سال‌ها پیش زمانی که محصولات بسته‌بندی به وجود آمدن نام تجاری به ‌عنوان شاخه‌ای از علم بازاریابی پا به عرصه وجود گذاشت. شکل ویژه‌ی سیب گاز زده آرم اپل و همچنین شکل ویژه بنز نمونه‌هایی از نام تجاری است که بیننده با دیدن آن کلی مفهوم و معنی در ذهن خود شکل می‌دهد و درواقع نام تجاری یک معرف ویژه برای محصولات صنعتی و تجاری در هر صنعت و بازاری می‌باشد.

ویژگی بارز نام تجاری و کد اقتصادی این است که مشتری به‌محض دیدن آن سریع می‌داند که این محصول برای کدام کارخانه و یا کدام شرکت می‌باشد. و حتی با دیدن و ملاحظه نام تجاری اقدام به خرید آن کارکرده بدون آنکه به‌طور دقیق سازنده و یا کارخانه و یا شرکت سازنده آن را بشناسد.

111

 

علائم تجاری در ماده ۱ قانون علائم و اختراعات به شکل زیر تعریف‌شده:

 

“علائم تجاری عبارت است از هر قسم علامتی است اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، مهر و غیر آن‌که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی تجاری یا فلاحتی اختیار می‌شود”

 

علامت تجاری باید در یک‌کلام گویای اختلاف و تفاوت بین این علامت و علامت‌های دیگر باشد. درواقع در بیان اختصار نام تجاری را می‌توان نمادی از یک محصول دانست که این توان رادار است که از طریق ویژگی‌های ظاهری که دارد این پیام را به مخاطب انتقال دهد که اختلاف آن کالا یا محصول کالای دیگر است. برای آن‌که یک نام تجاری قابل ثبت شدن باشد باید ترکیبی از یک یا چند کلمه، عدد، نقاشی، حرف، علامت شکل موسیقی، رایحه… . باشد که ویژگی‌های کالا و یا محصول مربوط را بیان کنند.

نام تجاری می‌تواند مشتری را یاری کند که اطلاعات بسیار زیادی در مورد کالا و یا محصول را در یک نگاه بفهمد و کل اطلاعات اعم از ویژگی‌های و شکل و … . محصول و یا کالا را در ذهن خود شکل دهد و نیز مدیران سازمان را در عدم فراموشی اهداف و چشم‌اندازهای سازمانی یاری دهد.

 

همچنین نام تجاری شرایطی را پیش می‌آورد که محصول دارای اثربخشی وبرتری و میز ماندگاری باشد که این شرایط یکی از بهترین روش برای موفقیت در امر بازاریابی و حصول اهداف فروش می‌باشد و با ایجاد تفکری هیجانی در ذهن مشتری آن‌ها را تبدیل به مشتری وفادار و یا حتی وابسته کند؛ و اگر نام تجاری با زیرکی انتخاب و در ذهن مشتری نقش ببندد، تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها حتی اگر کالا و یا محصول دیگری باکیفیت و قیمت مناسب‌تر وجود داشته باشد این دسته از مشتریان آن را نخواهند پذیرفت.

 

و این فرآیند زمانی شکل خواهد گرفت که برند و یا نام تجاری با زیرکی و متناسب با محصول و یا کالا انتخاب‌شده و تأثیری به سزا در مشتری ایجاد کند.

 

نام‌های تجاری باید دارای یک مستند معنایی در لغات نامه دهخدا باشد و دارای ویژگی‌های محصول و یا شرکت بوده و دارای تناسب با فعالیت شرکت باشد و نیز آن نام در کالا و یا محصول مشابهی در آن دسته موجود نباشد و علامت جدید باید داری ویژگی و تفاوت‌هایی باشد که شبیه به علائم قبلی در آن دسته‌بندی نباشد.

 

یک نام تجاری درواقع بیان‌کننده مالکیت قانونی یک محصول و یا خدمات برای یک شرکت می‌باشد بنابراین نام تجاری نوعی سرمایه‌گذاری است برای جلوگیری از تقلید رقبا در محصول و خدمات. بنابراین ثبت یک نام تجاری حفاظت قانونی از محصول و یا خدمات است اگر به دنبال برندینگ هستید باید بدانید که نخستین مرحله در آن حفاظت قانونی از نام تجاری می‌باشد.

 

ثبت علامت تجاری برای بهره‌مندی از مشتریان مطلوب در بازار رقابتی امروز که تنوع محصولات روزانه در حال تغییر است لازم و ضروری به نظر می‌رسد این مسئله باعث می‌شود که طراح و برنامه‌ای که برای محصول طراحی‌شده در صحت کامل ادامه یافته و به نتیجه برسد

 

اداره مالکیت‌های صنعتی وظیفه ثبت علائم تجاری و ثبت اختراعات و ثبت طرح صنعتی در ایران بر عهده دارد.

 

ثبت یک علامت تجاری فواید فراوانی دارد که یکی از آن‌ها استفاده انحصاری آن می‌باشد که از این طریق می‌توان از عرضه استفاده و کالا و یا محصول مشابه توسط اشخاص دیگر جلوگیری کرد؛ بنابراین می‌توان گفت که حق استفاده انحصاری علامت تجاری برای کسانی می‌باشد که آن علامت را به ثبت رسانده باشند. این مسئله درروند پیشبرد اهداف و یا تحقیق اهداف تجارت مربوط بسیار حائز اهمیت است. وقتی شخصی ثالث از اعتبار و نام علامت تجاری شما استفاده می‌کنند یعنی می‌خواهد از حاصل دسترنج شما استفاده کنند که در آن صورت اگر نام تجاری ثبت‌شده باشد به‌راحتی با این مسئله جلوگیری و برخورد خواهد شد.

 

همچنین ثبت شرکت ها و  علامت تجاری برای مصرف‌کننده نیز داری فواید زیادی می‌باشد. در دنیای امروز در تجارت تفاوت و تنوع محصولات باعث ایجاد بازار سیاه شده که ثبت علامت تجاری به مصرف‌کننده این اطمینان را می‌دهد که جنس تقلبی یا خدمات بدون کیفیت دریافت نکرده و با خیالی آسوده به انتخاب محصول و خدمات لازم می‌پردازد.

 

ثبت برند می‌تواند :

 

  • ثبت برند ها می‌تواند برای افزایش اعتبار شرکت حائز اهمیت باشد
  • ثبت برند می‌تواند برای افزایش سطح اعتماد مصرف‌کننده‌ها دارای اهمیت باشد
  • ثبت برند می‌تواند برای گرفتن تسهیلات دارای اهمیت باشد
  • ثبت برند می‌تواند باعث ایجاد تمایز و تفاوت با محصولات و خدمات مشابه باشد
  • ثبت برند می‌تواند تفکری در مشتری ایجاد کند که بدون لمس و یا دیدن از نزدیک توسط مشتری تخصیص داده شود
  • ثبت برند می‌تواند باعث ایجاد تفکر در تولیدکننده برای حفظ محصول و افزایش کیفیت
  • ثبت برند می‌تواند یک جریان فکری سازنده در ذهن ایجاد می‌کند

 

بر اساس ماده ۵ قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰

 

  • پرچم کشور و هر کشوری دیگری که دولت آن‌ها به‌عنوان علامت تجاری منع نموده است
  • علائم رسمی دولتی (مانند علامت هلال‌احمر…)
  • علائمی که قبلاً به ثبت رسیده
  • علائمی که منافی نظم و باعفت عمومی باشد
  • عبارتی که به‌نوعی انتساب به سازمان‌ها و یا مقامات رسمی باشند