی در هشت دقیقه، وقتی همه خواب بودیم، پسر آدم دختر حوا، خوب، بد، زشت، پایتخت 2، تبریز در مه، مجموعه عروسکی «امین و مینا»، مختارنامه، برگ سبز، تئاتر نیرنگ بازی‌های آقای اسکابن و این شرح بی‌نهایت ازجمله کارهای ماندگار اهری محسوب می‌شود.

محب اهری با کارگردانانی چون کیهان رهگذر، محمد علی نجفی و سیروس مقدم همکاری داشته است و توانایی ایفای نقش‌های درام و کمدی را توامان دارد. با او در باره فعالیت‌های بازیگری‌اش گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

آیا به ایفای نقش‌های متفاوت علاقه دارید؟

به عنوان یک بازیگر حرفه‌ای هر نقش جدیدی را که بازی می‌کنم برایم در حکم یک کنکاش و چالش بزرگ است و باعث می‌شود تلاش مضاعفی داشته باشم تا به جهان اثر این شخصیت ورود داشته باشم. ممکن است نقش مربوط به یک کار تاریخی باشد و می‌بایست به سراغ مستندات تاریخی مربوطه رفت. جذابیت‌های بازیگری به این کشف شهودهاست و اگر این ویژگی‌ها نباشد بازیگری می‌شود یک شغل معمولی و عادی. از ابتدا علاقه داشتم که انواع و اقسام نقش‌ها را بازی کنم. خوشبختانه در سال‌های اخیر بخوبی این تلاش‌هایم دیده شد و نقش‌های گوناگون زیای بازی کردم.

نقش‌های تاریخی زیادی هم بازی کرده‌اید.

نقش‌های خارجی جذاب هستند و من تلاش می‌کنم برای ارتباط بهتر با مخاطب آنها را رنگ‌آمیزی کنم.

در سریال مختار هم نقش متفاوتی را تجربه کرده‌اید.

بله، نقش یک عرب منفی و بدوی را بازی کردم و درک این شخصیت در حین بازی برایم خیلی جذابیت داشت. میرباقری کارگردان بزرگی است و می‌داند چگونه بازیگر را هدایت کند تا به نقش نزدیک شود.

در سریال از دوردست‌ها هم در نقش مثبت بازی کردید.

خوشحالم در کنار ایفای نقش‌های منفی، نقش یک آدم موجه و موقر بازاری خیرخواه را در این سریال بازی کردم. نقشی که در داستان حضور کوتاه، اما موثری داشت.

بیمار استاندارد اولین تجربه همکاری‌تان با سعید آقاخانی بود؟

بله، صاحبخانه‌ای که گذشته مشکوک و مجهولی دارد. با خواندن متن فیلمنامه شیفته شخصیت‌پردازی و روایتگری سعید آقاخانی شدم. در بیمار استاندارد شاهد یک کمدی متفاوت و نویی بودیم. شخصیتی که ایفا کردم پیچیده بود و می‌بایست برای ایفایش خیلی به آن فکر و آنالیز و تجزیه و تحلیلش می‌کردم و در ذهنم انواع و اقسام استنباط‌هایم را مورد بررسی قرار می‌دادم. آیا آدمی است که اهل مطالعه و خواندن متن‌های سنگین فلسفی است؟ یا آدم توهمی است. درگذشته احتمالا آدم خلافکاری بوده و شاید در ذهنش اینچنین آدمی بوده باشد و همه چیز شخصیتش در ایهام قرار دارد و این ویژگی جذاب‌ترش می‌کرد. در زمان حال برای امرار معاش خانه‌اش را اجاره داده است. درحین صحبت‌هایی که با سعید آقاخانی داشتم چون هنوز متن تمام و کمال نوشته نشده بود، نمی‌دانستیم نویسنده درپایان چه فرجامی برای شخصیت‌ها قائل شده است. تا قبل از شروع فیلمبرداری اغلب شب‌ها تا صبح درگیر این شخصیت بودم و به آن فکر می‌کردم.

پارتنرهای خوبی هم در این سریال با شما همبازی بودند.

بله با بابک حمیدیان که بازیگر نقش روبه‌رویم بود همکاری خوبی داشتم. جواد عزتی هم بازیگر خوب و توانمندی است و همه تیم بازیگری از کاری که انجام می‌دادند لذت می‌بردند. یادم می‌آید در حین هر صحنه کلی ایده به ذهنمان خطور می‌کرد.

سعید آقاخانی از این ایده‌ها استفاده می‌کرد؟

با ایشان مطرح می‌کردیم و خیلی با روی باز با این پیشنهادها برخورد می‌کرد و از کنسه‌های درست استفاده می‌کرد. به نظرم لطمه‌ای که سریال بیمار استاندارد با آن مواجه شد زمان پخش نه‌چندان مناسبش بود.

