پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- طی سفر اخیر وزیر امور خارجه‌ پاکستان به چین، وزرای خارجه‌ دو کشور از نشست قریب‌الوقوع سه‌جانبه میان کابل، اسلام‌آباد و پکن خبر دادند.

چند ماه پیش‌ازاین نیز، ریاست جمهوری افغانستان با صدور بیانیه‌ای، از تلاش چین برای میانجیگری میان افغانستان و پاکستان خبر داده بود.

پس از اعلام راهبرد جدید آمریکا در قبال افغانستان از سوی دونالد ترامپ و تهدید به سختگیری بیشتر علیه پاکستان به دلیل حمایت از تروریسم، چین از زمره کشورهایی بود که از پاکستان پشتیبانی و از تلاش این کشور جهت مبارزه با تروریسم، قدردانی کرد.

تهدید به سختگیری آمریکا علیه پاکستان، این کشور را بر سر یک دوراهی قرار داده است؛ از یک سو، تسلیم شدن در مقابل فشارهای ایالات‌متحده برخلاف سیاست خارجی این کشور در قبال افغانستان است و لطمه‌ای جدی به حیثیت این کشور به شمار می‌آید؛ از دیگر سو، بیکار نشستن و انفعال در برابر راهبرد جدید نیز برای پاکستان چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

بااین‌وجود، در موضوع میانجیگری چین میان افغانستان و پاکستان، هریک از سه طرف مطلوبیت‌ها و ملاحظاتی دارند:

1- چین:

این کشور -که طی سال‌های اخیر حضور خود را در پاکستان (علی‌الخصوص در حوزه‌های اقتصادی) افزایش داده است- در پی کسب و افزایش نفوذ و اعتبار خود در افغانستان نیز هست تا منافع اقتصادی خویش را حداکثر سازد

همچنین، رقابت این کشور با هند (به‌عنوان بازیگری نوین در صحنه‌ افغانستان) یکی دیگر از عوامل تمایل چین به میانجیگری میان دو کشور است.

2- افغانستان:

اصلی‌ترین مطالبه‌ افغانستان در قبال پاکستان، توقف حمایت آن کشور از گروه‌های مخالف دولت مرکزی و بی ثابت سازی افغانستان است. این درخواست با تلاش پاکستان برای افزایش عمق راهبردی خود در افغانستان در تعارض قرار دارد. چین بیشترین توان چانه‌زنی را برای متقاعدسازی نسبی پاکستان در این راستا دارد

چین همچنین رابطه‌ به‌مراتب بهتری با طالبان نسبت به ایالات‌متحده دارد و می‌تواند بر ورود این گروه به فرآیند صلح با دولت مرکزی مؤثر باشد

3- پاکستان:

برای پاکستان، اصلی‌ترین هدف در قبال افغانستان، افزایش نفوذ در این کشور به‌منظور ارتقای عمق راهبردی خویش است. عدم برخورداری از عمق راهبردی، همواره یک نقطه‌ضعف برای پاکستان به شمار رفته است.

علاوه بر آن، این کشور خواهان به رسمیت شناخته شدن خط مرزی دیورند از سوی افغانستان است.

چالش:

علاوه بر چالش‌های میان افغانستان و پاکستان، عمده‌ترین عامل مخرب برای میانجیگری چین میان دو کشور، ایالات‌متحده است که علی‌الخصوص در دوران ترامپ، نفوذ چین در عرصه‌ اقتصادی دو کشور را بر نخواهد تافت و آن را به چالش خواهد کشید.

نتیجه: 

با وجود حجم چالش‌ها و اختلافات دو دولت افغانستان و پاکستان، افق میانجیگری چین میان دو کشور چندان روشن به نظر نمی‌رسد و رفع اختلافات، امری زمان‌بر بوده و نیازمند اراده‌ جدی دو کشور است.