هدف صدر؛ حذف ایران یا توازن قوا؟

پیروزی شکننده مقتدی صدر در انتخابات پارلمانی عراق، بستری فراهم ساخت تا رسانه های وابسته به محور ریاض، جنگ روانی گسترده ای به راه بیندازند و چنین القا کنند که عراقی ها به "نه به ایران" رای دادند. در این مورد، برخی اظهارات و مواضع مقتدی صدر دستاویزی به تحلیلگران نزدیک به محور ریاض داده بود، تا صدر را شخصیتی ضد ایرانی معرفی نمایند که قدرت گرفتنش، زمینه به اصطلاح "اخراج ایران از عراق" را فراهم می سازد. این عده به مواردی از این قبیل استناد می کنند: صدر سال 2009 در مصاحبه با الجزیره تاکید داشت که به رهبر ایران در خصوص دخالت ها در امور داخلی عراق هشدار داده است؛ او در دیدار با سفرای همسایه عراق، با تمامی کشورها، حتی سوریه دیدار کرد ولی با سفیر ایران دیدار نداشت؛ وی در توئیت جنجالی خود پس از انتخابات، تقریبا همه طیف های بزرگ عراق را متحد بالقوه خود دانست به جز سه طیف نزدیک به ایران را و ... .

هرچند موارد بالا رنگی از واقعیت را دارند و نشان می دهند که موضع صدر در قبال ایران، حداقل در مقطع کنونی، مثبت نیست ولی استناد صرف به این مواضع و گفته ها، ما را در شناخت راهبرد مطلوب صدر برای عراق گمراه می کند.

صدر به دنبال توازن خارجی و نه حذف ایران، در عراق است

مداقه در اعلامیه ها و سخنرانی های مقتدی صدر و جریان نزدیک به وی نشان می دهد که آن ها خواهان حذف ایران از عراق به نفع عربستان نیستند. تنها بازیگری که صدری ها بر حذف آن از عراق تاکید دارند، ایالات متحده امریکاست. تندترین مواضع صدر علیه این دولت بوده است. وی همواره با امریکا از در ستیز در آمده و حتی هنگامی که واشنگتن برای حمله موشکی به سوریه آماده می شد، سرایا السلام، نهاد نظامی وابسته به صدر، تصریح کرد در صورت درخواست دمشق، حاضر است به این کشور نیرو اعزام کند. شخص در هم در این رابطه، فراخوان تظاهرات میلیونی داد. شدت ضدیت با امریکا در این موضع گیری صدر زمانی مشخص می گردد که به یاد بیاوریم او اولین رهبر شیعه بود که برکناری بشار اسد را خواستار شد.

در این میان، مواضع به اصطلاح ضد ایرانی صدر، هیچگاه به اندازه اظهارات وی ضد امریکا، تند نبوده است. اما رسانه های سعودی با استناد به گفته های صدر در تمجید از نقش عربستان و بن سلمان در منطقه، اصرار دارند که وی به شدت ضد ایرانی است. در خصوص رابطه صدر با عربستان و اصولا مواضع وی پیرامون مسائل مختلف، نباید از یاد برد که شخص او، کسی بود که حمله عربستان به یمن، سرکوب شیعیان بحرین و اعدام شهید نمر را به باد انتقاد گرفته بود. در واقع "چرخش رادیکالی" جزوی از مشی سیاسی صدر بوده و هست پس حتی اگر او را ضد ایران بدانیم، نمی توان روی استمرار این موضع، حساب کرد.

صدر در عمل، به دنبال، ایجاد توازن میان نیروهای خارجی صاحب نفوذ در عراق است و به این علت که در مقطع کنونی، نفوذ ایران بیش از سایر بازیگران است، مواضع تندتری نسبت به این بازیگر اتخاذ می کند. شاید اگر عربستان هم روزی جای ایران را بگیرد، واکنش های تند صدر نصیبش شود. او هیچگاه خواهان قطع رابطه با ایران نشده و شخصا هیچگاه شعار "ایران برو بیرون " سر نداده است. تنها تاکید وی بر لزوم داشتن رابطه مساوری با تمامی همسایگان است.

زمانی که بحث سفر بن سلمان به عراق داغ شده بود صدر نوشت: «عراق باید با تمامی همسایگان به یک اندازه ارتباط داشته باشد» و پس از آن هم بارها این موضع را تکرار کرده است.

جالب آن که عمده ترین نمایندگان جریان سائرون، هرگز موضع تند ضد ایران نداشته اند. به عنوان مثال، ماجده التمیمی، نفر اول در لیست سائرون، هرگز موضع ضد ایرانی اتخاذ نکرده است. آن دسته از نمایندگان پارلمانی سائرون که مواضع خارجی داشته اند هم، همصدا با مقتدی صدر بوده است. حسن العاقولی، رئیس حزب الاستقامة (حزب اصلی وابسته به صدر) و رئیس ائتلاف سائرون در گفتگو با العربی الجدید تاکید کرد که این ائتلاف خواهان توازن در ارتباط با تمامی همسایگان است.. همچنین جواد الموسوی، یکی از نامزدهای سائرون در انتخابات گذشته تاکید داشت که عراق به یک اندازه باید با همه همسایگان رابطه داشته باشد.

بر این اساس، صدر به دنبال ایجاد توازن میان ایران و سایر بازیگران منطقه ای است نه آن که ایران را حذف کند.

انتهای پیام/