چرا ایران به ژنو ۲ دعوت نشد؟

به گزارش پارس ، قریب به هزار روز از جنگ داخلی سوریه می گذرد و مذاکره برای حل تعارضات و بحران سوریه در حالی پیگیری می باشد. در نشست ژنو یک که ۲۵ نوامبر برگزار شد، حکومت سوریه دعوت نشد و از این رو یک طرف میز خالی بود و شرکت کنندگان هرآنچه خواستند برای سوریه تصمیم گرفتند؛ ولی پس از مدتی پی به اشتباه خود بردند.

در این نشست آمریکا و نمایندگان دیگر کشورهای عضو دائم شورای امنیت و کشورهای همسایه سوریه (لبنان، ترکیه، اردن و عراق) و همچنین نمایندگان اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا حضور داشتند و بیانیه ای با این عنوان که باید سال دیگر در سوریه انتخابات برگزار شود و بشار اسد حق حضور در این انتخابات را ندارد، صادر کردند. هر چند که در ماه های اخیر، اقتدار بشار اسد و تسلط وی بر بحران سوریه، هرگونه پیش شرط طرف غربی برای حضور سوریه در نشست ژنو دو را ابطال نمود.

با ادامه درگیری ها در سوریه و عقب نشینی برخی از کشورهای مداخله گر، رایزنی طرفین برای دستیابی به صلح در دستور کار قرار گرفته است. بر همین اساس، اخضر ابراهیمی نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، پس از سفر به چند کشور، در ژنو حضور یافت و در نشستی، اسامی کشورهای دعوت شده به اجلاس ژنو ۲، که قرار است در دی ماه برگزار شود را اعلام کرد، که در این بین نامی از ایران برده نشد. دو علت عمده زیر را برای عدم دعوت از ایران می توان برشمرد.

۱- مخالفت آمریکا و قدرت های غربی

آنچه که محور غربی در مخالفت با حضور ایران در ژنو دو مطرح می کند، این است که در مورد حضور ایران در نشست ژنو ۲ هنوز به توافق نرسیده ایم؛ چرا که آمریکا با این مسئله مخالف است. گویی اخضر ابراهیمی با سفری که به تهران داشت حامل پیام آمریکا بود، که مخالف حضور ایران در اجلاس ژنو ۲ بودند و پیش شرط هایی را نیز در این خصوص اعلام کرده اند. هرچند که تقابل غرب با ایران و تعارضات مبنایی که با الگوی شیعه و حکومت مردم سالار دینی ایران دارند، مانع از حضور و تأثیر فزاینده ایران در عرصه های بین المللی نمی شود و ایران برای حضور در هر اجلاس بین المللی، هیچ گونه پیش شرطی را نخواهد پذیرفت.

۲- فشار لابی سلفی- صهیونیستی و ترس از قدرت فزاینده ایران

بی تردید در چند ماه گذشته در منطقه، دو شوک بزرگ به محور عبری- عربی وارد شده است. اولین مورد امضای توافقنامه هسته ای ایران با غرب است که فشار و تهدید به اقدام نظامی به حالت تعلیق رفت. دومین شوک نیز ناشی از توافق غرب بر سر مسئله شیمیایی در سوریه بود که منجر به نارضایتی برخی از کشورهای منطقه همچون عربستان و اسرائیل شد. چرا که سیاست های سلفی- صهیونیستی، در راستای مداخله فعالانه و با هدف براندازی حکومت دمشق است. این محور با ورود همه جامبه نظامی، مالی و سیاسی به بحران سوریه می کوشد که به هر شکل، مانع گسترش نفوذ ایران در منطقه شود. لذا بیشترین فشار برای عدم حضور ایران در نشست ژنو۲، از سوی عربستان و اسرائیل می باشد. اینکه آیا این ماجراجویی ها و مداخله آشکار در بحران سوریه در نهایت به نفع این کشورها خواهد بود یا نه، سؤالی است که در آینده پاسخ آن مشخص خواهد شد. البته نباید فراموش کرد ایران به عنوان یک بازیگر قدرتمند، سهم بالایی در مهار بحران منطقه دارد که نمی شود آن را نادیده گرفت. به ویژه که با قدرت بازدارندگی بالایی که دارد، قادر است به راحتی رقبا را در تنگنا قرار دهد.

واقعیت این است که ایران در بحران های منطقه ای نقشی فعال و تأثیرگذار داشته است، لذا فشار برخی کشورها منطقه برای عدم حضور ایران در این نشست ناشی از قدرت فزاینده این کشور می باشد. ضمن این که ایران حتی بدون حضور رسمی در این کنفرانس می تواند نقش مؤثری را ایفا نماید. به هر صورت، مواضع جمهوری اسلامی ایران بر این استوار بوده که مردم سوریه باید برای سرنوشت سیاسی و آینده خود تصمیم بگیرند و مذاکرات سوری – سوری، بدون دخالت غربی ها انجام شود.

به هر صورت منافع ملت سوریه در مبارزه با تروریسم، گشودن باب گفت وگوهای فراگیر میان سوری ها، استقلال و تمامیت ارضی، توقف کشتار و خشونت باید از اولویت های نشست ژنو ۲ باشد. جمهوری اسلامی این آمادگی را دارد که در صورت دعوت بدون هیچ پیش شرطی، در اجلاس ژنو ۲ شرکت کند و بعید به نظر می رسد که نشست ژنو۲ بدون حضور ایران به نتیجه مطلوبی دست یابد.

منبع: رصد