آیا قرآن سر گرفتن شیوهای خاص دارد؟
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران درباره شایعه «شیوه صحیح قرآن به سر نهادن» بیان داشت: اینکه تقدیر یک ساله انسان در همان دو صفحهای باشد که باز شده، مطلبی کاملاً غیر علمی، غیر مستند و بدون دلیل است.
این روزها در فضای مجازی به بهانه «لیالی قدر» موضوعاتی مطرح میشود که در ظاهر بسیار جذاب و فریبنده است، از جمله «شیوه صحیح قرآن به سر نهادن» که منبع آن را کتاب هزار و یک نکته علامه حسن حسنزاده آملی معرفی و این گونه بیان میکنند:
در آن بخش از دعا که قرآنها را برابر چهره میگیرند، قرآن را به شکل استخاره باز کرده و روبروی چهره میگیریم، آنجا هم که بنا است قرآن بر سر گذاشته شود، بدون اینکه صفحه باز شده تغییر کند آن را روی سر قرار دهید، به این شکل که قرآن به شکل باز شده و رو به بالا باشد؛ یعنی صفحات و نوشتهها رو به آسمان و جلد قرآن روی سر قرار میگیرد، بعد از برداشتن قرآن از سر آن صفحه را علامت گذارده یا شماره صفحه را حفظ کنید تا سر فرصت مطالعه کنید، آنچه در این 2 صفحه به دست شما رسیده، تقدیری است که در شب قدر مقدر شده. یعنی خوانشی است بر احوالات شما در سالی که پیش رو دارید. اینگونه است که آن چه در شب قدر نازل می شود سرنوشت یک ساله را معین میکند، خوشا به حال آنانی که در این چند شب، هر شبشان صفحهای روشنتر و پسندیدهتر از شب قبل دارد.
*پاسخ به شایعه «شیوه صحیح قرآن به سر نهادن»
پاسخ این شبهه و شایعه را از حجتالاسلام وحید واحدجوان عضو هیأت علمی دانشگاه تهران پرسیدیم، وی با بیان اینکه این متن در هیچ یک از آثار علامه حسنزاده آملی وجود ندارد، ابراز داشت: شیوه نگارش هم شیوه علامه نیست، همچنین سبک نوشتاری علامه چنین نیست.
واحدجوان اظهار داشت: نوع نگاه به شب قدر و مسأله تقدیر اعمال هم که در این متن ادعا شده با نوع نگاه یک حکیم و عارف نمیسازد.
وی درباره روشی که برای شیوه صحیح قرآن به سر گرفتن بیان شده، گفت: به لحاظ محتوایی هم کاملاً این مسأله، نادرست است، اینکه تقدیر یک ساله انسان در همان دو صفحهای باشد که باز شده، مطلبی کاملاً غیر علمی و غیر مستند و بدون دلیل است.
این کارشناس دینی درباره علت نشر چنین مطالبی بیان داشت: چون علامه حسنزاده آملی از عارفان بزرگ معاصر است، برخی برای اینکه مطالب نامعتبر خود را نشر دهند، آنها را به امثال ایشان منتسب میکنند، به همین خاطر به همه عزیزان عرض میکنم که به هر کانال، گروه، سایت و مطلبی که در شبکههای اجتماعی یا سایتهای اینترنتی منتشر میشود اعتماد نکنند و حتماً از متخصصان مورد اعتماد، مسائل اینچنینی را بپرسند.
آنچه در احادیث در ارتباط با اعمال و دعایی که همراه با قرآن در شب قدر خوانده میشود، آمده از دو بخش تشکیل میشود:
1-مربوط به باز کردن قرآن و قرار دادن آن در مقابل است که این از اعمال شبهای قدر است.
2-مربوط به قرآن سر گرفتن است، سید بن طاووس از کتاب «إِغَاثَةِ الدَّاعِی» روایتی را به صورت سندهای مختلف نقل کرده و قرآن به سر گرفتن را جزو اعمال مخصوص شبهای قدر ذکر میکند: علی بن یقطین از امام کاظم(ع) نقل میکند که آن حضرت فرمود: مصحف شریف را در دست بگیر و بر سر بگذار و بگو: «اللَّهُمَّ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ إِلَى خَلْقِکَ وَ بِکُلِّ آیَةٍ هِیَ فِیهِ وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِیهِ وَ بِحَقِّهِ عَلَیْکَ وَ لَا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّهِ مِنْکَ یَا سَیِّدِی یَا سَیِّدِی یَا سَیِّدِی» پس 10 مرتبه بگو «یَا اللَّهُ»، و 10 مرتبه «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ» و همین طور هر کدام از امامان(ع) را بشمار و 10 مرتبه بگو تا وقتی که به نام امام معاصر با خودت رسیدی، نام آن حضرت را نیز 10 مرتبه صدا بزن که اگر چنین کنی حاجات تو برآورده میشود و امور زندگی بر تو آسان میشود.
بنابراین در هیچ منبع معتبری مطلبی مبنی بر نحوه بر سر گذاشتن قرآن و یا صفحات آن دیده نشده است.
قرآن را بر سر نگیرید ، این رسم از کی و کجا پیدا شده است و مفهوم این کار برای کسی که در طول سال قرآن در خانه اش خاک میخورد و حتی معنی یک آیه را نمیداند تاچه رسد به تفسیرش یا شأن نزولش و بالاتراز آن کار بردش در زندگی روزمره خود چیست ؟ . امروز قرآن در میان مردم ما غریب است اگر بفهم و درک قرآن هم برسیم در عمل باحکام آن میمانیم . کاری نکنیم که دیگر فرق اسلامی بگویند : شیعه دین را تحریف کرده است . بسیاری از این دکان بازارهائی که وارد مذهب ما شده اند ریشه در قرآن و سنت ندارد و منبع تاریخی آن نیز معلوم نیست . این وظیفهء روحانیت است که اسلام ناب را بمردم معرفی کند : بقرآن و مفاهیم عالیه آن برگردیم و همیشه این آیه را زمزمه کنیم : أفلا یتدبرون القرآن ؟. آیا در قرآن تدبر و اندیشه نمیکنند ؟