پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- بعد از آن که مجلس لبنان ژنرال سابق میشل عون را به ریاست جمهوری این کشور برگزید، خلا طولانی رهبری در لبنان در روز ٣١ اکتبر به پایان رسید. این چهره ٨١ ساله بعد از آن به ریاست جمهوری برگزیده شد که حمایت دو جناح اصلی قدرت، یعنی ائتلاف ٨ مارس و ائتلاف ضد سوری ١٤ مارس به رهبری سعد حریری را به دست آورد. میشل عون نیز در روز سوم نوامبر، سعد حریری را به عنوان نخست وزیر تازه مامور تشکیل کابینه کرد. 

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «پارس»،المانیتور در این زمینه می نویسد: درگیری های داخلی میان این دو ائتلاف به ایجاد بن بست سی ماهه منجر شده و لبنان را بدون رئیس کشور رها کرده بود. از نگاه برخی از ناظران، اجماع دو ائتلاف باعث تبدیل لبنان به کانون توجه تازه در رقابت میان ایران و عربستان سعودی شده است که در آن، ریاض از سعد حریری و متحدان او حمایت می کند و تهران نیز حامی حسن نصرالله، رهبر حزب الله، و دیگر اعضای ائتلاف ٨ مارس است. با در نظر گرفتن این مساله، چه عاملی باعث خاتمه یافتن بن بست سیاسی در لبنان شد و برنده و بازنده این ماجرا چه کسانی هستند؟

عبدالله الشمری، دیپلمات سابق عربستان گفت : این به معنای تغییر در روابط با عربستان سعودی است. به ویژه آن که، رهبری تازه با عقل و منطق و نه احساسات خود به مسائل لبنان نگاه می کند. شاید این موضوع برای حریری نیز مطلوب باشد. اکنون زمان آن است که او بعد از سال ها اعتیاد به پول عربستان سعودی و اقامت در کاخ خود در ریاض، تصمیم خود را بگیرد. اکنون زمان آن است که او با قدرت گرفتن دوباره، محبوبیت خود را در لبنان بازیابد.

یکی از منابع مطلع لبنانی که به شرط فاش نشدن نامش سخن می گفت، اطلاعات بیشتری را در مورد روابط پشت پرده میان نصرالله و حریری در اختیار المانیتور قرارداد. او ادعا کرد: سعد حریری در نشست اخیر خود با محمد بن سلمان(ولیعهد عربستان سعودی)بر سر آینده سیاسی لبنان با این شاهزاده سعودی مشاجره کرد. محمد در ادامه و بعد از شنیدن توافق میان حریری و حزب الله در خصوص ریاست جمهوری میشل عون، برافروخته شد و از آن پس، روابط حریری با عربستان سعودی تیره شده است.

این منبع افزود: توافق مذکور و البته، کسب مقام نخست وزیری را باید به عنوان فرصتی برای حریری در نظر گرفت. ولی نباید عربستان سعودی را به عنوان شریک در این ترتیبات تلقی کرد.

در واقع، تصمیم حریری برای حمایت از ریاست جمهوری عون برای او هزینه ساز بوده است- نه فقط در برابر عربستان سعودی بلکه در میان برخی از نمایندگان پارلمان از ائتلاف ١٤ مارس که نارضایتی خود را اعلام کرده اند.

پرسش اصلی در این معادله آن است که آیا ایران از اجماع تازه در لبنان سود برده است یا خیر. نه چندان پیش بود که عون – فرمانده نظامی در خلال جنگ داخلی لبنان – با نفوذ سوریه در این کشور به شدت مخالفت می کرد. او در سال ١٩٩٠ بعد از آن که به وسیله نیروهای سوری به محاصره درآمد، به سفارت فرانسه در بیروت پناهنده شد و از آنجا به پاریس گریخت و تا هنگام ترور نخست وزیر رفیق حریری در سال ٢٠٠٥ و خروج نیروهای سوری از لبنان، در تبعید باقی ماند. اکنون و با گذشت دو دهه پرفراز و نشیب و در حالی که عون متحد ایران و حزب الله تلقی می شود، ریاست جمهوری او یک پیروزی برای دمشق و بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، محسوب می شود. 

