پشت شمشادها چه می‌گذرد؟
گاهی میبینی که معتادی پشت آنها مخفی شده و بساطش را پهن کرده، گاهی یا پشت شمشادها و توتها کنار خیابان خودت یا دوستی و عضوی از خانوادهات را خفت می‌کنند و گاهی هم میبینی که این گیاه مفید شهری تبدیل به مامنی امن برای استراحت و خواب بیخانمانی شده و اینگونه می‌شود که شمشادها، در زمانی که باید شهر را شاداب کنند، مخفیگاهی برای پلشتیها می‌شوند.
به گزارش پارس به نقل از ایسنا ؛ علت اینکه سالهاست شمشادها تبدیل به رنگ سبز دائمی در همه کوچه ها و خیابان‌ها و بزرگراه های تهران شده‌اند، قابلیت بالای آنها در جذب سرب به صورت گسترده در شهر آلوده‌ای مانند تهران است. شمشادها علاوه بر پالایش هوا به عنوان جداکننده (پارتیشن) در معابر و خیابان‌ها و نیز به عنوا نورشکن برای جلوگیری از تصادف در شب‌ها کاربرد دارند. با این حال، استفاده از این گیاه همیشه سبز، همواره بی‌خطر نبوده و مشکلاتی را هم به همراه داشته است. به گونه‌ای که صحنه زندگی کارتن‌خواب‌ها و مصرف مواد معتادها، در پشت بوته‌های شمشاد، برای بسیاری از شهروندان صحنه‌هایی آشناست.
در همین زمینه، عباس مافی - قائم مقام خدمات شهری منطقه 4 با بیان اینکه متاسفانه تراکم گیاهی در اتوبانها و سایر نقاط باعث بروز بزهکاری‌هایی بیشتر به صورت سکونت معتادها شده است، تاکید می کند: به گونه‌ای که وضعیت نابهنجاری به وجود آمده و برای مقابله با این مشکل تلاش می‌شود نقاطی که احتمال بروز ناهنجاری در آنها زیاد است، شناسایی شده و در فصل مناسب شمشادها در آنها هرس شود تا زاویه دید ایجاد شده و فضا برای سکونت گزیدن معتادها ناامن شود. همچنین در محدوده‌های محلات و خیابان‌ها و یا در پارک‌ها شمشادها فضای مناسبی برای معتادها ایجاد می‌کنند که شهرداری های مناطق معمولا با قرار دادن نور و روشن کردن محیط، از این موضوع جلوگیری می‌کنند.
وی راه دیگر را هرس کردن زیر شمشادها برای ایجاد زاویه دید مناسب می‌داند و می‌گوید باید تلاش کنیم طوری فضای کاشتن شمشادها را طراحی کنیم تا از این معضل اجتماعی و شهری جلوگیری شود.
قائم مقام خدمات شهری منطقه 12 البته اشاره می‌کند که با توجه به محدودیت آب موجود در پایتخت باید گل و گیاه به صورت درختچه کاشته شود و نمی‌توان همه فضاها را چمن کاری کرد.
فتح‌الله ناصری - جانشین معاونت امور شهری و محیط زیست منطقه 12 نیز در همین رابطه تاکید می‌کند: افرادی مانند بی‌خانمان‌ها و معتادها که دنبال نقطه کور هستند از شمشادها به عنوان پناهگاه استفاده می‌کنند و برای رفع این معضل و به حداقل رساندن آسیب‌های اجتماعی، دستورالعمل‌هایی صادر شده است.
وی درباره این دستورالعمل‌ها توضیح می‌دهد: لازم است همواره شمشادها آرایش شوند و هرچند وقت یکبار تنک کاری (کاشت ضعیف) انجام شود تا روزنه دید ایجاد شود و در قسمت‌هایی که شمشادها به صورت دو ردیفه کاشته شده‌اند، به خصوص در پارک‌های بزرگ مانند پارک شهر، نگهبان‌ها موظفند در طول شبانه‌روز این مناطق را کنترل کنند تا سوءاستفاده‌ها به حداقل برسد.
جانشین معاونت شهری و محیط زیست منطقه 12 می‌گوید اگر شمشادها در جایی قرار بگیرند که در دو طرف آنها امکان عبور و مرور باشد، امکان بروز ناهنجاری کمتر می‌شود و بیشتر آسیب‌ها در ناحیه‌هایی اتفاق می‌افتد که شمشادها کنار دیوارها یا به صورت دو ردیف کنار هم با عرض کم کاشت شوند.
محسن اسدی - شهردار منطقه 16 اما به یکی دیگر از تبعات شمشادها اشاره دارد و می‌گوید که تراکم این گیاه باعث تجمع حیوانات موذی شده است به همین دلیل چندسال است که گسترش و توسعه شمشادها در شهرداری منطقه 16 متوقف شده است و گونه دیگری که به میزان قبلی تراکم ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد و شمشادهای موجود تحت هرس دوره‌ای و جایگزینی قرار می‌گیرند.
