عیار جدیت ۱+۵ در" ژنو ۲" مشخص می‌شود

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، مذاکرات ایران و ۱+۵ پنج شنبه و جمعه این هفته در ژنو در ادامه مذاکرات نیویورک و" ژنو ۱" و نشست کارشناسی در وین برگزار می شود و به نظر می آید این دور از مذاکرات آزمونی برای محک" جدیت" ۱+۵ است.

رهبر معظم انقلاب یک شنبه ۱۲ آبان در سخنانی اظهار کردند که" سوابق عملکرد آمریکا نشان می دهد موضوع هسته یی تنها بهانه ای برای ادامه دشمنی با ایران است" و" آمریکایی ها از آن طرف لبخند می زنند و اظهار میل به مذاکره می کنند و از این طرف بلافاصله می گویند همه گزینه ها روی میز است! "

بی اعتمادی عمیق و تاریخی ۳۳ سال گذشته میان ایران و آمریکا که امروز نیز به عنوان کشور محور در گروه ۱+۵ شناخته می شود و رهبری تحریم های یک جانبه، قطعنامه های شورای امنیت و تهدیدها علیه ایران را در سال های اخیر بر عهده داشته است، باعث شده تا مذاکرات هسته یی در ۱۰ سال گذشته به نتیجه نرسد. آمریکا هم زمان مسیر" دیپلماسی" را در کنار" تحریم و تهدید" پیش برده است و به اصطلاح سیاست" چماق و هویچ" را در پیش گرفته اما باید دید تا چه اندازه این سیاست موفق بوده است.

با وجود تشدید تحریم های بین المللی و یک جانبه، برنامه صلح آمیز هسته یی ایران تحت نظارت بازرسان آژانس طبق برنامه ریزی و به خوبی پیش رفته است و ایران توانست با همه محدودیت ها توسعه افقی و عمودی برنامه خود را به انجام برساند.

به گزارش ایسنا، در ۱۰ سال گذشته که برنامه هسته یی ایران به دلایل و ادعاهای بی اساس به مناقشه ای بین المللی تبدیل شد با وجود دیوار بلند بی اعتمادی میان ایران و آمریکا اما دو طرف از مسیر عقلانیت جمعی حاکم بر مناسبات بین المللی و منطقه یی خارج نشدند و سکه مناقشه هسته یی گاهی به نفع ایران و گاهی به نفع طرف مقابل بوده است.

در سال های گذشته در مقاطعی ایران و سه کشور اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) و نیز ایران و ۱+۵ (آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان) نقطه نظرات و دیدگاه های شان برای رسیدن به یک توافق به یکدیگر نزدیک شده است اما هر بار به دلیلی این توافق محقق نشد.

انتخابات ریاست جمهوری در ایران و انتخاب حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ که بر" تعامل سازنده" با دنیا تاکید داشت، چهره مذاکرات هسته یی را بار دیگر تغییر داد. ایران با رویکرد، تیم مذاکره کننده و پیشنهادی جدید و متفاوت نسبت به قبل به مذاکرات وارد شد. این در حالی بود که طرف مقابل هم چنان در موضع قبلی خود باقی مانده بود. اما دیدار وزیران خارجه ایران و ۱+۵ و تماس تلفنی رییسان جمهور ایران و آمریکا صحنه رقابت را تغییر دارد و باعث شد ۱+۵ نیز به خود تکانی دهد.

تحرک دیپلماتیک ایران در دولت حسن روحانی در شکل و محتوا باعث شد تا طرف مقابل نیز به حرکت افتد و در مقابل خواست ایران برای حل و فصل مساله هسته یی در کوتاه ترین زمان ممکن ۳ تا ۶ ماه واکنش نشان دهد و در حالی که معتقد بود موضوع هسته یی ایران قابل حل در زمان مورد اشاره نیست، اما در نهایت با ایران همراه شد. با این همه این میزان تحرک و اقدام ۱+۵ آن چیزی نبود که مقامات ایرانی نسبت به اقدامات خود انتظار داشتند. اما ایران روند موجود را با توجه به این که هم زمان با شش کشور گفت وگو می کنند و از سویی مذاکره در سطح معاونان وزیران خارجه به لحاظ تصمیم گیری، محدودیت هایی دارد را پذیرفت. با این حال هنوز در ۱+۵ اراده و جدیتی که نشان دهد آن ها می خواهند پس از ۱۰ سال بالاخره به روندی برای حل و فصل و یک توافق هسته یی با ایران وارد شوند، دیده نمی شود.

