هم‌صدایی برخی رسانه‌های داخلی با معاندین

به گزارش پارس به نقل از دانا، مهدی فضائلی، کارشناس فضای مجازی و کارشناس مسائل سیاسی در خصوص نحوه ورود فضای مجازی به کشور اظهار داشت: از اولین روزهایی که پای اینترنت به حوزه رسانه در کشور ما رسید در حدود سال ۷۸، شروع آن با خبرگزاری ایسنا بود؛ از آن پس به اقتضای کار و فعالیت مطبوعاتی وارد این عرصه شدم تا سال ۸۱ با کمک دوستان توانستیم خبرگزاری را راه اندازی کنیم.

وی افزود: با راه اندازی خبرگزاری مستقیماً درگیر حوزه رسانه و فضای مجازی شدم؛ در آن زمان پیش بینی می­ شد که یک سونامی ارتباطات در آینده نزدیک اتفاق بیفتد که در حال حاضر جلوه هایی از این سونامی دیده شده و قسمت های دیگری از آن باقی مانده است.

این کارشناس مسائل سیاسی در توضیح قدرت رسانه ها اظهار داشت: در حوزه سیاست صاحب نظران معتقد هستند که مفهوم قدرت یکی از کلیدی ترین، بنیادی ترین و مبنایی ترین کلیدواژه هایی است که بسیاری از مباحث سیاست به این مفهوم برمی­ گردد.

فضائلی افزود: قدرت به معنای فراهم کردن شرایطی است که بتوان اراده دیگران را تغییر داد؛ هرکس که بتواند اراده دیگری یا دیگران را تغییر دهد به آن صاحب قدرت می گویند. اگر مجموعه ای چنین توانایی داشته باشد به آن یک مجموعه قدرتمند می گویند.

وی خاطرنشان کرد: اصطلاحات زیادی برای این تغییر اراده توسط صاحب­ نظران به کار برده شده است؛ بر اساس یک بحثی که در آناتومی قدرت وجود دارد، سه تقسیم­ بندی برای انواع قدرت وجود دارد که یک نوع آن قدرت کیفر دهنده، یک نوع قدرت پاداش دهنده و دیگری قدرت شرطی کننده است.

این کارشناس فضای مجازی ضمن توضیح هر یک از انواع این قدرت ها خاطرنشان کرد: تقریباً از نوع واژه ها می توان فهمید هرکدام از این قدرت ها چگونه عمل می کنند.

* قدرت رسانه ها نرم است/ رسانه می تواند ذهن مخاطب را تسخیر کند

فضائلی با برشمردن مثال هایی برای هرکدام از این قدرت ها یادآور شد: یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین ابزار قدرت شرطی کننده رسانه ها هستند؛ که گاهی به جای قدرت شرطی کننده از قدرت نرم هم برای رسانه ها استفاده می شود.

وی بیان داشت: رسانه ها با مجموع شیوه ها و متدها و فنونی که به کار می­ گیرند، می توانند مخاطبین خود را وادار به کاری کنند که مورد نظر رسانه ها است.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: اگر امروز می بینیم حجم سرمایه گذاری زیادی بر روی رسانه های فارسی زبان و شبکه های ماهواره ای وجود دارد به خاطر این قدرت نرم رسانه هاست؛ آن ها در واقع در کنار انواع و اقسام فعالیت های خود که در حوزه سخت دارند، از این قدرت نیز برای در اختیار گرفتن فکر مخاطبین خود استفاده می کنند.

* فضای مجازی یکی از حقیقی ترین فضا ها است

فضائلی ضمن طرح این سوال که منبع این قدرت ها چیست، بیان داشت: مطبوعات و رسانه های مکتوب، دیداری، شنیداری و… اگرچه به عنوان فضای مجازی از آن ها نام برده می شود؛ اما در حقیقت این فضا یکی از حقیقی ترین اثرات را بر روی مخاطبان دارد.

وی افزود: این یک واقعیت غیر قابل انکار است که روز به روز دامنه آن گسترده تر و وسیع تر می شود و تهدیدات آن نیز جدی تر می شود.

کارشناس فضای مجازی خاطرنشان کرد: سه منبع برای قدرت ها وجود دارد که هر کدام از این منابع تناسب های متفاوتی با ابزارهای خود دارند اما در حقیقت هر کدام از این انواع قدرت از این سه منبع نیز استفاده می کنند.

فضائلی بیان داشت: شخصیت، مالکیت و سازمان، سه منبعی قدرت هستند؛ شخصی که می خواهد قدرت را اعمال کند، ویژگی های شخصیتی آن فرد باید در ایجاد قدرت موثر باشد.

وی گفت: اگر یک فرد فاقد اعتماد به نفس باشد را با یک فردی که اعتماد به نفس قوی داشته باشد را در خصوص قدرت مقایسه کنیم به این نتیجه می رسیم که فرد با اعتماد به نفس بیشتر تأثیر بیشتری در اعمال قدرت دارد.

