اشکالات شیوه آموزش زبان انگلیسی در مدارس و دانشگاه‌ها چیست؟
دبیر دومین کنفرانس ملی آموزش و یادگیری زبان انگلیسی مبهم بودن مدت زمان جهت یادگیری زبان انگلیسی در ایران را مشکل بزرگ و حاکم کنونی دانست و گفت: با شیوهای که برای یادگیری زبان در مدارس و دانشگاه‌ها دنبال می‌شود به ده‌ها هزار سال زمان نیاز است تا فرایند یادگیری زبان انگلیسی برای زبان‌آموزان تکمیل شود.
به گزارش پارس، دکتر سیدحسین فاضلی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که ارزش یادگیری زبان انگلیسی به‌عنوان وسیله مهم در ارتباطات جهانی باعث شده است که جایگاه آن بیش از پیش مطرح شود اما متاسفانه ابهامات بسیاری از گذشته تاکنون در یادگیری و آموزش زبان انگلیسی در ایران حاکم است، اظهار کرد: بررسی وضعیت یادگیری زبان انگلیسی بزرگسالان در ایران باعث مطرح‌شدن سئوالات و ابهامات زیادی شده است؛ به طور مثال چرا بزرگسالان زبان انگلیسی را خیلی دیرتر و سخت‌تر یاد می‌گیرند؟ یا چرا به ظاهر بزرگسالان قدرت تمرکز بالایی برای یادگیری زبان انگلیسی ندارند؟ و دیگر سوالات مشابه که پاسخ به آن‌ها به‌صورت متفاوت در ذهن عموم مردم وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: مقایسه طول زمان فراگیری زبان مادری یک خردسال و یادگیری زبان انگلیسی در یک بزرگسال در ایران نشان می‌دهد که یک بزرگسال حداقل 67 سال زمان نیاز دارد تا بتواند زمان لازم را صرف یادگیری زبان انگلیسی کند؛ بررسی وضعیت یادگیری زبان انگلیسی توسط دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها نیز نشان می‌دهد که به این شیوه برای یادگیری زبان در مدارس و دانشگاه‌ها، به ده‌ها هزار سال نیاز است تا فرایند یادگیری زبان انگلیسی برای زبان‌آموزان تکمیل شود.
وی مبهم‌بودن مدت زمان لازم جهت یادگیری زبان انگلیسی را مشکل بزرگ کنونی بر سر یادگیری این زبان در ایران دانست و گفت: امروزه یکی از شیوه‌های به ظاهر علمی در کمک به دانشجویان برای یادگیری زبان انگلیسی، ترجمه متون انگلیسی توسط دانشجویان تحت عنوان پروژه و تحقیق است که از دانشجویان خواسته می‌شود برای درس‌های زبان انگلیسی پیش، عمومی و تخصصی متنی را ترجمه کنند؛ شاید این کار فلسفه خوبی برای یادگیری باشد و دانشجو وقت زیادی را صرف یادگیری زبان انگلیسی کند اما چند درصد دانشجویان متن‌ها را خودشان ترجمه می کنند؟
این متخصص آموزش و یادگیری زبان انگلیسی افزود: طبق یک نظرسنجی در سطح شهر اهواز از دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی که ترجمه متون انگلیسی تحت عنوان پروژه و تحقیق از آن‌ها خواسته شده بود، کمتر از یک درصد دانشجویان ترجمه را خودشان انجام داده و بقیه ترجمه و تایپ فارسی ترجمه را به کافی‌نت‌ها و مراکز مشابه سپرده بودند؛ نکته قابل توجه این‌که، براساس این نظرسنجی مشخص شد که این افراد حتی حاضر نبودند متن انگلیسی و ترجمه آن را مطالعه کنند و از همه مهم‌تر طبق نظر آن‌ها، نمره کامل تحقیق را دریافت کرده بودند.