در ۲ دور مذاکرات صورت گرفته میان ایران و ۱+۵ (نیویورک و ژنو ۱) رویکردها به سمت ماهیت بخشیدن به دیپلماسی حرکت می کند. دو طرف به خوبی می دانند که نقطه عطف یک مذاکره موفق و نتیجه بخش، ابتدا کم کردن عمق بی اعتمادی ها نسبت به یکدیگر است و این بی اعتمادی با استمرار اقدامات مثبت و سازنده و پرهیز از هر نوع رفتار تخریبی، تحریمی و تهدیدی بستگی دارد و صرف حرف زدن و انجام برخی اقدامات سطحی که تنها کف روی آب را بر هم می زند، نمی تواند راهکار مناسبی برای کاهش بی اعتمادی باشد.

در این میان برخی کارشناسان درباره رفتار آمریکا در دور جدید مذاکرات سه احتمال را مطرح می کنند. اول آن که آمریکا جدی نبوده و نخواهد بود. دوم این که نیتش برای حل و فصل مسالمت آمیز مساله هسته یی ایران جدی و واقعی نیست، اما نمایش جدی بودن می دهد و در مرحله نهایی پشت ایران را خالی خواهد کرد و سوم این که اتفاقا آمریکا را باید در این مقطع جدی گرفت.

به گزارش ایسنا، برای روشن شدن این که کدام یک از این احتمالات به واقعیت نزدیک است، باید ۲۴ ساعت صبر کرد.

مذاکرات ایران و ۱+۵ پنج شنبه و جمعه هفته جاری ۱۶ و ۱۷ آبان ماه در مقر سازمان ملل در ژنو برگزار می شود.

مذاکرات کارشناسی ۸ و ۹ آبان در وین درباره مسایل هسته یی و تحریم ها در حدود ۱۰ ساعت برگزار شد و دو طرف نتایج گفت وگوها را به پایتخت های شان بردند. قرار است در" ژنو ۲" دو طرف درباره دیدگاه های شان متاثر از بحث های کارشناسی در چارچوب طرح پینشهادی ایران که در" ژنو ۱" ارایه شد، گفت وگو کنند.

شایان ذکر است از این پس مذاکرات ایران و ۱+۵ بر اساس توافق دو طرف در نشست نیویورک، در مقر سازمان ملل در ژنو سوییس برگزار می شود.

به گزارش ایسنا، برخی صاحب نظران و کارشناسان ایرانی که معتقدند باید نگاهی واقع بینانه به مساله هسته یی و مذاکرات در حال انجام داشت، بر این نظرند که آمریکایی ها بیش از گذشته برای پیدا کردن راه حلی مسالمت آمیز در بحث هسته یی جدیت نشان داده اند و برای این امر دلایلی را برمی شمارند.

آن ها معتقدند، حضور افراد شاخص و مهم در تیم کارشناسی ۱+۵ در بحث تحریم ها، نشان دهنده آن است که آمریکا در مباحث جدید جدی هستند. هم چنین تلاش دولت آمریکا و وزارت خانه های خارجه و خزانه داری برای قانع کردن اعضای کنگره و سنا در به تصویب نرسیدن تحریم های جدید علیه ایران قابل توجه است. علاوه بر این فضای آرام حاکم بر رسانه های اروپایی و آمریکایی و کنترل این فضا از سوی دولت های شان از دلایل دیگر است. هم چنین شرکت های تجاری و اقتصادی بسیاری با توجه به تعامل جدید میان ایران و آمریکا، تحرک های جدی را با ایران آغاز کردند و تاکید دارند که ایران آن ها را مجددا به بازار خود راه دهد.

