نگاهی به سنت‌های بزرگترین قوم مسلمان روسیه در رمضان

به گزارش پارس به نقل از ايرنا، بر اساس آمار موجود، روسیه با حدود 145 میلیون نفر، نهمین جمعیت جهان را دارد که بیش از 20 میلیون نفر از این جمعیت را مسلمانان تشکیل می‏دهند که تاتارها با هشت میلیون نفر حدود 40 درصد مسلمانان این کشور هستند.

تاتارهای روسیه یکی از 39 قوم مسلمان روسیه است که بزرگترین آن محسوب می شود و از نفوذ فراوانی در این کشور ازجمله ساختار حکومت آن برخوردارند.

بخش قابل توجهی از تاتارها در جمهوری تاتارستان سکونت دارند که از جمعیت سه میلیون و نهصد هزار نفری این جمهوری 53 درصد را تاتارها و 37 درصد را روس تبار و بقیه را نیز اتباع جمهوری های همسایه از کشورهای مشترک المنافع تشکیل می دهند.

تاتارها از نخستین مسلمانان در روسیه محسوب می شوند و در سال 922 میلادی، سیصد سال بعد از بعثت نبی مکرم اسلام (ص)، مردم و حکومت وقت 'بلقار' در تاتارستان اسلام را به طور رسمی قبول کرده و خط و الفبای تاتارستان به خط و الفبای فارسی، عربی تغییر پیدا می کند.

شاخصه بارز تاتارها همچون مسلمانان ایران، ترویج دین اسلام است؛ به طوری که اکثر امام جماعات مساجد در روسیه و اروپای شرقی تاتار هستند. اصالت خانوادگی و زندگی مشترک طولانی مدت آنان با عشق به همسر و فرزند در تاتارها بسیار مشهود و مشهور است.

1500 مسجد در جمهوری تاتارستان وجود دارد؛ تنها در شهر قازان مرکز این جمهوری 52 مسجد وجود دارد که برخی از آنان سابقه و قدمتی بیش از 200 سال دارند.

در ایام ماه مبارک رمضان مساجد تاتارستان پر از مومنان و نمازگزاران می شود و بسیاری در نماز مغرب و عشا و هنگام افطار در مساجد حضور می یابند. اکثر تاتارهای مسلمان در ماه مبارک رمضان در مساجد حضور یافته و هر روز یک جزء قرآن را قرائت می کنند و بعد از نماز عشا، بیست رکعت نماز 'تراویح' و هشت رکعت نماز 'وتر' می خوانند.

شاید تصور این مساله برای برخی آسان نباشد که در ماه مبارک رمضان اکثریت تاتارها روزه هستند و از روزه خواری در اماکن عمومی خودداری می کنند. 

این نکته هم جالب است که برخی از مردم تاتارستان به ویژه دانشجویان دختر و پسر در ایام غیر از ماه مبارک رمضان نیز روزهای دوشنبه و پنجشنبه را روزه می گیرند.

سفره تاتارها در افطار همچون سفره های ایرانی است و روزه را با خرما، نمک و یا آب جوش باز می کنند. 'سوره قدر' را می خوانند و نان، پنیر و سبزی در سفره افطاری مردم حتماً وجود دارد.

معمولا تاتارها در سفره افطار خود 'آش پلوی ازبکی' (برنج با گوشت و هویج و پیاز سرخ کرده) و ماکارونی و میوه جات و سالاد صیفی جات همچون خیار و گوجه فرنگی استفاده می کنند و نوعی شیرینی تاتاری به نام 'چاک چاک' از دیگر اجزای این سفره است. 

افطاری دادن در مساجد از محبوب ترین شعائر اسلامی در میان تاتارها است و معمولا در این مراسم ها غیرمسلمانان هم با علاقه فراوان شرکت می کنند. 

یکی از فرهنگ های زیبایی که در ایام رمضان در میان تاتارها وجود دارد، سخنرانی کوتاه و مفید یک روحانی برای میهمانان در سفره افطار و در هنگام تناول غذاست که معمولا از نکات ضروری و کاربردی برای جوانان با استناد به آیات قرآن اقامه می شود. این رسم شبیه آن چیزی است که در مصر به آن 'موائد الرحمن' (سفره های رحمانی) گفته می شود. 

این گونه پایبندی قابل تحسین به تاتارها کمک کرده است تا در طول قرون متمادی با وجود زندگی در میان اقوام غیرمسلمان هویت ملی و مذهبی خود را حفظ کرده و آن را با موفقیت به نسل های بعدی منتقل کنند و مهم تر از همه در پیشرفت و ترقی جامعه نقش تاثیرگذار و پررنگ ایفا کنند.

ماه مبارک رمضان مهم ترین فرصت برای تاکید بر ارزش ها و اصول اسلامی است که تاتارها همانند بسیاری از اقوام دیگر امت اسلامی به اهمیت آن پی برده اند.