اشتغال مقوله‌ای صرفا اقتصادی نبوده و به کشور خاصی هم تعلق ندارد، در عین حال از آن جهت که گردانه توسعه جوامع را در دست دارد، درخور توجه است به طوری که ابعاد گسترده آن بخش‌های اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی کشورها را تحت الشعاع قرارمی‌‌دهد. 

براین اساس کشورمان از این قاعده مستثنی نبوده و در چند دهه اخیر کارشناسان با واکاوی در علل شیوع عواقب ناشی از بیکاری، به این باور رسیدند که مشکلات و عقب ماندگی‌‌هایی همچون فقر، نابرابری، رشد سریع جمعیت، معمولا در مناطق روستایی ریشه دوانده بنابراین ضروری است به منظور کاهش نرخ بیکاری و توسعه فعالیت‌های شغلی به عنوان دغدغه‌ اصلی توسعه کشور، اشتغال در مناطق روستایی با اهمیتی دو چندان مورد توجه قرار گیرد.
 
در سالهای اخیر برنامه ریزی برای مراکز روستایی با مشکلات عدیده‌ای همراه بوده و روز به روز اجرای عملی راهبردهای توسعه روستایی دشوارتر می‌شود چراکه اکثر سکونت‌گاه‌های روستایی، دارای زیر ساختهای ابتدایی و سطح ناکافی خدمات عمومی، خصوصی و تقسیم کار ناقص بوده و در مواردی شاخص، این مناطق از ساده‌ترین مشخصه‌هایی همچون آب لوله کشی، برق، راه‌های آسفالته بی‌بهره هستند لذا بعید به نظر نمی‌رسد که این عمل را نوعی خیال پردازی تلقی کرد چراکه در این شرایط ایجاد رشد اقتصادی، انتقال توسعه روستایی و انتظار سرمایه گذاری تولیدی، مقوله‌ای واقع بینانه نیست.

چنانکه با توجه به اظهارات رئیس دولت یازدهم در سفر استانی کهگیلویه و بویراحمد این مسئله به قدرت بیشتری به اثبات می‌رسد. حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در جریان این سفر اعلام کرد که "توسعه مسکن روستایی، فناوری و ارتباطات، گازرسانی و برنامه‌ریزی برای ارایه تسهیلات مالی کم‌بهره با بازپرداخت بلند مدت به روستائیان و عشایر از اقدامات دولت برای رفاه بیشتر عشایر و روستائیان است و با برنامه‌ریزی انجام شده تا پایان دولت یازدهم بیش از 95 درصد جمعیت کشور، اعم از روستایی و شهری تحت پوشش شبکه گاز قرار خواهند گرفت".
 
استاندارن برای ایجاد 20 هزار شغل روستایی چگونه عمل کردند؟


باید گفت که عدم وجود امکانات رفاهی، بهداشتی، فرهنگی، امیتازات شهرنشینی خصوصا معضل بیکاری روستائیان را بر آن می‌دارد که به شهرها مهاجرت کنند، در چنین شرایطی، کشور با پدیده مهاجرت روستائیان به شهرها مواجه می‌شود و این مسئله به تنهایی پیامدهای منفی بسیاری را در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و امنیتی به دنبال دارد.

بنابراین ضروری است فاکتورهای دافع روستایی و جاذب شهری در زمینه امکانات و خدمات گوناگون بویژه خدمات رفاهی در مطالعات و برنامه ‌ریزی کارگزاران جای گیرد و توجهی ویژه در زمینه‌ کاهش اختلافات شهری- روستایی در توزیع امکانات و خدمات رفاهی و افزایش شاخص‌های دسترسی مطلوب به انواع خدمات رفاهی، درمانی ، آموزشی و ... در مناطق روستایی از راهکارهای مناسب جهت ایجاد تعدیل و تغییر در روندهای موجود صورت گیرد. باید شرایطی فراهم شود تا در استانها و شهرستانهای مهاجر فرست شاهد روستاهای مهاجرپذیر باشیم و در استانها و شهرستان‌های مهاجر پذیر، شاهد روستاهای مهاجرفرست. 
 
در برنامه ریزی نقاط روستایی بویژه در تخصیص امکانات و خدمات مورد نیاز، توجه به سطوح بالاتر شهرستان و استان کافی به نظر نمی رسد و بررسی وضعیت تک تک روستاها و مبنا قرار دادن سطح روستا به عنوان نقطه شروع نیاز سنجی جهت برنامه ریزی و تخصیص امکانات و خدمات ضروری است. 

