دلایل مخالفت دولت روحانی با مسکن مهر

چند روز پیش عضو شورای تدوین مقررات ملی ساختمان با اشاره به دلایل مخالفت دولت یازدهم با مسکن مهر اظهار کرد:‌ یکی از انتقاداتی که به طرح مسکن مهر وارد بوده این است که دست‌اندرکاران این طرح، مسکن را در ساختمان فیزیکی خلاصه دیده بودند نه به‌عنوان اِلمان اجتماعی و به‌اصطلاح پایگاه حیات اجتماعی و فعالیت و گذران زندگی.

بهرام غفاری با بیان اینکه چیزی به‌نام سکونتگاه لوازمی دارد که باید طراحان مسکن مهر آن را می‌دیدند که ندیدند، تصریح کرد: طراحان طرح مسکن مهر فکر می‌کردند که مسکن فقط "ساختمان" است، تفکری که مخرب بود. این نوع تفکر ساختمان‌سازی اوایل سال 58 تا اواسط دهه 60 بین مسئولان وزارت وقت مسکن، بنیاد مسکن و دفتر خانه‌سازی حاکم بود و آنها فکر می‌کردند مسکن یعنی ساختمان‌سازی.

وی با بیان این‌که چند دهه طول کشید تا این تفکر غلط در کشور از بین برود، گفت: بعد از مدت‌ها مسئولان به اینجا رسیدند که باید قبل از ساخت‌وساز مسکن امکانات و لوازم مورد نیاز یک حیات و زیست مطلوب فراهم شود. این در حالی بود که موج این تفکر یک بار دیگر به‌عکس و دوباره نگاه "مسکن فقط ساختمان‌سازی است" بین مسئولان و مدیران ذی‌ربط رایج شد.

عضو شورای تدوین مقررات ملی ساختمان با ابراز اینکه بدترین وزیران مسکن مهندسان عمران هستند، گفت: بدترین جای ماجرا این بود که کسی رئیس قوه مجریه شد که مهندس عمران بود و به‌خلاف برنامه‌ریزان شهری فقط به‌دنبال ساختمان‌سازی بودند.

غفاری با اظهار "بنده خودم مهندس عمران هستم" درباره مسکن مهر افزود:‌ سنگی را داخل چاه انداخته‌اند که 100 عاقل هم نمی‌توانند آن را بیرون بیاورند.

*مسکن مهر، حاشیه‌نشینی مدرن

از سوی دیگر معاون وزیر راه و شهرسازی نیز طی اظهاراتی 6 ایراد را متوجه طرح مسکن مهر کرده و گفته است: مسکن مهر حاشیه نشینی مدرن است.

محسن نریمان با بیان این‌که در شهرهای جدید وارث 20درصد از پروژه های مسکن مهر کشور با مشکلات انبوهی هستیم، اظهار کرد: مشکلاتی که به علت بی توجهی های تخصصی و فنی در شهرسازی صورت گرفته، اما بعضی ها سعی دارند این موضوع را سیاسی جلوه دهند که دغدغه ما رفع مشکلات مردم است. با دلسوزان و متخصصان تعامل و همفکری می کنیم، اما خود را درگیر این جوسازی‌های سیاسی نمی‌کنیم.

وی با بیان اینکه رفع مشکلات متقاضیان و شهروندان مسکن مهر شهرهای جدید همیشه در اولویت کاری بوده است، اظهار کرد: مشکلات مسکن مهر مربوط به این دولت نمی شود که بخواهیم با آن سیاسی برخورد کنیم، مسکن مهر مشکلات زیر ساختی دارد که در گزارش کمیسیون اصل 90 به صورت کارشناسی و منصفانه تشریح شد و اینگونه برخوردها و تحلیل‌های جناحی، فقط به مشکلات موجود دامن می زند.

