ریشه های تاریخی واهمه آل سعود از خاندان «نمر»/ ریشه های اجدادی خاندان

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- جواد نوائیان رودسری- سرانجام، حکم اعدام «آیت ا... شیخ نِمِر باقر امین آل نِمِر»، روحانی شیعه و مدیر حوزه علمیه «امام القائم(عج)»، توسط دادگاه عالی عربستان سعودی تأیید شد. «آیت ا... نمر» که برجسته ترین زندانی سیاسی در عربستان سعودی محسوب می شود، از سال 2012 میلادی به دلیل حمایت از اعتراضات مسالمت آمیز شیعیان عربستان سعودی بازداشت و در 23 مهرماه سال گذشته، توسط یکی از دادگاه های عربستان سعودی، به اعدام با شمشیر در انظار عمومی، محکوم شد. این در حالی است که، طی هفته های گذشته، اعتراضات فراوانی در اقصی نقاط جهان اسلام، نسبت به این حکم، صورت گرفته است.

همچنین، تأیید حکم اعدام این روحانی بلندپایه شیعه، توجه بیش از پیش رسانه ها را به وضعیت شیعیان عربستان سعودی در پی داشته است؛ اقلیتی که در شاکله سیاسی حکومت سعودی ها، از بسیاری از امتیازات اجتماعی محرومند و همین محرومیت باعث شده است تا کمتر در دایره توجه قرار بگیرند و شناخته شوند. این نوشتار به معرفی یکی از خاندان های شیعه عربستان می پردازد؛ خاندانی که یکی از مشهورترین و خوشنام ترین خاندان های شیعه در منطقه قطیف عربستان سعودی است و «آیت ا... نمر باقر امین» از آن برخاسته است.

ریشه های اجدادی خاندان «نِمِر»

«شیخ فرج العمران»، از دانشمندان و نسب شناسان منطقه قطیف عربستان، درباره خاندان «آل نِمِر» گفته است:«نسب این خاندان به سه برادر به نام های «نِمِر»، «فرج» و «زاهر» می رسد. این سه برادر، پسران عائد بن عصیفان هستند. جد بزرگ آنها، عائد، اصالتاً از اهالی روستای «اسلیمه» در منطقه نجد عربستان و از شیعیانی بود که به ناچار، مذهب خود را مخفی می کرد. وی به کار تجارت اشتغال داشت و میان نجد، احساء، قطیف و عوامیه در رفت و آمد بود. عائد پس از مدتی با شیخ محمد العرجان، عالم معروف منطقه قطیف آشنا شد و این آشنایی به ازدواج او با دختر شیخ محمد العرجان انجامید. نخستین فرزندی که خداوند به آنها عنایت کرد، « نِمِر» بود که آل نِمِر امروزی به او منسوب هستند.» خاندان نِمِر به تدریج در منطقه قطیف و به ویژه در عوامیه(روستایی واقع در 4 کیلومتری شمال غرب قطیف در قسمت شرقی عربستان) صاحب موقعیت اجتماعیِ ممتازی شد و از میان اعضای آن، علمای بنامی برخاستند که بر شهرت و خوش نامی این خاندان افزودند. در حال حاضر، خاندان نِمِر در زمره شش خاندان بزرگ منطقه عوامیه است.

علامه آیت ا... شیخ محمدبن ناصر آل نِمِر

فـنهضاً فـإنَّ الـعزَّأن تـنهضوا لها (برخیزید که عزتتان در این برخاستن است)

سـننتم بـیوم الـفتح صفاً فأصبحت (برخیزید و سنت روز بدر را دوباره احیا کنید)

(بیتی از قصیده «طف»، سروده محمدبن ناصر آل نِمِر)