در این راستا سرپرست معاونت امور دهیاری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور بیان داشت که "سازمان شهرداری‌ها با همکاری یکی از بانک‌های معتبر کشور در سال جاری بالغ بر 100 میلیارد تومان به طرح‌های درآمدزای روستایی که منجر به تولید و اشتغال می‌شود اختصاص می‌دهد. بنابر اظهارات سعید رضا جندقیان "این وام اشتغال با نرخ سود 8 درصد اختصاص پیدا می‌کند و قزوین نخستین استانی است که این طرح در آن اجرا می‌شود. اشتغال اولین مسئله ای است که منجر به ثبات جمعیت روستایی می‌شود و پایداری توسعه روستایی را در پی دارد. در این شرایط سازمان دهیاری‌ها با همکاری یکی از بانک‌های معتبر قصد دارد به طرح‌های درآمدزای روستایی که منجر به تولید می‌شود مبالغی را اختصاص دهد". 

وی همچنین درباره برنامه‌های سال 95 معاونت دهیاری‌ها در یکی از نشستهای خبری خود اعلام کرد "قرار است 15 اقدام اجرایی با رویکرد اقتصاد مقاومتی داشته باشیم که از جمله آنها می‌توان به راه اندازی انجمن خیریه برای اجرای پروژه‌های شهری و روستایی، برگزاری جشنواره حامی طرح‌های برگزیده، تکمیل سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) دهیاری‌ها و توسعه پوشش مدیریت روستایی به 3500 روستا اشاره کرد".

همچنین معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور اوایل مرداد ماه سالجاری از برنامه‌ریزی دولت برای ایجاد 200 هزار شغل روستایی در سال 1395 خبر داد.

سید ابوالفضل رضوی گفت: با کمک نهادهای مختلف از جمله کمیته امداد حضرت امام (ره)، بسیج سازندگی، بهزیستی، جهاد سازندگی و وزارت صنعت، معدن و تجارت و گردشگری این برنامه محقق خواهد شد و با برنامه‌ریزی که با بنیاد مستضعفان انجام دادیم مبنی بر اینکه برای هر استان در قدم اول 20 میلیارد تومان برای اشتغالزایی روستایی در هر استان علاوه بر اعتباری که از قبل داشتیم اختصاص یابد.

وی افزود: در قدم اول 620‌ میلیارد تومان از طریق بانک سینا تأمین خواهد شد، هر استاندار 5 درصد کارمزد این 20 میلیارد تومان را از محل کمک‌های فنی و اعتباری پرداخت کند و 5 درصد را نیز معاونت توسعه روستایی پرداخت می‌کند، 5 درصد دیگر را نیز بنیاد مستضعفان قبول کرده‌است.

رضوی اظهار داشت: نرخ کارمزد بانک‌ها نیز 18 درصد شده است با 15 درصدی که ما قبول می‌کنیم وام اعطایی به روستاییان بابت فعالیت‌های اقتصادی و ایجاد همه مشاغل پایدار 3 درصد بیشتر نخواهد بود. به این ترتیب که برای 10 استان محروم در مرحله اول 30 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شد و در این بخش هم 3 تا 4 درصد کارمزد را استاندار متقبل می‌شود و 3 تا 4 درصد را نیز ما پرداخت می‌کنیم.

بر این اساس برای پیگیری اقدامات و عملکرد دولت یازدهم و همچنین راهکارهای ایجاد اشتغال روستایی در کشور به گفتگو با برخی از استاندار نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

 
استاندارن برای ایجاد 20 هزار شغل روستایی چگونه عمل کردند؟
 
ایجاد 20 هزار فرصت شغلی در استان قزوین/تفاهم نامه‌ای سه جانبه امضا کردیم
فریدون همتی استاندار قزوین در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره طرح دولت برای ایجاد 20 هزار شغل روستایی اظهار داشت: اقتصاد مقاومتی در برنامه دولت، حول محور تولید و اشتغال در روستاها می‌چرخد.
 
وی افزود: روستاهای کشور در حوزه تولید و اشتغال، ظرفیت طبیعی و سنتی دارند که این استعدادها باید در قالب برنامه‌ای مدون و هوشمندانه تقویت شوند.
 
همتی گفت: دولت در برنامه اقتصاد مقاومتی سالجاری قصد دارد بخشی از درآمدهای خود را به حوزه روستاها و استان‌ها اختصاص دهد. اخیرا هم اقدامات مناسبی در این زمینه صورت گرفته و با همکاری معاون اول رئیس جمهور، بنیاد مستضعفان و استانداری هم تفاهم‌نامه‌ای سه جانبه امضا شد که براین اساس هر یک از مجموعه‌های مورد نظر، 5 درصد از سود تسهیلات بانکی را برای تولید مشاغل روستایی برعهده گرفت. بنابراین اگر هر روستایی در قالب کارگاه کوچک، تعاونی و تشکل‌ها اقدام به تولید کند، مورد حمایت سیستم تسهیلات دولتی قرار می‌گیرد.
 
