آخرین نفس‌های تروریسم در سوریه

بیش از 5 سال از آغاز جنگ داخلی در سوریه می‌گذرد؛ اما به دلیل کارشکنی‌ها و مواضع دوگانه آمریکا، نبرد میان ارتش سوریه و گروه‌های تروریستی کماکان ادامه دارد. با این حال، به اعتراف رسانه‌های غربی، تروریست‌های مستقر در حلب طی روزها و هفته‌های گذشته شکست‌های سنگینی را از جانب نیروهای دولتی سوریه متحمل شده و بیش از یک سوم مناطق تحت اشغال خود را از دست داده‌اند. گاردین نیز روز گذشته گزارش داد نیروهای دولتی سوریه از شمال شرق وارد حلب شده‌اند و خطوط مقاومت تروریست‌ها در این منطقه در هم شکسته شده است. 

نیروهای دولتی سوریه در حالی موفق به پیشروی در شرق و شمال شرق حلب شده‌اند که این شهر مهمترین پایگاه شهری تروریست‌ها به شمار می‌رود که به آنها اجازه می‌دهد با سپر قرار دادن جمعیت غیرنظامی آن، کنترل خود را بر این منطقه حفظ کنند. بنابراین، در صورت از دست رفتن آن، تروریست‌ها عملاً سنگر مطمئن دیگری برای دفاع از خود در برابر جبهه حامی بشار اسد نخواهند داشت.

به همین دلیل، اکنون که نبرد آزادسازی حلب وارد حساس‌ترین مرحله خود شده است، به هر میزان که نیروهای دولتی سوریه به قلب این شهر نزدیک‌تر می‌شوند، کارشکنی آمریکا و متحدان غربی و منطقه‌ای آن از جمله فرانسه، ترکیه، عربستان و قطر نیز به همان اندازه بیشتر می‌شود و دلیل آن نیز کاملاً واضح است: حلب علاوه بر آنکه مهمترین پایگاه شهری باقیمانده تروریست‌ها و جبهه اصلی جنگ داخلی سوریه محسوب می‌شود، دارای یک موقعیت ممتاز ژئوپلیتیک است و تمامی شاهراه‌های تجاری این کشور نیز به آن ختم می‌شوند. بنابراین، هر طرفی که بر حلب مسلط شود، شمال سوریه و راه‌های منتهی به مرزهای ترکیه و عراق را نیز تحت کنترل خود خواهد داشت و طرف پیروز اگر دولت سوریه باشد، کنترل خود بر سایر شهرهای این کشور را نیز قطعی می‌کند.

بر همین اساس، آمریکا طی یکی دو ماه اخیر با طرح ادعای حمله جنگنده‌های روسیه و ارتش سوریه به مناطق غیرنظامی حلب خواهان برقراری آتش‌بس در این منطقه شده است تا شاید از این طریق بتواند فرصتی را برای تجدید قوای تروریست‌ها در اختیار آنها قرار دهد. اما مسکو تاکید کرده است که داعش، جبهه النصره و ارتش آزاد سوریه و همچنین سایر گروه‌هایی که تحت لوای آنها فعالیت می‌کنند، هرگز شامل آتش‌بس نمی‌شوند.

در واقع، برخلاف آمریکا که از ابتدای ورود به جنگ سوریه برای مقابله همزمان با داعش و دولت بشار اسد، در یک موضع‌گیری دوگانه به تقسیم‌بندی تروریست‌ها به تروریست‌های بد (داعش) و تروریست‌های خوب یا به اصطلاح "میانه‌رو" (معارضان سوری) پرداخت، روسیه هرگز زیر بار این تقسیم‌بندی نرفت و در یک موضع‌گیری برابر با ایران، هر گروهی که در مقابل دولت بشار اسد قرار داشت را صرف‌نظر از ایدئولوژی آن، هدف حملات هوایی خود قرار داد؛ تا جاییکه نگاه یکسان این کشور به کلیه گروه‌های تروریستی فعال در سوریه، علاوه بر آمریکا، به وضوح باعث نگرانی و سرخوردگی مخالفان دیگر بشار اسد از جمله عربستان، قطر و ترکیه شد.

اما پیشروی‌های اخیر ارتش سوریه در شمال این کشور، نگرانی جبهه مخالف بشار اسد را بیش از پیش افزایش داده است. بر همین اساس، آمریکا و فرانسه طی هفته‌های اخیر بارها برای جلوگیری از شکست نیروهای تحت حمایت خود، خواستار برقراری آتش‌بس در این منطقه شده‌اند که البته با توجه به حق وتوی روسیه در این شورا، خواسته آنها راه به جایی نبرده است. طرح تجزیه‌طلبانه اخیر «استفان دی میستورا» نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه برای ایجاد یک منطقه خودمختار در شرق حلب که به وضوح نقض حاکمیت ملی سوریه به شمار می‌رود نیز آخرین تلاش مذبوحانه‌ای است که برای جلوگیری از شکست تروریست‌ها در دستورکار حامیان مالی و تسلیحاتی آنها قرار گرفته است. 

با این حال، نقش‌آفرینی آمریکا در سوریه در روزهای پایانی دولت اوباما به شدت تحت تاثیر پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری این کشور و قدرت نظامی غالب مسکو در سوریه است؛ تا جاییکه بسیاری از ناظران بین المللی باور دارند با توجه به برتری هوایی مسکو در آسمان سوریه و پیشروی‌های پی در پی ارتش سوریه در شرق حلب، موازنه قوا در سوریه به زودی و به طور کامل به نفع دولت بشار اسد تغییر خواهد کرد؛ هرچند به اذعان کارشناسان و رسانه‌های غربی، رئیس جمهور سوریه هم اکنون نیز قدرتمندترین فرد در معادلات داخلی این کشور است.