پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مجتبی موسوی- سخنگوی وزارت خارجه در حالی نصب هرگونه ایستگاه مرتبط با  کنوانسیون منع جامع آزمایش‌های اتمی موسوم به «سی تی بی تی» در ایران را تکذیب کرد که بررسی سایت رسمی سی‌تی‌بی‌تی نشان می‌دهد که مراحل نصب و استقرار 2 ایستگاه «لرزه‌سنجی کمکی» در کرمان و شوشتر به پایان رسیده و علاوه بر آن، طرح نصب 2 ایستگاه «لرزه‌سنجی اصلی» و «فروصوت» به تایید سی‌تی‌بی‌تی رسیده و طرح نصب 2 ایستگاه «رادیونوکلئید» و «سامانه کشف گاز» در تهران نیز در دست آماده‌سازی است.

183 کشور عضو سی‌تی‌بی‌تی هستند و 166 عضو نیز آن را تصویب کرده‌اند اما با این حال، تاکنون تنها 13 ایستگاه رصد این پیمان در سراسر دنیا نصب شده است که از این تعداد، 2 ایستگاه در ایران مستقر شده‌اند!

 ایرانی که هنوز این معاهده را تصویب نکرده و اولین قربانی معاهدات هسته‌ای مورد حمایت غرب است. جالب تر آنکه هیچ یک از ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی در کشورهای غربی نصب نشده‌اند. انگلستان با وجود تصویب سی‌تی‌بی‌تی تاکنون حاضر به نصب هیچ یک از ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی در خاک خود نشده است. آمریکا، رژیم صهیونیستی، ، روسیه و بسیاری دیگر از کشورهای امضا کننده سی‌تی‌بی‌تی نیز راضی به نصب تجهیزات ایستگاه‌های شناسایی این معاهده در خاک خود نشده‌اند.

اگر از تهدیدات ناشی از خروج اطلاعات حیاتی کشور از طریق ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی نادیده بگیریم، باید از محدودیت‌های آن برای پیشرفت کشور نگران باشیم. هند اعلام کرده که سی‌تی‌بی‌تی صرفا برای رسمی کردن تبعیض هسته‌ای و اجازه دادن به پنج قدرت بزرگ برای نگهداری و ابقای تسلیحات مدرنشان و جلوگیری از توسعه یک توانایی هسته‌ای مناسب بازدارنده توسط دیگر کشورهاست.

سی‌تی‌بی‌تی

اما هر یک از این ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی چه کاربردی دارند؟

ایستگاه‌های لرزه‌سنجی: ایستگاه لرزه‌سنجی اصلی به کمک ایستگاه‌های لرزه‌سنجی کمکی تمامی لرزه‌های ناشی از آزمایش‌های تسلیحاتی را کشف و ثبت می‌کنند و اطلاعات بدست آمده از آن را به شبکه مرکزی سی‌تی‌بی‌تی می‌فرستند. شبکه‌ای که همه اعضا، از جمله اسرائیل به داده‌های آن دسترسی دارند.

ایستگاه رادیونوکلئید: این ایستگاه‌ها قادر به کشف ذرات جامد و گازهای رادیواکتیو و سنجش میزان فراوانی آنها هستند.

ایستگاه گاز: این ایستگاه به عنوان مکمل ایستگاه رادیونوکلئید، به کشف گازهای متصاعد شده از انفجارهای زیرزمینی می‌پردازد. اگر آزمایش‌ها و انفجارهای تسلیحاتی در تاسیسات زیرزمینی صورت گیرد و سایر ایستگاه‌ها قادر به شناسایی و تعیین دقیق نوع آنها نباشند، ایستگاه گاز با کشف گازهای متصاعد شده به جو می‌تواند اطلاعات لازم را تامین کند.

ایستگاه مادون صوت: تجهیزات این ایستگاه تغییرات بسیار بسیار کوچک در فشار هوا را کشف می‌کنند و به صورت آنلاین به مرکز داده سی‌تی‌بی‌تی در وین می‌فرستند تا مورد تحلیل قرار گیرد.