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه یکی از منابع ایجاد قدرت شخصیت و بخشی از قدرت، مالکیت است خاطرنشان کرد: کسی که صاحب یک سرمایه است، اعتبار سرمایه آن فرد قدرت است تا بتواند بر روی کارگران خود تأثیرگذاری بیشتری داشته و مجموعه تصمیمات خود را اعمال کند.

فضائلی سومین منبع قدرت را سازمان دانست و یادآور شد: ایجاد یک تشکیلات منظم و هماهنگ که عده زیادی در ذیل این هماهنگی کار مشترکی را انجام می­ دهند، معنای اصلی یک سازمان قدرتمند است.

وی افزود: برخی صاحب نظران معتقد هستند سازمان منبع نهایی قدرت است که این باعث می شود روز به روز اهمیت سازمان به عنوان منبع قدرت بیشتر شود.

* شخصیت هر رسانه وابسته به شخصیت فعالان آن رسانه است

این کارشناس فضای مجازی خاطرنشان کرد: یک رسانه نیز به واسطه شخصیتی که آن رسانه را کنترل و اداره می کند، شخصیت یافته و دارای قدرت می شود به نحوی که شخصیت تک تک افرادی که در یک رسانه کار می کنند بر رسانه تأثیر می گذارد.

فضائلی عنوان کرد: در واقع مجموع و برآیند شخصیت افرادی که در یک رسانه کار می کنند، شخصیت یک رسانه را تشکیل می دهد که این شخصیت مانند یک برند برای آن رسانه است.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر ویژگی های شخصیتی افراد در یک رسانه، عکس، گزارش تصویری و… که در هر رسانه منتشر می شود، آن رسانه را معرفی می کند.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: هر رسانه در فضای عمومی یک تصویر و شخصیتی دارد؛ آن تصویر اگرچه ناشی از خروجی های یک رسانه است، اما خروجی های یک رسانه متأثر از شخصیت افرادی است که در آن رسانه فعالیت می کنند.

فضائلی افزود: در واقع از خروجی های یک رسانه می توان فهمید که افراد فعال در آن رسانه عمیق یا سطحی هستند و یا اینکه سمت و سوی این افراد به چه شکل است.

* توانایی یک رسانه در تغییر شخصیت مخاطب خود

وی بیان داشت: همان گونه که شخصیت یک رسانه از شخصیت افراد فعال در رسانه ناشی می شود، رسانه نیز می تواند شخصیت مخاطب خود را تغییر دهد؛ به شکلی که اگر یک رسانه زرد باشد، مخاطبان خود را سطحی و بدون تحلیل تربیت می کند.

این کارشناس فضای مجازی تأکید کرد: یک رسانه به عنوان یک سازمان نیازمند یک اقتدار سازمانی است؛ به شکلی که در این سازمان تشکیل جبهه نکته بسیار مهمی است؛ یعنی رسانه بتواند به صورت جدی و جریانی کار خود را پیش ببرد و تک صدایی نداشته باشد.

* ضعف رسانه های انقلابی عدم ورود جدی به عرصه بین الملل است

فضائلی یادآور شد: امروزه جریان انقلاب در همه عرصه ها به ویژه حوزه رسانه مشخص است؛ رسانه های مسلط فرهنگی در دنیا کاملاً مشخص هستند و عمده ترین ضعف ما در رسانه این است که در عرصه بین الملل ورود جدی پیدا نکرده ایم.

وی اظهار داشت: اگرچه امروز شبکه هایی راه اندازی شده است، اما هنوز این شبکه ها حلقه های خبری خود را کامل نکرده اند؛ یعنی همه خبرگزاری ها، سایت ها نشریات که حلقه های یک زنجیره هستند به یکدیگر مرتبط نشده و این حلقه را کامل نکرده اند.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: این در حالی است که در جبهه مقابل ما، این حلقه کامل شده است و رسانه های موثر در اختیار جبهه مقابل قرار گرفته اند.

فضائلی بیان داشت: متأسفانه در امروزه ما یک خبرگزاری مهم بین المللی در عرصه جهان اسلام نداریم تا بتوانیم خروجی لازم در خصوص ارزش های انقلاب اسلامی را داشته باشیم.

* باید از فضای سنگین رسانه ای دوم خرداد عبرت بگیریم

وی عنوان کرد: در داخل کشور نیز یک سری جبهه بندی های رسانه ای وجود دارد؛ فضای دوم خرداد سال ۷۶ برای ما یک تجربه است؛ در آن زمان فضای رسانه ها به ویژه مطبوعات فضای بسیار سنگینی بود.

این کارشناس فضای مجازی در آن زمان اوضاع رسانه های کشور به قدری وخیم بود که رهبری برخی بحث پایگاه دشمن در مطبوعات را بیان کردند؛ در آن زمان برخی در خصوص رشد رسانه های دوم خردادی، اظهار داشتند هر روز که از خواب بیدار می شویم یک بمب زیر پایمان منفجر می شود.