وی افزود: واگذاری اراضی نامناسب برای احداث مسکن مهر، ضعف خدمات زیربنایی و روبنایی لازم از جمله آب، فاضلاب، بیمارستان، مدرسه و فضای سبز ، ضعف فنی و اجرایی در عملکرد پیمانکاران و مجریان طرح مسکن مهر و گاهی پایین بودن کیفیت ساخت و سازها، عدم نصب انشعابات آب برق، گاز و فاضلاب و همچنین عدم توجه به ظرفیت جمعیت پذیری و جمعیت موجود شهرهایی که در آن مسکن مهر پیش بینی شد از جمله ایرادها در اجرای این طرح بوده است.

مدیر عامل شرکت عمران شهرهای جدید با یادآوری این‌که مسکن مهر با تعهد ساخت دومیلیون واحد در زمان تصدی دولت گذشته آغاز شد و قبل از این که به سرانجام برسد، تحویل دولت یازدهم شد، تصریح کرد: بر اساس برنامه و طبق تعهدات و ضوابط باید همه واحدها حداکثر در یک بازه زمانی 12 تا 18 ماه تحویل متقاضیان می‌شد. مسکن مهر در حالی به دست دولت یازدهم رسید که از آغاز عملیات ساخت گروهی از آن‌ها سالها می‌گذشت. دلایل این تأخیر و تعویق را هم می‌توان عدم برنامه ریزی و کنترل در مرحله آغاز به کار؛ مشکلات تعاونی‌ها، نبود متقاضی به میزان ساخت و ساز صورت گرفته، تأمین تسهیلات بانکی و آورده اندک مردم دانست.

*در مسکن مهر پردیس مشکل داریم

نریمان با اشاره به اینکه براساس برنامه ریزی های ما همه مسکن مهر شهرهای جدید تا پایان سال جاری و نیمه اول سال بعد آماده خواهد شد، تآکید کرد: اینکه در پروژه مسکن مهر پردیس مشکلاتی داریم کاملا درست است، اما دلیل اصلی این مشکلات گلنگ زنی دیر هنگام پروژه ها در پردیس بود. کمتر از شش ماه از عمر دولت قبل باقی مانده بود که کار ساخت 80 هزار واحد مسکن مهر را در شهر جدید پردیس شروع کردند.

وی با بیان این‌که مشکلاتی از قبیل انتخاب زمین‌ها میان کوه و در جایی نامناسب کار را دشوار کرده است، گفت:‌این در حالی است که باید شبکه‌های مناسب آب و گاز رسانی با هماهنگی دستگاه های متولی انجام گیرد و هدف از مسکن مهر فقط ساخت چند صد هزار واحد ساختمان نبود که باید به مسائل شهرسازی هم توجه می شد که در این زمینه هیچ گونه کارشناسی لازم صورت نگرفته بود.

وی با اشاره به این‌که مسکن مهر پردیس را با حدود 35 درصد پیشرفت فیزیکی تحویل گرفتیم و تاکنون بالای 80 درصد پیشرفت داشته است، افزود: در سایت های مسکن مهر شهرهای جدید کارهای بزرگ زیادی انجام شده‌است و وقتی می گویم پیشرفت 90 درصدی بوده باید توجه کرد که این یک عدد نیست، کار بسیار دشواری را پیش برده ایم.

وی اضافه کرد: در کنار ساختمان سازی باید به حقوق شهروندی نیز توجه شود؛ یعنی فراهم کردن نیازهای ساکنین و تأمین خدمات زیربنایی و روبنایی که حق حداقلی ساکنان یک شهر است و ما بارها اعلام کردیم که قبل از تحویل واحدهای مسکن مهر باید آب، برق، گاز، مدرسه امنیت، مراکز درمانی، ورزشی و ... را برای شهروندان تأمین کنیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه مسکن مهر تبدیل به حاشیه ‌نشینی مدرن شده و این وضعیت را به لحاظ آسیب‌شناسی شهری به شدت تهدید می‌کند، گفت: در شهرسازی برنامه‌ها فقط فیزیکی نیست و نباید فقط مقاومت پی و فونداسیون را در نظر بگیریم، ما باید برنامه ریزی اجتماعی تدوین کنیم که شهر فقرا درست نکنیم. ما در شهرهای جدید با استفاده از مشاوره اساتید دانشگاه و متخصصان یک شهر را با درنظر گرفتن تمام مسائل فرهنگی و اجتماعی بنا می کنیم که باید همین جا باز تاکید کنم که ما در موضوع مسکن مهر، وارث یک سری اقدامات از پیش انجام شده هستیم و در این باره کاری که باید انجام دهیم، آسیب شناسی است.