در بیمار استاندارد یک ادای دین به فیلم جیب‌برها به بهشت نمی‌روند که شما و علیرضا خمسه در آن بازی داشتید انجام شد؟

برای من خیلی این مساله جذاب بود. وجود این صحنه پیشنهاد من بود تا برای نقشم گذشته‌ای هرچند کوتاه را مورد استفاده قرار دهیم. به همین دلیل ناگهان یاد یک فیلم کمدی کلاسیک افتادم و فیلمی که اشاره کردید و با خمسه بازی کرده بودم و این سکانس محمل مناسبی برای نشان دادن گذشته این آدم بود که برخلاف رفیقش کار خلاف را کنار گذاشته بود.

دکتر ایادی سریال معمای شاه هم نقش چندوجهی و چالش‌برانگیزی برای بازی است.

این نقش هم ایفایش لذتبخش است. نکته مهم در باره نقش دکتر ایادی این است که مثل شخصیت‌هایی نظیر هویدا یا تیمور بختیار و... زیاد برای مردم شناخته شده نبود و شخصیتی بود که بیشتر در سایه قرار داشت. آدمی مرموز که دارای مناصب و شغل‌های زیادی بود و پشت پرده کارهای زیادی انجام می‌داد. محمد‌رضا ورزی با ارائه مستندات تاریخی در باره دکتر ایادی تا حدی اطلاعات ارزشمندی به من ارائه کرد تا بهتر به شخصیت نزدیک شوم و یکجورهایی راسپوتین دربار پهلوی بود.

به لحاظ ظاهری هم عکس‌های زیادی از این آدم وجود ندارد...

بله، مثل هویدا نیست که همه مردم عکس و پیپ معروفش را دیده باشند و به همین دلیل من می‌توانستم به این شخصیت رنگ و لعاب بدهم و با اتود زدن چهره متفاوتی از او ارائه کنم .من تلاش کردم تا حد ممکن بتوانم به شخصیتش نزدیک شوم و محمدرضا ورزی هم با شیوه نگاه و بازی‌ام در نقش دکتر ایادی موافق بود. آقای حقانی یکی از مورخان تاریخ معاصر عنوان کرده‌اند که من توانسته‌ام شخصیت این آدم را خیلی نزدیک به واقعیت بازی کنم. بابت این اظهارنظر خیلی خوشحال شدم. به هر حال مخاطب با دیدن سریال متوجه نفوذ دکتر ایادی روی شخص شاه می‌شود که حتی قدرت عزل و نصب وزیران را هم داشت.

دکتر ایادی را می‌توانیم شخصیت منفی صرف بدانیم؟

هر آدمی یک شخصیت درونی و یک شخصیت بیرونی در مواجهه با آدم‌های دیگر دارد. دکتر ایادی 80 شغل داشته و چنین آدمی به طور حتم آدم زیاده‌خواه، خودخواه و حریصی بوده و در ضمن جاه‌طلب و خطرناک است و ممکن است هر کسی را که سد راه منافعش باشد قربانی کند. از طرف دیگر وجوهات سیاسی این آدم پررنگ است و آدم‌هایی با تفکرات خاص را وارد دربار می‌کند.

دکتر ایادی از سران معروف فراماسونری در ایران بوده است؟

بله، با قدرت گرفتنش خیلی از فراماسونرها به دربار پهلوی رخنه کرده و در تعیین خط‌مشی سیاسی برای شاه اثر‌گذار بودند. در این سازمان‌های مجهول و مخفی آدم‌های خطرناک عضویت داشته‌اند، بنابراین دکتر ایادی هم آدم منفی به حساب می‌آید که از خیانت به وطن و خوش‌خدمتی به بیگانگان ابایی نداشته و سرسپرده نیروهای استعماری بوده است و به نظرم آدم مرموز و پیچیده‌ای است و مثل یک سیاستمدار کهنه‌کار با هر آدم بسته به شرایط و موقعیتش برخورد و مراوده دارد و در موضع قدرت خشن و بی‌رحم می‌شود.

در سکانسی که دکتر ایادی با شاه درباره ثریا حرف می‌زند خودش را فرمانبردار نشان می‌دهد، اما حرف خودش را به کرسی می‌نشاند.

آدم سیاس و مکاری است و رگ خواب شاه را بلد است و در ظاهر حرفش را تائید، اما کار خودش را انجام می‌دهد.

واکنش مردم در باره بازی شما در سریال معمای شاه چگونه است؟

خیلی از مردم زمانی که من را در مکان‌های عمومی می‌بینند درباره نقش و سریال صحبت می‌کنند و برخی‌ از این‌که درباره این آدم متنفذ دربار پهلوی اطلاع نداشته‌اند، اظهار تعجب می‌کنند و خوشحالند که توانسته‌اند به بخشی دیگر از واقعیت‌های سلطنت پهلوی دوم با نگاه کردن به این سریال دست پیدا کنند و به هر حال دیدن سریال‌های تاریخی همیشه برای مخاطبان جذابیت دارد.

در سریال تبریز در مه هم با ورزی سابقه همکاری داشتید.

قبل از آن در یکی از کارهای ورزی در نقش مهمان بازی داشتم و موقعی که با ایشان برخورد کردم از اطلاعاتی که از بازیگران داشتند تعجب کردم. در تبریز در مه هم نقش خوبی درباره یک درباری فتحعلی‌‌شاه بازی کردم و یک آدم فرصت‌طلب محسوب می‌شد.