تعلل کره جنوبی برای بازگرداندن بدهی ایران

دو سال است که از بدهی کره جنوبی به ایران می‌گذرد و با وجود اینکه در این مدت رایزنی‌هایی بین دو طرف در جریان بوده و جمهوری اسلامی ایران بارها اعتراض خود را اعلام و حتی عنوان کرده که این موضوع را از طریق حقوقی پیگیری می‌کند، ولی کماکان شاهد تعلل‌ و دست دست کردن‌های سئول در این خصوص هستیم. کره‌ای‌ها تحریم‌های آمریکا را بهانه می‌کنند،‌ بهانه‌ای که به گفته مقامات ایرانی اصلا مسموع نیست.

در همین زمینه «سعید خطیب‌‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه ۱۴ مهر در نشست خبری با خبرنگاران عنوان کرد: رایزنی‌ها با کره جنوبی در جریان است، ولی با سرعتی که ما انتظار داریم جلو نمی‌رود و کند پیش می‌رود. ما درباره خرید دارو و برخی اقلام با کره توافقات اولیه داشتیم و در دو هفته اخیر در مورد تامین منابع مورد نیاز از منابع ایران برای خرید واکسن آنفلوآنزا و واکسن کرونا در قالب کنسرسیوم سازمان تجارت جهانی با تعلل‌هایی از سوی کره مواجه هستیم و امیدواریم طرف کره‌ای حساسیت موضوع را متوجه و سرعت لازم را بدهد.

سعید خطیب‌زاده ۳۰ شهریور ماه هم با بیان اینکه مذاکرات با کره‌ای‌ها در این خصوص در جریان است، گفته بود: ما در مورد سنت سنت و ریال ریال حق ملت ایران محکم ایستادیم، هم با آنهایی که ادعا می‌کنند نمی‌توانند و هم آنهایی که فکر می‌کنند نمی‌خواهند بدهند.

گفتنی است، بدهی کره جنوبی به ایران در دو بانک این کشور مجموعا به ارزش هفت میلیارد دلار است که با گذشت ۲ سال (سپتامبر ۲۰۱۸) به بهانه تحریم‌های آمریکا پرداخت نشده است. این بدهی در ازای خرید میعانات گازی از ایران بوده و کره‌ پس از توقف واردات این محصول، اقدام به خرید بنزین از آمریکا کرده است.

عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی خرداد ماه سالجاری در اظهاراتی در این خصوص عنوان کرده بود: کره جنوبی شریک مورد اعتماد ما بود و ما در زمینه ماشین آلات سنگین، بخش خودرو و الکترونیک با آنها کار کردیم. در مقابل ما کالاهایی به ویژه نفت و میعانات گاز طبیعی به بازارهای کره صادر کردیم. صادرات ما پس از برجام افزایش یافت و صادرکنندگان ما توانستند منابع قابل توجهی را در بانک‌های کره‌ای تجمیع کنند. آن زمان نه تنها هیچ تحریمی بر صادرات ما نبود، بلکه برعکس تمام طرف‌ها تشویق شدند تجارت خود با ایران را گسترش دهند. منابعی که ما در بانک‌های کره‌ای داریم یا درآمدهای آن زمان مدت‌ها قبل از خروج آمریکا از برجام است و یا حاصل معافیت‌های مختلفی است که از آن زمان آمریکا برای صادرات ما در نظر گرفت.

در راستای بازگرداندن این بدهی تاکنون سفرها و رایزنی‌هایی بین مقامات ذیربط دو کشور صورت گرفته و جمهوری اسلامی ایران از طرق دیپلماتیک و سیاسی بازگرداندن این بدهی‌ها را در دستورکار خود قرار داده است و در همین راستا نیز حسن روحانی اخیرا دستور داد که برای اعاده این پول‌ها راه‌های قانونی و حقوقی به کار گرفته شود.

آنگونه که علی ربیعی سخنگوی دولت هم پیش از این اعلام کرده بود کمیته‌ای در وزارت خارجه و وزارتخانه‌های ذیربط برای پیگیری بازگرداندن اموال بلوکه شده کشور در کره جنوبی تشکیل شده است. 

حتی سید عباس موسوی سخنگوی سابق وزارت امور خارجه در اظهاراتی عنوان کرده بود که اگر این اقدامات دیپلماتیک به نتیجه نرسد، ایران مطالبات قانونی خود را از طریق مراجع بین‌المللی پیگیری خواهد کرد.

در همین زمینه، حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان ۲۳ خرداد ماه در گفت‌وگوی تلفنی با همتی رئیس کل بانک مرکزی با انتقاد از مسدود سازی منابع بانک مرکزی ایران توسط کره جنوبی، به رئیس کل بانک مرکزی دستور داد با همکاری وزارت امور خارجه موضوع را از طریق سیاسی دوجانبه و مسیر حقوقی و نهادهای مالی و مجامع بین‌المللی مورد پیگیری قرار دهد و عنوان کرد: ممانعت کره جنوبی در استفاده ایران از منابع بانک مرکزی برای خرید کالاهای اساسی، دارو و اقلام انسان دوستانه هرگز پذیرفتنی نیست و انتظار داریم دولت کره جنوبی هرچه سریع‌تر این محدودیت را برطرف کند.