نریمان افزود: شهرسازی یعنی اینکه مجموعه ای سالم وپویا را بسازیم، نه اینکه فقط ساختمان سازی کنیم. یعنی آسیب‌های اجتماعی که ممکن است در سایه جمعیت‌پذیری اتفاق بیفتد را بشناسیم . آسیب‌شناسی کنیم و استاندارد‌های یک شهر را به لحاظ فنی و انسانی به طور کامل در نظر بگیریم. حس تعلق و آرامش و امنیت خاطر را برای شهروندان ایجاد کنیم.

وی تأکید کرد: در سایت‌های مسکن مهر ساخته شده در دولت قبل هم به نوعی دنبال این هستیم که این مشکلات را با مطالعات جامعه شناسی کم و از حاشیه‌ نشینی مدرن جلوگیری کنیم. ما یکباره با جمعیتی مواجه می‌شویم که آسیب‌شناسی نشدند و ممکن است منطقه را تبدیل به یک منطقه جرم خیز ‌کند؛ البته ما از تجربه‌های جهانی هم استفاده می کنیم و فاز دوم مطالعات ما در مورد این شهرها روی شهرهای پرند و پردیس است که در حال برطرف کردن مشکلات انها در این زمینه هستیم.

نریمان با تأکید بر رعایت استاندارهای ساختمان سازی در پروژه های مسکن مهر شهرهای جدید گفت: من در مورد 20 درصد از پروژه های مسکن مهر کشور که مسئول آن هستم صحبت می‌کنم و تاکید می‌کنم این واحدها با بخش خصوصی برابری دارد. 80 درصد دیگر را قضاوت نمی‌کنم؛ البته برای بسیاری از پروژه های کشور مشکلات وجود دارد، اما عمومی نیست.

مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید  با بیان این‌که به نظرم اگر مسکن مهر کارشناسانه و با ظرفیت اجرا می‌شد، بسیار موفق ‌تر بود، گفت: به دلیل بالا بودن حجم ساخت ‌و ساز، نظارت سخت شد، اما در حال حاضر با برنامه ریزی هایی که صورت گرفته، نظارت اجرای پروژه ها بیشتر شده و این مشکلات کاهش پیدا کرده است.

نریمان با اشاره به پیگیری دریافت اعتبار دولتی برای تکمیل پروژه های مسکن مهر، افزود: دولت تلاش می‌کند از منابع مختلف برای تکمیل این پروژه ها استفاده کند. اگر دولت نتواند اعتبار مستقیم تزریق کند، با استفاده از فروش و تهاتر زمین نسبت به ساخت فضاها و خدمات روبنایی اقدام می کنیم. با بانک مسکن قرار داد بستیم که از روش مدیریت دارایی ها هزار میلیارد تومان برای برطرف کردن نیازهای شهرهای جدید بگیریم. با همین روش و به جای پرداخت پول نقد توانستیم در پرند 21 مدرسه افتتاح کنیم که این مسئله را در دیگر شهرهای جدید کشور هم عملیاتی خواهیم کرد.

وی با بیان این‌که  70 درصد فضاهای آموزشی افتتاح شده از ابتدای پروژه مسکن مهر سهم دولت یازدهم بوده و تنها 30 درصد در دولت قبل انجام شده‌ بود، تاکید کرد: تمام تلاش خود را به کار بسته ایم تا با همکاری دیگر دستگاه های خدمات رسان و همچنین متقاضیان  هر چه سریع تر واحدهای مسکن مهر شهرهای جدید را با همه امکانات شهروندی تحویل متقاضیان دهیم