انگلیس بدنبال راهی برای حفظ قراردادهای تسلیحاتی با ریاض است

 دولت عربستان سعودی بعد از 18 روز سکوت و تکذیب و بالاخره تحت‌فشار افکار عمومی و جامعه جهانی دیروز تائید کرد که جمال خاشقچی روزنامه‌نگار مشهور عرب، در کنسولگری این کشور در استانبول به قتل رسیده است.
خاشقچی دوم اکتبر (10 مهر) برای انجام امور مربوط به ازدواجش به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و پس‌ازآن ناپدید شد. بر اساس شایعاتی که پیش‌تر منتشر شد، خاشقچی توسط 15 مأموری که در روز و ساعت حضور او در کنسولگری، از عربستان به استانبول آمده بودند، به قتل رسیده است و قاتلان نیز به کشور خود بازگشته‌اند.
تارنمای خبری - تحلیلی میدل ایست آی چهارشنبه گذشته جزئیاتی از نحوه قتل جمال خاشقچی را منتشر کرد و مدعی شد که این روزنامه‌نگار عربستانی، ظرف هفت دقیقه کشته و درحالی‌که جان در بدن داشت سلاخی شد.
این تارنمای انگلیسی به نقل از منبع ترکیه‌ای خود که تمام فایل صوتی مزبور را گوش‌داده، نوشت که روزنامه‌نگار منتقد حکومت عربستان را از دفتر سرکنسول استانبول کشان‌کشان به میز تشریح اتاق مجاور بردند و هم‌زمان صدای جیغ‌وداد یکی از شاهدان از طبقه پائین شنیده شد.
این تارنما به نقل از منبع ترکیه‌ای نوشت: خود کنسول را هم از اتاق بیرون بردند و اصلاً از خاشقچی بازجویی نشد. آمده بودند که او را بکشند.
پس‌ازآنکه ماده‌ای نامعلوم به خاشقچی تزریق شد، صدای جیغ‌وداد نیز قطع گردید. صلاح محمد الطبیقی، رئیس بخش پزشکی قانونی تشکیلات امنیت عمومی عربستان و یکی از اعضای گروه 15 نفره ای که با هواپیمایی خصوصی وارد ترکیه شد، هنگامی‌که خاشقچی هنوز جان در بدن داشت بر روی میز تشریح شروع به بریدن اندام وی کرد.
در واکنش به این حادثه، بسیاری از نهادهای بین‌المللی و کشورها خواستار تحقیقات بین‌المللی دقیق درباره این حادثه شده‌اند.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با صدور بیانیه‌ای عنوان کرد: مساله قتل جمال خاشقچی بسیار نگران‌کننده و نقض آشکار معاهده سال 1963 روابط کنسولی و به‌طور مشخص ماده شماره 55 این توافق است.
در ادامه این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا نیز بر لزوم انجام تحقیقات شفاف، جامع و موثق تأکید دارد که ابهام‌ها در مورد این قتل را برطرف و کسانی که مسئول آن هستند مجازات شوند.
پیش‌تر ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز خواستار تحقیق شفاف و جامع درباره قتل خاشقچی شده بودند.
«مارک روته» نخست‌وزیر هلند نیز پس‌ازاین که مقامات عربستان تائید کردند خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول کشته‌شده است، خواستار تحقیقات بیشتر درباره مرگ این روزنامه‌نگار شد.
'کارین کنایسل' وزیر امور خارجه اتریش هم با صدور بیانیه‌ای تصریح کرد که این مساله در رابطه ریاض با بروکسل تأثیر منفی خواهد گذاشت. او در این بیانیه عنوان کرد: ما با نگرانی ماجرای خاشقچی را تعقیب می‌کنیم. کشته شدن این روزنامه‌نگار در کنسولگری، تغییری درروند تحقیقات گسترده، مستقل و معتبر ایجاد نخواهد کرد.
وی تصریح کرد: چنین حادثه عظیمی نباید بدون تبعات باقی بماند و این مساله به‌ویژه در رابطه اتحادیه اروپا و عربستان تأثیرگذار خواهد بود.
بااین‌حال دولت انگلیس هنوز واکنش محکمی را به این حادثه نشان نداده است. «گاوین ویلیامسون» وزیر دفاع انگلیس خواستار توضیح بیشتر عربستان درباره این ماجرا شده و «دومینیک راب» وزیر برگزیت، تفسیر عربستان را نامعقول خوانده است.
سخنگوی وزارت خارجه انگلیس نیز دیروز اعلام کرد که این کشور در حال بررسی گام بعدی واکنش به ریاض است.
وی اظهار داشت: چنانچه وزیر امور خارجه عنوان کرده است، این اقدام وحشتناک است و آن‌هایی که مسئول هستند بایستی حساب پس دهند.
وزیر امور خارجه انگلیس، «جرمی هانت» جمعه گذشته گفته بود چنانچه نقش عربستان در ماجرای خاشقچی محرز شود، این کشور «با عواقب بسیار بسیار جدی روبرو خواهد شد».
او با این حال در گفت‌وگو با یک شبکه رادیویی از پاسخ به سؤالی درباره توقف همکاری‌های تسلیحاتی با عربستان به عنوان پیامدهای این ماجرا طفره رفت و گفت: روند فروش سلاح در انگلیس از یک نظام سخت‌گیرانه برخوردار است و چنانچه احتمال نقض قوانین انسان دوستانه وجود داشته باشد، فروش سلاح انجام نمی‌شود.
انگلیس به‌عنوان یکی از تأمین‌کننده‌های اصلی تسلیحات نظامی به عربستان از سوی افکار عمومی در داخل و خارج این کشور تحت‌فشار زیادی قرار دارد.
این کشور از زمان آغاز جنگ یمن به رهبری عربستان که تاکنون موجب کشته شدن بیش از 16 هزار شهروند یمنی و زخمی شدن ده‌ها هزار نفر دیگر و ویرانی این کشور اسلامی‌شده است، مجوز فروش حدود پنج میلیارد پوند سلاح به عربستان را صادر کرده و در آموزش نیروهای سعودی نقش مهمی داشته است.
یک منبع نزدیک به دولت انگلیس که خواست نامش فاش نشود به ایرنا گفت: ماجرای خاشقچی تکان‌دهنده است اما بایستی آن را در طولانی‌مدت مدنظر قرارداد. وی به‌طور ضمنی تصریح کرد این ماجرا بر روابط دیرینه لندن با ریاض تأثیر چندانی نخواهد داشت.
باوجود اعتراف دولت سعودی به قتل خاشقچی در کنسولگری این کشور در استانبول، بایستی منتظر ماند و دید این ماجرا بر حمایت‌های انگلیس از رژیم سعودی و معاملات میلیارد دلاری تسلیحاتی با این کشور چه تأثیری خواهد گذاشت. شواهد امر نشان می‌دهد که لندن در آستانه خروج از اتحادیه اروپا و در اوج بحران‌های اقتصادی در داخل، کمتر به از دست دادن قراردادهای پرسود تسلیحاتی با ریاض علاقه دارد.
درواقع می توان پیش بینی کرد که پاسخ انگلیس به ماجرای قتل خاشقچی از هر جنسی که باشد، مشمول چشم پوشی از منافع اقتصادی با عربستان نخواهد بود.
اروپام ** ه ن **1485