*موسوی: کره به عنوان یک دولت مستقل موظف نیست تحریم‌های آمریکا را اجرا کند

سید عباس موسوی سخنگوی سابق وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران هم ۲۳ تیر ماه در نشست خبری با خبرنگاران بیان کرد: هم در سطح سفرا و هم مقامات وزارت خارجه دو کشور و حتی مقامات اقتصادی و بانک مرکزی دو کشور رایزنی‌ها ادامه داشته و ما این رایزنی‌ها را ادامه خواهیم داد. به صراحت به کره‌ای‌ها گفتیم و الان هم به صراحت می‌گویم آنچه آنها به عنوان بهانه عدم پرداخت بدهی‌های خودشان به ملت ایران ذکر می‌کنند، اصلا قابل قبول و مسموع نیست. جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم‌ نهادهای بین‌المللی، شورای امنیت و غیره نیست و یک کشور قلدر یاغی و به صورت یکجانبه جمهوری اسلامی ایران را تحریم کرده است و کره به عنوان یک دولت مستقل موظف نیست آن تحریم‌ها را اجرا کند.

موسوی بیان کرد: بهانه‌ای که می‌آورند مبنی بر اینکه تحریم‌های آمریکا موجب می‌شود که نتوانیم بدهی شما را دهیم، اصلا قابل قبول نیست و در هیچ محکمه‌ای قابل پذیرش نیست. انتظار داریم مقامات کره جنوبی رویکرد خودشان را در این زمینه تغییر بدهند و سعی کنند با توافقاتی که با مقامات اما انجام می‌دهند بدهی‌های خود را پرداخت کنند. این مذاکرات تا حالا روزنه‌هایی ایجاد کرده بود، اگر ببینیم این روزنه‌ها بسته می‌شود، حتما سایر اقدامات براساس دستور رئیس جمهور در دستورکار ما و بانک مرکزی که مسئول اصلی این کار است، قرار خواهد گرفت.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ۲۴ تیرماه در جمع خبرنگاران گفت: وزارت امور خارجه و بانک مرکزی تلاش‌های بسیاری برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده انجام داده‌اند؛ اقدامات مثبتی از سوی برخی کشور‌ها مانند عمان و چین برای بازگشت این پول‌ها صورت گرفته، اما کره جنوبی اقدامات چندانی در این راستا انجام نداده است.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه از تمامی روش‌ها از جمله مکانیسم حقوقی برای استیفای حقوق مردم و بازگرداندن پول‌هایی که هیچکس درباره مالکیت ایران بر آن‌ها تردیدی ندارد، استفاده می‌کنیم، افزود: اگر چه کره جنوبی تردیدی ندارد که پول‌های بلوکه شده برای ایران است، اما ادعا می‌کند به دلیل تحریم‌های غیرقانونی آمریکا، مشکلاتی در انتقال این پول‌ها وجود دارد. از یک سو در حال مذاکره برای بازگرداندن پول‌های بلوکه شده هستیم و از سوی دیگر اقدامات حقوقی مناسبی در حال انجام است.

*کسی در ایران منتظر محموله نیم میلیون یا دو میلیون دلاری نیست

علاوه بر این، عباس موسوی هشتم مرداد ماه در پی خبر منتشر شده مبنی بر برگزاری نشستی مجازی بین کره جنوبی با ایران در خصوص مبادلات بشردوستانه در گفت‌وگویی، عنوان کرد: به اندازه کافی از کره جنوبی وعده شنیده‌ایم؛ بنابراین فقط منتظر اقدامات ملموس و برجسته هستیم. کسی در ایران منتظر محموله نیم میلیون یا دو میلیون دلاری نیست. امیدواریم مقامات کره‌ای حجم منابع مالی مردم ایران در این کشور و عدم وجود هیچ منع قانونی برای تجارت با ایران را به یاد داشته باشند.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز سوم شهریور ماه در جمع خبرنگاران درباره بدهی کره جنوبی به ایران عنوان کرد: منتظریم؛ دولت کره و‌ شرکت‌ها و بانک های کره جنوبی موظفند این کار را انجام دهند و از مسیرهای مختلف این کار را پیگیری می کنیم. یکی از مسیرها، ادامه مذاکرات است، اما مسیرهای حقوقی برای ما باز است. 

لازم به ذکر است، با توجه به سابقه روابط دیرینه شش دهه‌ای ایران و کره جنوبی، شایسته است این کشور از تعلل و بهانه تراشیدن‌های بی مورد دست بردارد و زمینه بازگرداندن هر چه سریع‌تر این بدهی را فراهم کند.