در واقع، سیاستمداران ایران بدون فوت وقت، از انتخاب رئیس جمهور تازه لبنان استقبال کردند و چند ساعت بعد از آن که عون رئیس جمهور لبنان شد، رئیس جمهور حسن روحانی در تماس تلفنی، به او تبریک گفت. آقای روحانی گفت :جمهوری اسلامی ایران معتقد است چنین انتخابی که به دنبال رقابتی سالم و آزاد روی داده، پیروزی یک جناح خاص نبوده، بلکه تجلی همزیستی مسالمت آمیز میان همه فرقه های مختلف در لبنان و موفقیتی بسیار شیرین برای مردم این کشور است. ایران همواره تاکید کرده است که مردم لبنان اگر از فشارهای خارجی مصون باشند، در انتخاب رئیس جمهور خود کاملاً توانا هستند.

هر دو کشور لبنان و ایران به گسترش روابط دو جانبه ابراز تمایل کردنده اند. محمد جواد ظریف ، وزیر امور خارجه ایران، در همان روز از طریق توئیتر، به مردم لبنان تبریک گفت و نوشت:" تبریک به همه مردم لبنان به خاطر انتخاب رئیس جمهور عون. ثبات و پیشرفت هنگامی تضمین می شود که مردم لبنان خود برای کشورشان تصمیم گیری کنند." افزون براین، ظریف هنگام ورود به لبنان در روز ٧ نوامبر، نخستین وزیر خارجه ای بود که با رئیس جمهور عون دیدار می کرد.

در همین حال، علی اکبر ولایتی، مشاور سیاست خارجی رهبر معظم ایران آیت الله علی خامنه ای، روز ٣١ اکتبر، در گفتگو با تلویزیون دولتی ایران گفت انتخاب عون یک پیروزی برای حزب الله محسوب می شود. ولایتی این ترتیبات را دستاورد بزرگی برای حزب الله نامید زیرا ، نصرالله از همان ابتدا، از ریاست جمهوری عون حمایت کرده و اکنون بعد از منازعات طولانی، شاهد بود که نامزد مورد ترجیح او پیروز رقابت ها شده است.

نصرت الله تاجیک، سفیر سابق ایران در اردن، در مصاحبه با المانیتور گفت :"اگرچه ایران هیچ مشکل خاصی با سلیمان فرنجیه(نامزد رقیب عون) ندارد، ولی تهران معتقد است که در این مقطع زمانی، میشل عون برای لبنان سومندتر است و با سهولت بیشتری می تواند توازن قوا را برقرار کند.

تاجیک همچنین افزود:عون یک سیاستمدار ٨١ ساله است که به عنوان فرمانده در ارتش لبنان خدمت کرده و در زمینه های مختلف بسیار با تجربه است. اگرچه او در گذشته مخالف حزب الله و سوریه بوده است، ولی تخولات منطقه ای و اشتباهات ترکیه و عربستان سعودی شرایط امروز را متفاوت از گذشته ساخته است و او اکنون متحد حزب الله محسوب می شود.

عربستان سعودی برخلاف شتاب ایران برای تبریک گفتن به عنون و مردم لبنان، ظاهراً به زمان بیشتری نیاز داشت تا وضعیت را ارزیابی کند و در مورد چگونگی برخورد با این تغییرات در بیروت تصمیم گیری نماید. درواقع، تنها در روز اول نوامبر بود که شاه عربستان گوشی تلفن را برداشت تا به رئیس جمهور تازه لبنان تبریک بگوید. 

باتوجه به نارضایتی عربستان سعودی در خصوص تغییرات در صحنه سیاسی لبنان، حماقت است اگر تصور کنیم بازی در آنجا پایان یافته است. درواقع، تاریخ بیانگر حساسیت ریاض در قبال تحولات در بیروت است. بنابراین، بعید است که عربستان سعودی میدان را خالی کند، اگرچه مشکلات مالی آنها – تا اندازه ای به علت ماجراجویی های این پادشاهی در منطقه – اکنون بیش از گذشته موقعیت آنها دشوار ساخته است.

 

بشار اسد سید حسن نصرالله لبنان محمد بن سلمان میشل عون سعد حريري