مواضع ترکیه درباره سوریه بیشتر با مواضع آمریکا و اروپا منطبق است

روابط ایران و روسیه پس ورود این کشور به بحران سوریه در موضوعات خاصی به شکل استراتژیک پیش رفت و دو کشور بیش از گذشته به همدیگر نزدیک شدند. بحران سوریه محلی شد برای تعمیق منافع مشترک و رفت آمد مقامات دو کشور در این باره افزایش پیدا کرد. اما این موضوع باعث نشد دو کشور تفاوتها و نگاههای متضاد دیگر را بتوانند کنار بگذارند. در حال حاضر این وضعیت و تفاوت منافع در منطقه سوریه نیز دیده می شود. 

اما روابط ایران و ترکیه در فضایی جداگانه و با فراز و نشیب های خاص خود پیش رفته و الگوی روابط دو کشور از رقابت و دوستی و همکاری پیروی می کند. در مسائلی خاص دو کشور روابط نزدیک بهم را تجربه می کنند و در برخی مسائل رقابتها جای همکاری ها را می گیرد.

برگزاری اجلاس چهار جانبه استانبول در مورد سوریه از همین روند پیروی می کرد. در این باره با علی قائم مقامی کارشناس مسائل ترکیه گفت و گو کرده ایم که از نظر می گرانید.

 

نظرتان در مورد اهداف اجلاس چهارجانبه استانبول چیست؟ به نظرتان چه مسائلی در این نشست پی گرفته شد که ایران نباید در آن حضور پیدا نمی کرد؟

 

 

دغدغه دو کشور فرانسه و آلمان در مورد چیست؟ حضور آنها در این نشست چه معنایی داشت؟

 

اردوغان ماکرون و آنجلا مرکل نظرشان این است که اگر عملیات پاکسازی گروه های مسلح در ادلب توسط ارتش جمهوری عربی سوریه آغاز شود، 3.5 میلیون مردم ساکن ادلب به ترکیه فرار خواهند کرد و موج جدید آوارگان سوری به ترکیه و کشورهای اروپائی آغاز و فاجعه انسانی بوجود خواهد آمد. بدیت سبب باید روسیه از عملیات ارتش سوریه برای پاکسازی ادلب جلو گیری کند. مارکرون از قانونی بودن دولت سوریه و بشار اسد سخن گفت. اما اردوغان بشار اسد را قاتل یک میلیون نفر معرفی و به همراه مرکل حکومت بشار اسد را نامشروع دانستند. پوتین گفت: ارگر ادلب از گروه های تروریستی که تجریه جنگ و جنایت دارند، خلع سلاح و نابود نشوند و از ادلب به کشورهای ما و دیگران نقل مکان گنند، امنیت ملی کشورها را تهدید خواهند کرد. وی افزود: دولت سوریه عضو سازمان ملل متحد و مشروع است. بشار اسد نیر مشروع است. اگر گروه های تروریستی در ادلب به ارتش عربی سوریه و یا نیروهای نظامی سوریه حمله نکنند، روسیه از آغاز عملیات ارتش سوریه در الب حمایت خواهد کر. اختلاف نظر در بین روسیه و سه کشور دیگر در اجلاس استانبول به چشم می خورد. البته اردوغان رئیس جمهور ترکیه گفت: متن مذاکرات را به اطلاع ایران خواهیم رساند. پوتین نیز گفت: بدون حضور ایران در سوریه،‌بحران سوریه حل نخواهد شد. آلمان و فرانسه برای حل مسئله سوریه و پیشگیری از موج جدید پناهندگان و زمینه سازی برای مشارکت در بازسازی سوریه بعد از پایان جنگ ترورییستی و مخرب تحمیلی  بر سوریه در اجلاس چهار جانبه استانبول شرکت کردند. البته آمریکا از این نشست طرد شد. برخی معتقدند، روسیه هم به لحاظ حفظ منافع و امنیت خود و روند مذاکرات آستانه و سوچی در این نشست شرکت کرد و از منافع و حفظ موجودیت و نقش ایران در سوریه دفاع کرد. ترکیه نیز با شرکت دادن المان و فرانسه در این اجلاس تلاش کرد که آستانه و سوچی را از فروپاشی نجات دهد و هم در مقابل محور روسیه و ایران، محور ترکیه، فرانسه و آلمان را بوجود آورد و تعادل و موازنه قوا برقرار کند.      

 

مواضع ترکیه در حال حاضر با مواضع ایران اختلاف دارد و احتمال شکاف در محور آستانه وجود دارد؟

 

  مواضع ترکیه درباره سوریه بیشتر با مواضع آمریکا و اروپا منطبق است. اما به علت شکست و نابودی تروریستها و بخصوص پاکسازی حلب ناچار شد به صف ایران و روسیه در سوریه بپپیوندد. اختلاف نظر ترکیه و آمریکا درباره حمایت آمریکا از حزب اتحاد دموکراتیک وابسته به پ ک ک است و اسقرار آنها در شرق فرات تا مرزهای عراق و تا دیر زور است. این مناطق را آمریکا اشغال کرده است. ترکیه و آمریکا نمی خواهند که ایران در سوریه باقی بماند. آمریکا ایران و روسیه را عامل پابرجا ماندن حکومت بشار اسد در سوریه می داند.