وی با بیان اینکه در منطقه 16 مشکلی از جهت مامن‌گزینی افراد در پشت شمشادها وجود ندارد، تاکید کرد: این معضل اغلب در بلوارها و در جاهایی که محل رفت و آمد نیست وجود دارد اما در این منطقه شمشادها در حاشیه پیاده‌روها و در محل تردد شهروندان قرار گرفته‌اند و ارتفاع زیادی ندارند تا مشکل‌ساز باشند.
علی ولی‌زاده - مسوول فضای سبز منطقه 3 نیز با اشاره به اینکه شمشادها نیم تا یک متر ارتفاع دارند و سالی دو بار در پاییز و بهار هرس می‌شوند، می‌گوید که این موضوع به صورت یک معضل در منطقه سه دیده نمی‌شود. او معتقد است که نسبت به چهار هزار نفر جمعیت در این منطقه این معضل بسیار کم است و فقط در محدوده نیایش به چشم می‌آید.
پارک شهر در منطقه 12، یکی از پارک‌هایی است که معضل پناه گرفتن معتادها پشت شمشاد در آن دیده می‌شود. این پارک روبه‌روی شورای شهر تهران است اما اینطور که از صحبت‌های اعضای شورا بر می‌آید، آنها ندان با این معضل مواجه نشده‌اند.
اما محسن پیرهادی - عضو کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران معتقد است که شمشادها مشکل ندارند و در عوض باید آسیب‌های اجتماعی برطرف شود.
وی می‌گوید اینکه معتادها پشت شمشادها مامن می‌گیرند با هرس نشدن درختچه‌ها مرتبط نیست، بلکه باید کاری کرد تا اماکن بی‌دفاع شهری، سروسامان بگیرند و معضل معتادان حل شود.
پیرهادی با بیان اینکه «این موضوعات اصل نیست و فرع است» می‌گوید باید معضلات اجتماعی کاهش یابد و این کار همت همه مسوولان را می‌طلبد.
پیرهادی در واکنش به اینکه ممکن است شهرداری‌های مناطق در هرس شمشادها و درختچه های حاشیه‌ای کوتاهی یا کم‌کاری داشته باشند ، طرف شهرداری را می گیرد و معتقد است شهرداری در کل در ساماندهی شهر موفق عمل کرده و اگر موردی هم دیده می‌شود استثناست و در شهر بزرگی مانند تهران استثناء هم وجود دارد.
محمد حقانی - رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران هم در گفت‌وگو با ایسنا تاکید می‌کند: درختچه‌های زیستی نیاز به آرایش و پالایش دارند و باید اصلاح شوند اما اینکه شمشادها در جاهایی خطر ایجاد می‌کند و مخفیگاه معتادان شده‌اند، بحث جداگانه‌ایست.
وی مواجهه با موارد تخلف کم کاری شهرداری‌ها در شهر بزرگی مثل تهران را تایید می‌کند و می‌گوید که سازمان پارک‌ها و فضای سبز به عنوان دستگاه نظارتی باید اینگونه موارد فنی را بررسی کند.
اما علی‌محمد مختاری - رییس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، در پاسخ به سوال ایسنا درباره بروز آسیب‌های اجتماعی در پشت شمشادها، وجود این معضل را نفی می‌کند و در پاسخی کوتاه می‌گوید:" اصلا از این حرف‌ها نداریم". "اگر اینطور باشد که شما می‌گویید باید اصلا فضای سبز نداشته باشیم"!
هرچند مسئولان مناطق مختلف تهران در شمال و جنوب و غرب و شرق صراحتا یا تلویحا بروز ناهنجاری پشت شمشادهای پایتخت را تایید می‌کنند و از برنامه‌های خود برای کاهش سوءاستفاده‌ها می‌گویند اما به نظر می‌رسد معضلی که نه تنها گریبان شمشادهای سبز و شاداب بلکه اهالی اطراف بلوارها و اتوبانها را گرفته، چندان در بین مسئولان حساسیت برانگیز نشده است. از این رو به نظر می‌رسد باید چشم شهروندان به عنوان قاضی اصلی همچنان به دیدن ناهنجاری‌ها عادت کند و هر روز شاهد حوادثی مرتبط با اینگونه معضل‌ها باشند تا بالاخره پس از آْنکه معضل به حد نهایی و چرکین خود رسید، راهکاری مناسب برای رفع آن پیدا شود!
ایکاش دوستان دانشمند ما بجای فکر کردن به اصلاح شمشادها بیشتر بفکر اصلاح جامعه بودند