چرا نباید سفر «شینزو آبه» به تهران را جدی گرفت؟
درباره انگیزه‌های ژاپن برای ایفای نقش فعال در عرصه بین‌المللی نیاز به تحلیل نیست چه آنکه هنوز سایه تحقیرهای آمریکایی‌ها در خاطره‌ها مانده و شینزوآبه به دنبال فرصتی برای به فراموشی سپردن این حافظه تاریخی نزد ژاپنی‌هاست. نام شینزوآبه اگر این اتفاق بیفتد در تاریخ ژاپن ماندگار خواهد شد.
«شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن برای آنچه میانجیگری میان ایران و آمریکا اعلام شده طی روزهای آینده راهی تهران خواهد شد. این سفر اولین سفر یک نخست وزیر ژاپن پس از پیروزی انقلاب به ایران می‌باشد. ژاپنی ها پس از جنگ جهانی دوم نقش چندانی در عرصه دیپلماتیک ایفا نکردند و روابط سیاسی آنها با دیگر کشورها محدود به روابط دوجانبه بوده است.
با گذشت 74 سال از تسلیم ژاین در جنگ جهانی دوم، آمریکا همچنان مهمترین کشور تاثیرگذار در سیاست خارجی ژاپن است. بنابراین تمایل ژاپنی‌ها به میانجیگری میان ایران و آمریکا اولا با هدف بازسازی سیاست خارجی این کشور و ورود فعال‌تر به عرصه بین‌المللی و ثانیا با چراغ سبز آمریکایی‌ها بوده است.
درباره انگیزه‌های ژاپن برای ایفای نقش فعال در عرصه بین‌المللی نیاز به تحلیل نیست چه آنکه هنوز سایه تحقیرهای آمریکایی‌ها در خاطره‌ها مانده و شینزوآبه به دنبال فرصتی برای به فراموشی سپردن این حافظه تاریخی نزد ژاپنی‌هاست. نام شینزوآبه اگر این اتفاق بیفتد در تاریخ ژاپن ماندگار خواهد شد.
درباره انگیزه‌های آمریکایی ها از انتخاب ژاپن به عنوان میانجی اما داستان به همین راحتی‌ها هم نیست. از نگاه دولتمردان فعلی آمریکا، ژاپنی‌ها بهترین گزینه برای میانجیگری میان ایران و آمریکا در دوران ترامپ هستند. ترامپ عامدانه ژاپن را انتخاب کرده تا دولت ایران را قانع کند که در صورت تسلیم شدن در برابر آمریکا، ممکن است اقتصادی همانند ژاپن در انتظارشان باشد. ژاپنی‌ها پس از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی و تسلیم شدن در برابر آمریکا طی 74 سال گذشته توانسته‌اند جایگاه خود به عنوان سومین اقتصاد بزرگ دنیا را تثبیت کنند.
خاطره تاریخی ما از ژاپنی‌ها خاطره بدی نیست. توافق دوستی ما با آنها از سال 1308 شمسی برقرار است. منتهی شینزوآبه نماینده کشوری است که 52 درصد مردمش نگاه منفی به ایران دارند و تحریم ایران همراهی 61 درصدی آنها را دارد. ذکر این نکته هم ضروری است که ژاپن هیچ‌گاه در مورد مسائل ایران بیطرف نبوده و نیست. شینزوآبه نهایتا پیام‌رسان ترامپ به مسئولان ایرانی است.
واکنش ایران در سفر آبه چه باید باشد؟
جدی گرفتن «شینزو آبه» در موضوع تنش موجود میان ایران و آمریکا اشتباه راهبردی ایران می‌تواند باشد. ژاپنی ها در عرصه روابط بین‌الملل جایگاه شاخصی ندارند و کسی آنها را جدی نمی‌گیرد. حتی در موضوع تنش مستقیم خودشان با کره‌شمالی هم چشم بر حمایت‌های سیاسی و نظامی آمریکایی دارند. حالا چگونه ممکن است بتوانند درباره رابطه ما با آمریکا اختیاری داشته باشند و بر فرض اختیار میانجی، حداقل ژاپنی‌ها توان چانه زنی یا ایجاد فضایی براش تنش‌زدایی را ندارند. حضور ژاپنی‌ها در تنش موجود میان ایران و آمریکا حتی می‌تواند به واسطه بلندپروازی‌های سیاست خارجی ژاپن پیچیده‌تر از وضعیت موجود هم بشود.
ژاپنی‌ها با وجود وسعت اقتصاد، در عرصه سیاست دنباله‌روی آمریکایی‌ها بوده‌اند و اختیاری از خود نداشته‌اند. قبل از حضور شینزوآبه بر سر قرار ملاقات این نکته را یادآوری کنیم که ژاپن در 74 سال گذشته کی و کجا سیاست خارجی مستقلی داشته است که این‌بار بخواهد برای ایران کاری کند؟
منبع: هشت صبح
ارسال نظر