با قد کشیدن و گسترش شهر تهران،‌ در کلان‌شهری که سال‌هاست عنوان پایتخت را به دوش می‌کشد،‌ مشکلات مختلفی سر باز کرده که برخی از آن‌ها به یک کلاف سردرگم تبدیل شده‌ است؛ ترافیک یکی از آن کلاف‌های سردرگم است که سال‌هاست پایتخت‌نشین‌ها با آن و تبعاتش که آلودگی هوا، آلودگی صوتی و غیره است دست و پنجه نرم می‌کنند. البته مسئولان مختلف در مقاطع مختلف نسخه‌های بسیاری برای حل این مشکل پیچیده‌اند اما هیچ‌یک آن طور که باید افاقه نکرده است.

در این بین تنها امیدی که ناامیدی در آن نیست ولی به پول و زمان نیاز دارد استفاده از حمل و نقل عمومی آن هم از نوع مترو است؛ مترو یکی از وسایل حمل و نقل عمومی نسبتاً ارزان و پرطرفدار است که توانسته بار بخش قابل توجهی از جابه‌جایی شهروندان را به دوش بکشد و نقش انکارناپذری در کاهش ترافیک ایفا کند؛ مؤید این حرف نیز جابه‌جایی بیش از 4 میلیون مسافر به صورت روزانه توسط مترو است.

* نفس‌هایی که با فتح قله پله‌های مترو به شماره می‌‌افتد‌

در طول 15 سال پر فراز و نشیبی که از راه‌اندازی مترو در تهران گذشته و هر سال به تعداد مسافران آن افزوده شده مسئولان برای رفاه حال مسافران اقدام به ایجاد امکاناتی مانند آسانسور،‌ پله برقی و نمازخانه کرده‌اند که بین امکانات مذکور پله‌های برقی بیش‌ترین سهم را به خود اختصاص داده است اما قسمت جذاب ماجرا آن‌جاست که برخی ایستگاه‌ها با گذشت چند سال از افتتاح هنوز از نعمت پله‌های برقی به طور کامل برخوردار نیستند و مسافران مجبورند هر روز پله‌های عریض و طویل این ایستگاه‌ها را یک به یک طی کنند.

در این بین بیش‌ترین اجحاف شامل حال ایستگاه‌‌های خط 4 مترو شده هر چند نباید ایستگاه‌های خط 3 مترو را از قلم انداخت اما ایستگاه‌هایی مانند اکباتان ارم سبز،‌ استاد معین،‌ شیخ‌الرئیس،‌ نیروی هوایی که چند سال است افتتاح و بهره‌برداری شده‌اند همچنان در برخی مسیر‌ها در انتظار پله برقی هستند و نکته قابل توجه این است که برای طی کردن این پله‌ها مهم نیست افراد پیر باشند یا جوان،‌ مرد باشند یا زن زیرا هر فردی قله پله‌ها را در شرایطی فتح می‌‌کند که نفس‌هایش به شماره افتاده و با آه و ناله ایستگاه را ترک می‌کند و این داستان ادامه می‌یابد.

محمد کارمند 29 ساله‌ای که یکی از مسافران همیشگی مترو است با گلایه از ایستگاه‌‌هایی که هنوز در نوبت نصب پله‌برقی هستند،‌ می‌گوید: همیشه برای من سؤال است که خرید،‌ نصب و راه‌اندازی یک پله‌برقی چقدر زمان نیاز دارد که برخی ایستگاه‌ها مانند استاد معین از سال 90 تاکنون بدون پله برقی مانده‌اند؟ اگر بخشی از این موضوع را به تحریم‌ها مرتبط بدانیم چرا برخی ایستگاه‌‌‌های دیگر با این مشکلات روبه‌رو نبوده‌اند؟

کارمند 28 ساله‌ای که خود را فاطمه معرفی می‌کند هم به می‌گوید: صرفاً‌ افتتاح یک ایستگاه مترو بدون در نظر گرفتن امکانات ضروری مانند پله برقی کافی نیست و به مجهز نبودن یک ایستگاه به این امکانات از نواقص کار به شمار می‌‌آید.

وی در ادامه می‌گوید: اگر شلوغی دائم مترو را کنار بگذاریم و از این‌که با خستگی‌‌های حاصل از یک روز کاری باید در صف استفاده از پله ‌برقی بایستیم،‌ نقص دائمی برخی پله‌های برقی را نمی‌توان تحمل کرد. سال‌هاست مسافران پیر و جوان از این مشکل گله دارند ولی کسی نیست صدای آن‌ها را بشنود و پاسخگو باشد.

فاطمه می‌افزاید: بنده جوانم و می‌توانم به هر سختی که شده از پله‌ها استفاده کنم اما آیا مسئولان به فکر زنان باردار،‌ افراد سالمند یا کودکان هستند؟ آیا به این موضوعات فکر کرده‌اند و اوضاع پله‌های برقی اینگونه است یا تاکنون به این مسائل توجه نداشته‌اند؟ البته در هر صورت جای تأسف دارد.