«آیت ا... محمدبن ناصربن علی آل نِمِر»، فقیه، عالم، پزشک و ادیب توانمند شیعه در منطقه قطیف بود. بی تردید، او شاخص ترین فرد در تاریخ خاندان نِمِر محسوب می شود. آیت ا...محمدبن ناصر در سال 1239 شمسی در «عوامیه» متولد شد. او پس از طی کردن دروس مقدماتی در زادگاهش، به حوزه علمیه نجف رفت و در کنار فراگیری علوم دینی، به آموختن طب، ریاضیات، هیئت و هندسه پرداخت. آیت ا...محمدبن ناصرآل نِمِر، افزون بر توانمندی های علمی، شاعر و ادیبی زبردست بود. قصیده های وی، مانند قصیده «طف»، درباره نهضت حسینی و قیام عاشورا، از شهرت خاصی برخوردار است. آیت ا...محمدبن ناصر آل نِمِر، با این که بینایی خود را از دست داده بود، از وظیفه تبلیغ و ترویج دین شانه خالی نمی کرد و در هر مکانی که ممکن بود، مجلس درس و وعظِ وی دایر می شد. آیت ا...محمد بن ناصر آل نِمِر، پس از بازگشت به قطیف، علاوه بر تدریس و تبلیغ به طبابت نیز اشتغال داشت. مهارت او در طبابت و درمان امراض مختلف، به ویژه انواع مسمومیت ها، باعث شهرت بیشتر وی شد و بیماران از اطراف و اکناف برای درمان به نزدش می آمدند. این عالم شیعه، طی عمر هفتاد ساله خود، شاگردان زیادی تربیت کرد و نهایتاً در سال 1308 شمسی درگذشت و در عوامیه به خاک سپرده شد. او در اواخر عمر، شاهد قدرت گرفتن خاندان سعودی و وهابیت در شبه جزیره عربستان بود؛ دورانی که سعودی  ها با کمک استعمار انگلیس، حاکمیت خود را بر شبه جزیره عربستان تثبیت کردند.

آیت ا...حسن بن ناصر آل نِمِر

«حسن بن ناصر»، برادر «آیت ا...محمدبن ناصر آل نِمِر»، در سال 1242 شمسی، در عوامیه متولد شد. او مقدمات را در زادگاهش و زیر نظر برادر فاضل خود فرا گرفت. «حسن بن ناصر» به تشویق برادر، برای ادامه تحصیل راهی نجف اشرف شد و در این شهر از محضر علمای بزرگی مانند «شیخ حسن بحرانی» و «ملاهادی طهرانی» کسب فیض کرد. او نیز، مانند برادرش، عالمی نکته سنج و شاعری توانا بود.

بخشی از اشعار او در کتاب «اعلام العوامیه» گردآوری شده است. مضمون اشعار حسن بن ناصر، مدح اهل بیت(ع) و شرح مصائب آن بزرگواران است. «حسن بن ناصر» پس از درگذشت برادرش، حوزه درسی وی را رونق داد. تنها پسر «آیت ا...حسن بن ناصر»، «محمدبن حسن آل نِمِر» نیز شاعر و ادیبی توانمند بود که مدتی مدیریت مجله «بهلول» را در عراق برعهده داشت.

آیت ا... شیخ نِمِر باقر امین آل نِمِر

«آیت ا... شیخ نِمِر باقر امین آل نِمِر»، عالم شیعی و نیز مدیر و مؤسس مدرسه علمیه «امام القائم(عج)» منطقه قطیف، در سال 1338 هجری شمسی در عوامیه متولد شد. او نیز مانند بسیاری از افراد خاندان نِمِر، به تحصیل علوم دینی روی آورد. جد پدری او، «علی بن ناصرآل نمر»، برادر علامه «محمدبن ناصر» و از سخنرانان مشهور دوران خود محسوب می شد که سخنرانی های او درباره نهضت عاشورا و قیام امام حسین(ع) مورد توجه بسیاری از شیعیان قطیف بود. نسب مادری وی نیز به یکی از شخصیت های معروف و خیّر عوامیه و قطیف به نام «سلمان محمد الفرج»(ظاهراً منسوب به خاندان فرج از فرزندان عائد بن عصیفان) مشهور به «سلمان شیوخ» می رسد. «سلمان شیوخ» موقوفه های فراوان و ارزشمندی در منطقه قطیف و به ویژه عوامیه دارد و زمین زراعیِ بزرگی در منطقه «الرامس» در نزدیکی عوامیه، توسط او برای رفع نیازمندی فقرا و تأمین حوایج عمومی، وقف شده  که همچنان باقی است. «شیخ نِمِر باقر امین» تحصیلات خود را در مدارس جدید آغاز کرد و تا پایان دوره دبیرستان ادامه داد. او در سال 1357 هجری شمسی برای تحصیل علوم دینی راهی ایران شد و در حوزه علمیه تهران از محضر درس «آیت ا... سید محمدتقی مدرسی» بهره برد. «آیت ا...نِمِر» پس از ده سال تحصیل در ایران، راهی سوریه شد و در مدارس علمیه شیعه این کشور به تدریس و تحصیل پرداخت. «آیت ا...خاقانی» و «آیت ا...طباطبایی» در زمره استادانی بودند که وی در سوریه افتخار شاگردی آنان را یافت.

