آشنایی با سوره‌های کتاب آسمانی/ جاثیَه

«جاثیه» یعنی کسی که دوزانو نشسته است.

حالت به زانو درآمدن و بر زانو نشستن در روز قیامت، حکایت از ناتوانی انسانها و ذلت و تواضع و تسلیم آنان در مقابل حق و در پیشگاه خداست که در آیه 28 به آن اشاره می‌شود.

در آیات 26 تا 35 این سوره، وقوع قیامت در سه بخش بیان می‌شود:

یک ــ آیات 26 و 27 اشاره به زنده شدن دوباره انسانها دارد و می‌فرماید:

بگو: خدا(ست که) شما را زندگی می‌بخشد، سپس می‌میراند، آن‌گاه شما را به‌سوی رستاخیز، که تردیدی در آن نیست گرد می‌آورد، ولی بیشتر مردم (این را) نمی‌دانند. و فروانروایی آسمانها و زمین از آن خداست، و روزی که رستاخیز برپا می‌شود آن روز است که باطل اندیشان زیان خواهند دید.

دو ــ آیات 28 و 29 حالت ناتوانی و تسلیم و تواضع انسانها را در روز قیامت بیان می‌کند:

و هر امتی را به زانو در آمده می‌بینی؛ هر امتی به‌سوی کارنامه خود فراخوانده می‌شود و (بدیشان گفته می‌شود:) امروز جزای کارهای خود را دریافت می‌کنید. این است کتاب ما که علیه شما به‌حق سخن می‌گوید. ما از آنچه می‌کردید، نسخه برمی‌داشتیم.

سه  ــ در آیات 30 تا 35 به بیان سرانجام دو گروه یعنی مؤمنین و کفار می‌پردازد:

و اما کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، پس پروردگارشان آنان را در جوار رحمت خویش داخل می‌گرداند، این همان کامیابی آشکار است. و اما کسانی که کافر شدند (بدانها گفته می‌شود:) پس مگر آیات ما بر شما خوانده نمی‌شد؟ و(لی) تکبر نمودند و مردمی بدکار بودید. و چون گفته شد: وعده خدا راست است و شکی در رستاخیز نیست، گفتید: ما نمی‌دانیم رستاخیز چیست، جز گمان نمی‌ورزیم و ما یقین نداریم. و (حقیقت) بدیهایی که کرده‌اند، بر آنان پدیدار می‌شود و آنچه را بدان ریشخند می‌کردند، آنان را فرو می‌گیرد؛ و گفته شود: همان گونه که دیدار امروزتان را فراموش کردید، امروز شما را فراموش می‌کنیم، و جایگاهتان در آتش است و برای شما یاورانی نخواهد بود. این بدان سبب است که شما آیات خدا را به‌ریشخند گرفتید، و زندگی دنیا فریبتان داد. پس امروز نه از این (آتش) بیرون آورده می‌شوند، و نه عذرشان پذیرفته می‌گردد.