* گذر مسئولان شهری به ایستگاه‌‌های فاقد پله برقی افتاده است؟

حال سؤال اینجاست که آیا تاکنون مسئولان شهری تا به حال گذرشان به این ایستگاه‌ها افتاده است؟ آیا تاکنون سختی و سوزش طی کردن پله‌های عریض و طویلی که شمارش آن‌ها گاهی از دست خارج می‌شود، زانوهایشان را نوازش داده است؟ 

* وعده راه‌اندازی پله برقی‌های خط 4 مترو از 3 سال گذشته

قصه پر غصه پله‌ برقی‌های مترو از جمله موضوعاتی است که مسئولان مربوطه درباره آن اظهارنظرهای مختلفی در سال‌های اخیر داشته‌اند و وعده‌‌های بسیاری برای حل مشکل داده‌‌اند اما تغییر چندانی در وضعیت موجود حاصل نشده است. وعده نصب و راه‌اندازی برخی از این ایستگاه‌ها نیز چند سالی است مانند لالایی گوش‌ را نوازش می‌دهد اما معلوم نیست چه زمانی چشم مسافران به جمال این پله‌ها در ایستگاه‌هایی که چند سال از افتتاحشان گذشته، روشن می‌شود.

* مدیرعامل شرکت مترو: نصب پله برقی‌های خط 4 مترو تا پایان سال 90

هابیل درویش مدیر عامل شرکت مترو تهران و حومه این وعده را در دی سال 90 به مسافران مترو داد و گفت: همه ایستگاه‌هایی که در خط 4 فاقد پله برقی هستند تا پایان سال به این سیستم مجهز می‌شوند. نصب پله‌برقی‌ها کاری زمان بر است و نمی‌توان به خاطر آن بهره‌برداری از مترو را به تعویق انداخت.

مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه با اشاره به این‌که معمولاً حدود 2 ماه بعد از افتتاح ایستگاه،‌ پله‌های برقی نیز نصب می‌شوند، تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که در راستای سفارش و دریافت پله برقی‌ها وجود دارد تأمین اعتبار است که در این میان تحریم‌ها نیز اثرگذار است.

* مدیر عامل شرکت بهره‌برداری مترو: پله برقی‌ ایستگاه‌های مترو تا پایان سال 91

علی‌محمد قلی‌ها مدیرعامل سابق شرکت بهره‌برداری مترو نیز در آبان سال 91 در گفت‌‌وگو با تسنیم با بیان این‌که نصب پله‌برقی نیاز به بودجه دارد، ادامه داد: اکثر ایستگاه‌های تازه افتتاح شده به دلیل عدم پرداخت بودجه فاقد پله‌برقی هستند این در حالی است که به دلیل نبود پول نمی‌توان از ساخت و بهره‌برداری ایستگاه‌های جدید نیز صرف‌نظر کرد.

وی خاطرنشان کرد: طی رایزنی‌های صورت گرفته بین مدیر شرکت مترو و شهردار تهران مقرر شده با تأمین هزینه مورد نیاز پله‌برقی‌ها توسط شهرداری تهران، تا پایان سال همه ایستگاه‌ها به پله‌برقی مجهز شوند.

*‌مدیر عامل شرکت مترو: تا پایان شهریور هیچ‌یک از ایستگاه‌های خط 4 بدون پله‌ برقی نمی‌ماند

سال 91 که هیچ، سال 92 نیز شاهد تکمیل و نصب پله‌برقی‌های خط 4 مترو نشدیم اما درویش مدیر عامل شرکت مترو تهران و حومه در گفت‌‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: همه پله برقی‌ ایستگاه‌هایی که قرار است تا پایان سال به بهره‌برداری برسد در حال ساخت است. در گذشته بعد از ساخت ایستگاه مترو پله‌ برقی‌ها را برای ساخت سفارش می‌دادیم اما این رویکرد را تغییر داده‌ایم و همزمان با ساخت سفارس ساخت پله برقی را انجام می‌دهیم.

وی ادامه داد: اما خلائی که در خط 4 مترو داشتیم برطرف شده و همه پله‌ برقی‌های ایستگاه‌های فاقد پله را خریداری‌ کرده‌ایم و هم اکنون سفارشاتمان در ایران است بنابراین تا پایان شهریور امسال هیچ ایستگاهی بدون پله برقی نمی‌ماند.