این کارشناسان بر این نظرند که اقدامات فوق در حالی صورت می گیرد که بر اساس مستندات، برخی کشورهای عربی منطقه تلاش دارند تا مسیر گفت وگو میان آمریکا و ایران در بحث هسته یی را متوقف کنند و از انجام هیچ اقدامی فروگذار نیستند. در همین حال رژیم صهیونیستی به شدت در حال رایزنی و لابی برای متوقف کردن خط جدید ارتباطی میان ایران با آمریکا و ۱+۵ است. از این رو آن ها (کارشناسان) تاکید دارند که" ژنو ۲" محل سنجش عیار" جدیت" آمریکایی ها و ۱+۵ خواهد بود.

به گزارش ایسنا، با و جود نکات مثبتی که در بالا به آن اشاره شد، اما مسایلی وجود دارد که مانع فضای موجود میان ایران و ۱+۵ در کوتاه مدت خواهد شد. فشار شدید رژیم صهیونیستی و لابی آن در آمریکا و اروپا و مسایل داخلی کشورهای ۱+۵.

برخی کارشناسان معتقدند که نباید رویکرد آمریکا به موضوع هسته یی ایران را صرفا در اوباما و تصمیات او خلاصه کرد، بلکه باید آن را در چارچوب تصمیم ها و سیاست های حزب دموکرات دید که در حال حاضر تعیین کننده هستند نه اوباما. از سویی آن ها بر این نظرند که فرصت طلایی مذاکرات هسته یی که از نیویورک ایجاد شده ممکن است به سرعت از دست برود چرا که انتخابات کنگره آمریکا در ۲۰۱۴ برگزار می شود و از ابتدای سال جدید میلادی احزاب و گروه ها به سمت تبلیغات انتخاباتی می روند و در چنین فضایی همه سعی در تخریب چهره ایران برای به دست آوردن رای خواهند داشت و موضوع ایران به طور موقت کنار گذاشته می شود یا موضع گیری ها درباره ایران سخت می شود. بنابراین تاکید دارند تا پایان ۲۰۱۳ و به معنای دیگر پیش از تعطیلات سال نو میلادی باید از این فرصت بهره برده و به یک توافق اولیه دست یافت.

از سویی هر نوع توافق میان ایران و ۱+۵ باید ضمن توافق آمریکا با اروپایی ها، شامل رژیم صهیونیستی و نیز هم پیمانان آمریکا در منطقه باشد. به عبارت دیگر وزارت خارجه آمریکا باید برای برون رفت از مساله هسته یی ایران هم زمان در چند جبهه حرکت کند. از این رو اگر فرض را بر وجود اراده سیاسی در آمریکا و دیگر اعضای ۱+۵ برای حل مساله هسته یی به روش مسالمت آمیز بگیریم، باز هم مذاکراتی سخت، پیچیده و تا حدودی زمان بر در انتظار است.

به گزارش ایسنا، همان طور که در رسانه ها و تحلیل ها به طور گسترده شاهد آن هستیم، موضوع غنی سازی محوری ترین بحث میان ایران و ۱+۵ است. یک طرف به دنبال برداشتن این موضوع از روی میز است و دیگری به دنبال تثبیت آن.

ایران معتقد است اگر حق غنی سازی مورد پذیرش قرار نگیرد، بر روی هیچ چیز مذاکره و توافق امکان پذیر نیست و آمریکایی ها به دنبال آن هستند که هر چیزی را به ایران بدهند تا ایران از غنی سازی دست بردارد و مذاکره در این نقطه ادامه دارد.

ایران اعلام کرده است که چنان چه حق ایران برای داشتن غنی سازی مورد احترام و پذیرش ۱+۵ قرار گیرد، در ذیل آن موضوع درصد و میزان غنی سازی قابل مذاکره است.

ایران در یک ماه گذشته دو طرح با رویکرد جدید را روی میز ۱+۵ و آژانس قرار داده است که در هر دو سو این رویکردها با استقبال مواجه شده است. از این رو بهتر است ۱+۵ و آژانس دنبال توپ در زمین حریف نگردند.