فاضلی ادامه داد: این در حالی بود که مطابق مصاحبه انجام شده با بعضی از اساتید زبان انگلیسی، همه آن‌ها از این روند ترجمه توسط دانشجویان اطلاع داشتند؛ حال این نکته قابل توجه است که وقتی اساتید زبان انگلیسی می‌دانند که دانشجویان کار ترجمه را خودشان انجام نمی‌دهند، چرا از آن‌ها تحت عنوان پروژه و تحقیق ترجمه خواسته می‌شود و واقعا چه هدف و نیت علمی از این کار وجود دارد؟ آیا نتیجه این کار غیر از این است که پولی به حساب کافی‌نت‌ها منتقل شود؟ آیا اتفاق پژوهشی و یادگیری در زبان انگلیسی رخ می‌دهد؟ با این شیوه آیا ممکن است که پژوهش در حیطه مرکز دانشگاهی رخ دهد؟ و سؤالات متفاوت دیگری که پاسخ به آن‌ها ما را به نگرش ناراحت‌کننده‌ای راهنمایی می‌کند.
دبیر دومین کنفرانس ملی آموزش و یادگیری زبان انگلیسی با اشاره به نکته قابل توجه دیگر در بخش برنامه‌ریزی دانشگاه‌ها برای آموزش و یادگیری زبان انگلیسی، تصریح کرد: ارتباط متخصصان ادبیات انگلیسی با آموزش زبان انگلیسی چیست؟ سر فصل‌های درسی دانشگاهی رشته‌ی دانشجویان زبان و ادبیات انگلیسی نشان می‌دهد که آن‌ها شعر و ادبیات انگلیسی را بررسی می‌کنند در حالی‌که دانشجویان آموزش زبان انگلیسی، آموزش و یادگیری تلفظ، کلمات، گرامر، درک مطلب و دیگر مقوله‌های مرتبط با آموزش زبان انگلیسی را میخوانند.
فاضلی با طرح این پرسش که در ایران این معادله چه‌طور رقم می‌خورد؟ خاطرنشان کرد: معمولا فارغ‌التحصیلان رشته ادبیات و زبان انگلیسی، مدرس زبان انگلیسی می‌شوند؛ تلفظ را درس می‌دهند، گرامر تدریس می‌کنند، درک مطلب را آموزش می‌دهند و غیره. به‌طور خلاصه همه‌ی عناصر زبان انگلیسی را تدریس می‌کنند به غیر از ادبیات انگلیسی! معلوم است که نتیجه آن چه می‌شود.
وی ادامه داد: البته فارغ‌التحصیلان رشته مترجمی زبان انگلیسی هم‌وزن و معادل فارغ‌التحصیلان رشته زبان و ادبیات انگلیسی هستند یا حتی فراتر از آن، گاهی مشاهده می‌کنیم افرادی که صرفأ چون مدتی را خارج از کشور زندگی کرده‌اند، مدرس زبان انگلیسی می‌شوند؛ گناه آن داوطلب و دانشجوی درس زبان انگلیسی چیست که این‌گونه با او معامله می‌شود؟ اگر قرار باشد هرکسی که صرفأ یک زبان را بداند، آن را به‌صورت آکادمیک و کلاسیک تدریس کند، به‌راستی چند نفر از ما می‌توانیم کتاب‌های دستور زبان فارسی مدارس را خوب درس بدهیم؟
این متخصص آموزش و یادگیری زبان انگلیسی مقوله دیگر حاکم و کمک‌کننده در آموزش و یادگیری زبان انگلیسی را آگاهی‌یافتن درباره فرهنگ زبان انگلیسی عنوان و اظهار کرد: روشن است که هر زبانی زاییده یک فرهنگ و جزء لاینفک آن است؛ صرفأ کلمات بی‌روح یک زبان و گرامر آن را نباید فقط حفظ کرد بلکه دانستن و اطلاع پیدا کردن درباره فرهنگ این زبان به داوطلبان یادگیری انگلیسی کمک می‌کند که بستر کاربری کلمات را بهتر بشناسند.
فاضلی افزود: بین فرهنگ‌ها، تفاوت‌ها و تشابهاتی وجود دارد و از آنجا که بین فرهنگ زبان‌های موجود در ایران و فرهنگ زبان انگلیسی تفاوت بسیار زیاد است، یادگیری سخت‌تر می شود. پس چاره چیست؟ دانستن درباره فرهنگ زبان انگلیسی برای یادگیری این زبان به ما کمک می‌کند؛ صرفأ فقط خواندن و حفظ‌کردن کلمات انگلیسی، مشکلات زیادی برای یادگیری زبان انگلیسی می‌آفریند و به جایی می‌رسیم که زبان انگلیسی را روان صحبت می‌کنیم و می‌نویسیم ولی یک انگلیسی‌زبان متوجه نمی‌شود که ما چه می‌گوییم!