* پله برقی‌هایی که چند روز درمیان به کما می‌روند

از جای خالی پله‌های برقی در ایستگاه‌ها که بگذریم به ایستگاه‌هایی می‌رسیم که پله‌هایشان گاه و بیگاه از حرکت می‌ایستند و باز هم آه و ناله مسافران را برمی‌انگیزد و تذکرات برخی اعضای شورای شهر، پیگیری‌های خبرنگاران و رسانه‌ها نیز راه به جایی نمی‌برد و قصه همان است که بود.

ایستگاه‌هایی مانند تجریش،‌ نبرد، میدان آزادی، استاد معین، اکباتان ارم سبز که هر چند روز یک‌بار به کما می‌روند و ایستگاهی مانند حبیب‌الله که همه پله‌‌های آن از کار افتاده و کار به جایی رسیده که بابت نقص فنی پله‌ها پلاکاردی برای عذرخواهی از مردم نصب کرده‌اند تا مرهمی بر رنج مسافران خسته باشد ایستگاه‌های پر ترددی هستند که نمی‌توان سختی مسافران آن را در پله‌نوردی‌های پی در پی نادیده گرفت و به راحتی از کنار آن عبور کرد.

پای نقص‌های فنی پی در پی و ایستگاه‌های فاقد پله‌ برقی‌ در مترو به شورای دوره چهارم هم رسید و در این بین رضا تقی‌پور سخنگوی شورای شهر، ابولفضل قناعتی و اقبال شاکری اعضای کمیسیون عمران و رحمت‌الله حافظی رئیس کمیسیون سلامت و حقوقی شورای شهر تهران از جمله اعضایی هستند که قول پیگیری و رسیدگی به مطالبه به حق مردم را داده‌اند اما وعده آن‌ها تاکنون راه به جایی نبرده و آش همان است و کاسه همان... .

* آه و ناله مردم از نقص فنی پله‌های برقی تن مدیریت شهری را نوازش می‌‌دهد

حافظی درباره این موضوع می‌گوید: بنده حدود بیش از یک ماه گذشته نسبت به این موضوع تذکری خطاب به شهرداری تهران دادم که به صورت مکتوب به شهرداری ارسال شده است. تعدادی از ایستگاه‌ها از جمله ایستگاه‌‌های خط 4 فاقد پله برقی و پله‌های برقی بسیاری دیگر از ایستگاه‌ها نیز دائماً دچار نقص فنی هستند.

محمود صلاحی معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهردار تهران در جریان پیگیری این موضوع می‌گوید: پاسخ مدیر شرکت بهره‌برداری مترو درباره تذکر شورای شهر آماده ارسال است و در خصوص ایستگاه‌هایی که حافظی به آن اشاره کرده توضیحات لازم داده شده است.

وی همچنین گفت: به مدیرعامل شرکت بهره‌برداری اعلام کرده‌‌‌ایم برای احتیاط به همه ایستگاه‌‌های مترو سرکشی کند تا اشکلات احتمالی برطرف شود. در این بین اسامی ایستگاه‌هایی که پله‌برقی‌هایشان نقص فنی دارد و سرویس‌دهی نمی‌کنند اعلام کنید تا به آن‌ها رسیدگی شود،‌ موضوع ایستگاه‌های فاقد پله‌برقی را هم پیگیری خواهیم کرد.

برای دریافت پاسخ برخی سؤالاتمان درباره این موضوع سراغ مدیر شرکت بهره‌برداری مترو هم رفتیم اما نتیجه‌ای حاصل نشد و او وقتی برای پاسخگویی به سؤالات را نداشت در این راستا تلاش برای دریافت پاسخ از سوی مدیر روابط عمومی مترو نیز مؤثر واقع نشد. با این وضعیت معلوم نیست پیگیری‌هایی که مسئولان از آن سخن می‌زنند چه زمانی به منصه ظهور می‌رسد، چه زمانی حاصل نتیجه جلسات پی در پی آن‌ها ایجاد رفاه برای شهروندان خواهد شد و به یاد می‌آورند که به جز سخن گفتن از رفع آلودگی هوا،‌ ترافیک و توسعه کمی حمل و نقل عمومی مردم نیازهای دیگری هم دارند.

در شرایطی که شهروندان برای استفاده از حمل و نقل عمومی از سوی مسئولان مختلف ترغیب و تشویق می‌شوند و تأکید دارند استفاده از این ناوگان نقش به سزایی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارند آیا گسترش خشک و خالی آن بدون امکانات لازم و تدبیر برای به حداقل رساندن امکاناتی چون پله برقی نمی‌تواند اثر ترغیب و تشویق‌ها را از بین ببرد؟ آیا این وضعیت از نگاه مسئولان مربوطه اثر عکس ندارد؟ البته برای اقشاری که چاره‌‌ای جز استفاده از حمل و نقل عمومی از جمله مترو را ندارند وضع فرق می‌کند اما آیا قرار نیست رضایت خاطر شهروندانی که پای ثابت استفاده از این ناوگان هستند را به دست آورد؟