گفته می‌شود تجهیزات مربوط به «سی‌تی‌بی‌تی» می‌تواند کاربرد‌های چندگانه جاسوسی داشته باشد

در همین رابطه یک تحلیلگر حوزه امنیت ملی می گوید: «ظاهرا دولت موافقت کرده تجهیزات بسیار پیشرفته آمریکایی که مخصوص انتقال اطلاعات دیجیتال به مسافت‌های دوردست است، در ایران نصب شود! ماجرا مربوط می‌شود به ایستگاه‌های اندازه گیری و لرزه نگاری CTBT که در تهران، کرمان و شوشتر تعبیه شده و حالا بناست به تجهیزات فوق مدرن آمریکایی مجهز شود. در حالی که آمریکا عملیات خرابکارانه در ایران را در راس دستورکار‌های خود قرار داده و همین دو هفته قبل یک شبکه بزرگ جاسوسی آن - که در پوشش محیط زیست عمل می‌کرد- دستگیر شده، بسیار عجیب و غیر قابل باور است که دولت اجازه داده باشد آمریکا چنین به سادگی ابزار‌های جمع آوری اطلاعات لرزه نگاری خود را در ایران نصب کند. این ابزار‌ها ظاهرا با هدف نظارت بر لرزه‌های ناشی از یک آزمایش احتمالی هسته‌ای نصب می‌شود، ولی هیچ کس دقیقا نمی‌داند تجهیزات جدید آمریکایی چه اطلاعاتی را جمع‌آوری کرده و به کجا ارسال خواهد کرد».

«سی‌تی‌بی‌تی» چیست؟

کنوانسیون منع جامع آزمایش‌های اتمی موسوم به «سی تی بی تی» در ۲۰ شهریور ۱۳۷۵ مصادف با ۱۰ سپتامبر سال ۱۹۹۶ به عنوان یک معاهده چندجانبه به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و از اواخر سپتامبر همان سال برای امضا در دسترس اعضاء قرار گرفت.

این پیمان، کشور‌های عضو را از هرگونه انفجار هسته‌ای در هر مکانی تحت قلمرو یا کنترل دولت عضو منع می‌کند. یکی از مهمترین ملزومات اجرای این پیمان استقرار سامانه‌های نظارت بین‌المللی از جمله ایستگاه‌های لرزه‌نگاری مادون صوت است.

در حال حاضر ٣٣٧ ایستگاه و مرکز جمع‌آوری داده‌های اطلاعاتی در ٨٩ کشور جهان مستقر هستند که به صورت دقیق معیار‌های مدنظر کنوانسیون منع جامع آزمایش‌های اتمی در مناطق مختلف جهان را جمع‌آوری و به وین (مقر سی تی بی تی) ارسال می‌کنند تا به صورت دقیق مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

تاکنون ١٨٣ کشور کنوانسیون «سی تی بی تی» را به امضا رسانده‌اند و ١٦٤ کشور نیز آن را از تصویب مجالس قانونگذاری خود گذرانده‌اند تا وارد فرآیند اجرایی شود.

چرا آمریکا با وجود دارا بودن زرادخانه‌های اتمی از اجرای «معاهده منع جامع آزمایش هسته‌ای» خودداری می‌کند؟

یکی از کشور‌هایی که با وجود برخورداری از زرادخانه‌های هسته‌ای، هنوز پیمان «سی تی بی تی» را برای عملیاتی شدن از تصویب نهاد‌های قانونگذار خود نگذرانده است، آمریکاست. در سال ۲۰۰۸ که باراک اوباما کرسی ریاست کاخ سفید را تصاحب کرد، متعهد شد که با اجرای کنوانسیون منع آزمایش‌های اتمی، صلح بیشتری برای جهان به ارمغان بیاورد.

دوران ۸ ساله ریاست جمهور اوباما در آمریکا هم تمام شد، اما خبری از تصویب و اجرای کنوانسیون منع آزمایش‌های اتمی در این کشور نشد. «بن رودز» معاون مشاور امنیت ملی اوباما در اواخر دوران تصدی وی برکاخ سفید گفت که «با توجه به کنترل جمهوریخواهان بر سنا و مجلس نمایندگان، مسیر تصویب این معاهده هیچ پیشرفتی نداشته است».

جانشین اوباما یعنی ترامپ با رویای تجدید نزاع هسته‌ای به روی کار آمده و همین چندی پیش با تغییر راهبرد هسته‌ای آمریکا دستور ساخت نسل جدیدی از سلاح‌های اتمی را صادر کرد. امری که به گفته بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران حوزه بین‌الملل بشریت را به نابودی نزدیکتر می‌کند.