فضائلی یادآور شد: پس از پیروزی جریان دوم خرداد ۷۶ اولین روزنامه دوم خردادی با نام جامعه در بهمن ۷۶ توسط شمس الواعظین منتشر شد که به دنبال آن روزنامه ها و رسانه های دیگری از این طیف منتشر شد که در فاصله ای کوتاه، موج سنگینی را در کشور ایجاد کردند.

وی افزود: در آن زمان رسانه های غالب در کشور مخصوص طیف اصلاح طلبان بود به طوری که ۱۵ الی ۲۰ روزنامه به طور هم زمان با یک خط و یک تیتر و حتی یک نوع مطلب منتشر می شدند تا همه را وارد فضایی کنند که مهم ترین رخدادها را مطالب منعکس شده در این رسانه ها بدانند.

* رسانه های امروز در یک توازن نسبی قرار دارند/ برخی در راستای برهم زدن این توازن تلاش می کنند

این کارشناس مسائل سیاسی بیان داشت: خوشبختانه امروز می توان گفت امروز رسانه های کشور در یک توازن نسبی قرار دارند و از هر جریان و تفکری هم روزنامه و هم سایت در حال فعالیت است.

فضائلی گفت: در سال جاری شاهد آن هستیم که این توازن در حال به هم خوردن است و مجدداً جبهه بندی های رسانه ای شکل گرفته؛ به طوری که یک طیف پیام خاصی را منتشر کرده و طیف دیگر، پیام دیگری را انعکاس می دهد.

وی افزود: جبهه بندی فضای کنونی رسانه ها شباهت زیادی به فضای رسانه های دوم خرداد دارد؛ به طوری که رسانه ها به صورت سازمان­ یافته عمل می کنند، تأثیر گذاری بالایی داشته و مجموعه ای از مفاهیم فکری، فلسفی با محتوای عمیق را باز نشر می دهند.

این کارشناس فضای مجازی خاطرنشان کرد: در این فضا، لزوم منسجم تر شدن رسانه های پایبند به اصول انقلاب اسلامی و انجام کارهای عمقی تر در این رسانه ها بیشتر احساس می شود.

فضائلی تأکید کرد: باید رسانه های ارزشی بتوانند جریان سازی رسانه ای کشور را در دست بگیرند و با اعتماد به نفس با مخاطبین خود برخورد کنند.

وی هشدار داد: جریان رسانه های دوم خرداد در حال بازسازی عقبه فکری خود است و فعالیت های اصلی آن شروع شده است.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: رسانه های ارزشی باید بتوانند حرف خود را قاطع بزنند یعنی طبق کلام قرآن مفهوم « سدید» را در کلام خود منعکس کنند.

* برخی رسانه های کشور با رسانه های معاند هم صدا شده اند

فضائلی یادآور شد: خوشبختانه امروز برآیند رسانه هایی که در جبهه انقلاب کار می کنند سنگین تر است؛ یعنی در مطبوعات و سایت ها بیشتر رسانه های ارزشی در کشور فعالیت می کنند؛ اما برخی از رسانه های داخلی با برخی از شبکه های ماهواره ای و رسانه های اپوزیسیون در خارج از کشور هم­ صدا شده اند و اشتراکات زیادی با آن ها دارند.

وی افزود: امروزه رسانه های با رتبه بندی عالی در کشور مربوط به رسانه های انقلابی است؛ اما رسانه های مقابل نیز جلسات منظمی برای هماهنگی تشکیل می­ دهند و بودجه های کلانی را صرف افزایش فعالیت های خود کرده اند.

این کارشناس فضای مجازی خاطرنشان کرد: یک رسانه می تواند در عین حال که بازدید کمی دارد، تأثیرگذاری بالایی داشته باشد؛ تعدادی از روزنامه هایی که منتشر می شوند برخلاف تیراژ بالای خود تأثیرگذاری زیادی ندارند ولی یک سری از روزنامه ها نیز ضمن انتشار محدود تأثیرگذاری بیشتری در جامعه دارند.

فضائلی افزود: پرتیراژترین روزنامه مربوط به روزنامه آساهی در ژاپن است که ۱۵ میلیون نسخه از آن در ۳ نوبت منتشر می شود؛ اما تعداد افراد محدودی در دنیا این روزنامه را می شناسند.

وی خاطرنشان کرد: یک نشریه یا رسانه باید بتواند جریان سازی کند و موج ساز بشود؛ البته یک رسانه می تواند در عین حال که از بازدید زیادی برخوردار است، موج ساز و جریان ساز نیز باشد و تأثیر گذاری بالایی داشته باشد.

این کارشناس مسائل سیاسی در پایان تأکید کرد: باید به محتوای آنچه که منتشر می کنیم بیشتر اهمیت بدهیم؛ یعنی عمقی تر به مطالب بپردازیم که یکی از راه های عمیق تر شدن، مطالعه است و خواندن روزانه سایت ها نمی تواند نمی تواند یک فرد را به طور عمقی تربیت کند.