وی با بیان این‌که عدم آگاهی از راهکار مناسب برای یادگیری زبان انگلیسی، همچنان گریبانگیر زبان‌آموزان زبان انگلیسی است، خاطرنشان کرد: بسیاری افراد از اخبار انگلیسی به‌عنوان وسیله‌ای برای یادگیری زبان انگلیسی استفاده می‌کنند. آیا گوش‌دادن اخبار به زبان انگلیسی در یادگیری آن کمک می‌کند؟ به دلیل آن‌که سطح و تعداد لغات به کاربرده شده در اخبار به زبان انگلیسی خیلی گسترده است و غالب داوطلبان زبان انگلیسی از آن سطح بسیار پایین‌تر هستند، گوش‌دادن اخبار به زبان انگلیسی به‌هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود مگر این‌که افراد دایره‌ی لغات انگلیسی وسیع داشته باشند.
دبیر دومین کنفرانس ملی آموزش و یادگیری زبان انگلیسی ادامه داد: اگر سطح دانش زبان انگلیسی ما پایین باشد، گوش‌دادن اخبار به زبان انگلیسی به قصد یادگیری، غیر از نفرت و ترس از یادگیری زبان چیز دیگری به ارمغان نمی‌آورد.
فاضلی این نکته را نیز متذکر شد که موبایل، کامپیوتر و تبلت سکوی همیشه آماده پرتاپ برای یادگیری زبان انگلیسی هستند و بیان داشت: موبایل، کامپیوتر و تبلت معلمانی هستند که 24 ساعته می‌توانند در خدمت یادگیری زبان انگلیسی باشند پس به آن‌ها به‌صورت عمیق‌تر فکر کنیم چرا که بسیار می‌توانیم از این معلم‌ها برای یادگیری زبان انگلیسی استفاده کنیم و اگر نگاهی به دستاوردهای نرم‌افزاری یادگیری زبان انگلیسی بیاندازیم، متوجه می‌شویم که واقعأ برای یادگیری زبان انگلیسی مفید هستند.
وی افزود: از فرهنگ لغت‌های معروف دنیا گرفته تا تمرین مهارت سخن گفتن به زبان انگلیسی، گزارش تلفظ داوطلب به زبان انگلیسی و دیگر موارد نرم‌افزاری که کمتر به ذهن خیلی از داوطلبان زبان انگلیسی می‌رسد، از طریق این ابزراهای الکترونیکی به سهولت قابل دسترسی است و هر چه معلم می‌تواند انجام بدهد، موبایل، کامپیوتر و تبلت می‌توانند با کیفیت بسیار بالا انجام دهند.
این متخصص آموزش و یادگیری زبان انگلیسی در عین حال تصریح کرد که هر برنامه‌ی نرم افزار یادگیری زبان انگلیسی قابل اعتماد نیست و یا کارآیی مورد نظر را ندارد و اظهارداشت: باید برای انتخاب برنامه‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی از متخصصان و اساتید زبان انگلیسی بیشتر از فروشندگان نرم‌افزارهای زبان انگلیسی کمک بگیریم.
فاضلی در پایان ابراز امیدواری کرد که بتوان در دومین کنفرانس ملی میان رشته‌ای بررسی مسائل جاری در آموزش و یادگیری، ادبیات و مترجمی زبان انگلیسی و زبان شناسی که در بهمن‌ماه 1394 در اهواز برگزار می‌شود، (www.eltl.ir)، ابهامات و مسائل جاری آموزش و یادگیری زبان انگلیسی را از ابعاد مختلف بررسی کرد.
در ایران فقط مشکل زبان انگلیسی نیست... در تمام رشته های دیگر هم ما تخصصی کار نمیکنیم... مثلا دانشجوی رشته ریاضی حتما باید دروس عمومی را نیز پاس کند. در حالی‌که اصلا به رشته اون مربوط نمیشه.