استاندار قزوین در ادامه راهکار دولت برای ایجاد اشتغال روستایی را بهترین نوع تشویق و ایجاد انگیزه و حمایت برنامه‌ای از روستاها خصوصا نسل جوان و تحصیلکرده دانست و اظهار داشت: خوشبختانه در استان‌ها کارگروهی تحت عنوان "کارگروه توسعه روستاها" تشکیل شده که تمرکز آن بر موضوع اشتغال و تولید است. این کارگروه با مسئولیت استانداری و مشارکت دستگاه‌هایی که در حوزه روستاها فعالیت می‌کنند، به صورت هفتگی با حضور دهیاران، بخشداران و فرمانداران تشکیل و امور آن پیگیری می‌شود. امیدواریم بتوانیم با برنامه مدون دولت که مبتنی بر ظرفیت‌ها و قابلیت روستاهاست به هدف گذاری‌های تعیین شده دست پیدا کنیم.
 
وی از ایجاد 20 هزار فرصت شغلی در استان قزوین خبر داد و تصریح کرد: حدودا 30 درصد این طرح به حوزه روستاها تعلق دارد و براساس گزارش عملکرد سه ماهه دستگاه‌های مربوطه امیدواریم به آمار و ارقام پیش بینی شده دست پیدا کنیم. با این رویکرد دقیق و مبتنی بر واقعیت که در روستاها به عنوان سنگر تولید وجود دارد می‌توان ظرفیت‌های پنهان را فعال کرد.


 
استاندارن برای ایجاد 20 هزار شغل روستایی چگونه عمل کردند؟
 
اقدام مشترک استانداری کردستان و وزارت تعاون برای ایجاد اشتغال روستایی

محمد زاهدی استاندار کردستان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در گذشته به دلیل وجود مشکلات مربوط به اشتغال، مهاجرت به شهرهای بزرگ صورت می‌گرفت، متاسفانه در حال حاضر هم با این مشکل مواجه هستیم.
 
وی افزود: خوشبختانه اخیرا اقداماتی هر چند کوچک در استان کردستان در دستور کار است به طور مثال مجتمع پرورش ماهی سردابی در منطقه پالنگان احداث شده و مردمی که قبلا از این منطقه به نقاط مختلف کشور از جمله تهران مهاجرت کرده‌ بودند را به شهر خود بازگردانده است.
  
استاندار کردستان تاثیر برنامه توسعه روستایی را در تحقق مهاجرت معکوس حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: طی سالهای گذشته طرح گازرسانی به 860 روستا با سرعت قابل توجهی آغاز شد، اکنون هم پیشروی این طرح برای 1000 روستا در حال اجراست.
 
وی از گسترش طرح‌های عمرانی و راهسازی کردستان خبر داد و تاکید کرد: سال گذشته طبق تعهدات، حدودا 104 کیلومتر از راه‌های روستایی آسفالت شد، این میزان به 208 کیلومتر رسیده و امسال هم قصد داریم بخش قابل توجهی از اعتبارات عمرانی را برای توسعه زیرساختهای روستاها اختصاص دهیم تا به این شکل مردم در روستاها ماندگار شوند.
 
استاندار کردستان یادآور شد: طی اقدامی مشترک با وزارت تعاون درصدد ایجاد اشتغال کوچک برای روستاها هستیم تا با تثبیت درآمدزایی و ایجاد زندگی اقتصادی تمایل مردم را برای ماندگاری در شهر یا روستای خود افزایش دهیم.
 
استاندارن برای ایجاد 20 هزار شغل روستایی چگونه عمل کردند؟
 
اختصاص 15 درصد اعتبار استانی برای اشتغال روستایی
 

محمد میرمحمدی استاندار یزد در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره برنامه  دولت برای ایجاد 20 هزار شغل روستایی، اظهار داشت: ایجاد اشتغال روستایی وابسته به اجرای طرح‌ها در مناطق روستایی و میزان اعتبار اختصاص یافته به آنها است.
 
وی افزود: در این زمینه تفاهم‌نامه‌ای میان بانک و معاونت استانداری منعقد شد تا بتوان اعتبار لازم را کسب کرد.
 
استاندار یزد با بیان اینکه 5 درصد از اعتبار ایجاد اشتغال روستایی توسط بانک پرداخت می‌شود متذکر شد: همچنین به منظور اجرای طرح اشتغال روستایی 5 درصد اعتبار توسط معاونت امور مناطق محروم و 5 درصد دیگر از سوی استانداری پرداخت می‌شود.
 
میرمحمدی با اشاره به طرح‌ها و پروژه‌های مختلف استان متبوع خود خاطر نشان کرد: در این زمینه طرح‌های مختلفی از جمله مجتمع آبرسانی روستایی، بهسازی مدارس و ایجاد واحدهای صنعتی وجود دارد که مسئولان استان درحال بررسی این موارد هستند.