تأسیس «معهد الاسلامی»

آیت ا...نمر پس از بازگشت به عوامیه، حوزه علمیه «امام القائم(عج)» را در عوامیه، در سال 1380 هجری شمسی، تأسیس کرد و خود مدیریت آن را برعهده گرفت. این حوزه، امروزه، به «معهد الاسلامی» معروف است. او از سال 1382، امامت جمعه عوامیه و سپس قطیف را عهده دار شد. آیت ا...نمر توانست برای نخستین بار در عوامیه و قطیف، زمینه حضور بانوان را در مراسم نماز جمعه فراهم کند.

 او در بسیاری از مجامع علمی خارج از عربستان با ارسال مقاله یا ایراد سخنرانی، حضور فعالی داشته است. آیت ا...نِمِر، نخستین بار، در پی درخواست از حکومت سعودی برای ساماندهی و بازسازی «بقیع» و نیز به رسمیت شناختن شیعیان به عنوان شهروندان معمولی عربستان سعودی، در همایش بین المللی قرآن کریم بحرین، توسط نیروهای امنیتی سعودی بازداشت شد.

او را پس از مدتی آزاد کردند، اما چندی بعد، به اتهام تشویق شیعیان مناطق شرقی عربستان به مقابله و مقاومت در برابر ظلم و ستم سعودی ها، دوباره بازداشت و روانه زندان شد. این بازداشت تنها 24 ساعت دوام آورد و سعودی ها ناچار شدند، به دلیل اعتراضات گسترده مردمی، آیت ا...نمر را آزاد کنند.

 تداوم مواضع او در تشویق شیعیان به مقاومت در برابر تبعیض  و ظلم آل سعود، دوباره وی را در معرض بازداشت قرار داد. این در حالی است که، سخنان شدیداللحن و صریح آیت ا...نمر در باره رفتار تبعیض آمیز و ستمگرانه آل سعود با مردم عربستان و به ویژه شیعیان و نیز مخالفت جدی با عملکرد و رفتار آل خلیفه در بحرین، او را به شخصیتی محبوب در میان شیعیان عربستان و منطقه حاشیه خلیج فارس تبدیل کرده است. آخرین بازداشت آیت ا... نمر در سال 2012میلادی انجام شد. مأموران سعودی قبل از بازداشت به طرف او شلیک کردند و چند گلوله به وی اصابت کرد.

  نامه شیخ نمر به مادرش

شیخ نمر روحانی برجسته شیعه عربستانی که حکم اعدام وی برای تایید نهایی روی میز سلمان بن عبدالعزیز شاه سعودی است، در نامه ‌ای به مادرش تاکید کرد همه چیز در این عالم تحت اراده و مشیت الهی است و از خداوند مسئلت می‌کند که بهترین سرنوشت را برای وی رقم بزند. به گزارش تسنیم، متن این نامه، به این شرح است:

«سلام مادر صبورم، ام جعفر، باید خداوند را در هر حال شکر کنیم. مادرم، خداوند را درباره هر آنچه مقدر می‌فرماید، شکر کنید و سپاسگزار باشید. آنچه خداوند مقدر فرماید، بهتر است از آنچه ما مقدر کنیم و چیزی که خداوند برای ما انتخاب کند، بهتر از انتخاب خود ماست. ما چیزی را انتخاب می‌کنیم، اما انتخاب خداوند برای ما از همه چیز بهتر است.

 ما چیزی را درخواست می‌کنیم و به خداوند عرض می‌کنیم که آنچه را که نزد خود خیر است، برای ما انتخاب کن. امر و خلق به دست خداوند سبحانه و تعالی است. هیچ چیزی در این کائنات بدون اراده و مشیت الهی نمی‌تواند به حرکت درآید و هیچ کس نمی‌تواند بدون اراده خداوند کاری انجام دهد. ای مادرم، هیچ چیزی خارج از اراده و نظارت خداوند نیست و همین برای  ما کفایت می‌کند. امانت خداوند نزد توست، خداوند تو و همه(محبان اهل بیت علیهم السلام) را محافظت فرماید.