منتظر یک «ترکیه جدید» پس از انتخابات باشید

الجزیره نوشت: روز یکشنبه آینده، ۵۶ میلیون واجد شرایط در ترکیه به پای صندوق‌های رأی می‌روند؛ انتخابات پیش رو در ترکیه با تمام میدان‌های رقابتی که حزب عدالت و توسعه از سال ۲۰۰۲، وارد آن شده، متفاوت است و از اهمیت و حساسیت زیادی برخوردار است. همزمانی انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری نیز بر اهمیت نتیجه این دو می‌افزاید. علاوه بر اینکه این انتخابات اولین انتخاباتی است که ائتلاف‌های قانونی در آن تشکیل شده است و این متغیر مهمی است که تاثیر خود را بر حیات سیاسی ترکیه خواهد گذاشت بخصوص از حیث نقشه پارلمانی آینده و ارتباط بین احزاب مختلف در آن. تمام این عوامل بر تعداد سناریو‌های مورد انتظار در مورد انتخابات ریاست جمهوری و شکل پارلمان می‌افزاید.

 این رسانه عرب زبان ادامه داد: در انتخابات پارلمانی ترکیه ۸ حزب تحت دو ائتلاف بزرگ مشارکت دارند و در انتخابات ریاست جمهوری، ۶ نامزد با یکدیگر رقابت می‌کنند که اردوغان در مقدمه آن‌ها قرار دارد.

تعداد نامزد‌های ریاست جمهوری نشان دهنده استراتژی احزاب معارض است که پس از شکست آن‌ها در ارائه یک نامزدی توافقی قدرتمند برای مقابله اردوغان انجام شد؛ این استراتژی بر اساس نامزدی تعداد بیشتری از افراد واجد شرایط از احزاب مختلف استوار است که به نوبه خود می‌تواند از شانس اردوغان برای پیروزی بکاهد.

در هر صورت، معرکه انتخاباتی پیش رو در ترکیه، انعکاس‌های متعددی در داخل و خارج این کشور خواهد داشت؛ که برخی از این انعکاس‌ها با نتیجه انتخابات ریاستی و پارلمانی مرتبط است.

از جمله انعکاس‌های مستقیم، آغاز تطبیق نظام ریاست جمهوری طبق مواد قانونی است که در سال ۲۰۱۷ تصویب شد و باب مرحله تازه‌ای را در نظام ریاست جمهوری ترکیه گشود.

از ویژگی‌های این نظام، سرعت اتخاذ تصمیم‌ها و اجرای آنها، جدایی بین دولت و پارلمان و حرکت موسسات دولتی مختلف براساس دیدگاه رئیس جمهور است؛ آنچه که می‌تواند آثار خود را بر زندگی سیاسی و حزبی داخلی در ترکیه و نیز سیاست خارجی آن به جای بگذارد.

زبان اعداد و ارقام می‌گوید اردوغان توان پیروزی در دور اول انتخابات را دارد و علت آن، ضعف نسبی رقبای او و نبود شاخص‌های قوی برای کاهش محبوبیت اردوغان است. اما این احتمال وجود دارد که به دلیل تعداد زیاد نامزدها، نتیجه قطعی به دور بعدی کشیده شود.

در این دور احتمالا رقابت سختی بین اینجه و اردوغان در می‌گیرد و اردوغان اراء اسلام گراها، محافظه کاران و برخی ملی گرا‌ها را به دست می‌آورد.

محاسبات انتخابات پارلمانی پیچیده‌تر از ریاست جمهوری است؛ چرا که حزب عدالت و توسعه با چالش‌های متعددی مواجه است؛ تعداد زیاد احزاب شرکت کننده در این انتخابات و ائتلاف‌های موجود می‌تواند موجب کاهش آراء عدالت و توسعه شود. از این رو، این حزب برای کسب کرسی‌های بیشتری در پارلمان، وارد ائتلاف با دو حزب، جنبش ملی و اتحاد بزرگ می‌شود.

در سایه تمام پیچیدگی‌ها و سناریو‌های مورد انتظار، می‌توان گفت: شرایط ترکیه پس از انتخابات با پیش از آن به کلی تفاوت خواهد کرد و برخی نتایج تاثیرگذارتر از بعضی دیگر خواهد بود؛ بویژه در صورتی که معارضان اردوغان پیروز شوند (که البته احتمال آن بسیار ضعیف است).

این در حالی است که هر گونه اختلافی بین ریاست جمهوری و پارلمان ترکیه یا پیروزی معارضان در انتخابات ریاست جمهوری می‌تواند دلیلی برای پیچیدگی اوضاع شده یا اختلافات مهمی را در خصوص پرونده‌های حساس در سیاست خارجی، اقتصاد و مبارزه با تروریسم ایجاد کند.

خلاصه آنکه ترکیه با انتخابات پیش رو وارد تجربه تازه و متفاوتی می‌شود؛ تجربه‌ای که نشانه‌های آن بروز می‌یابد و برجسته‌ترین بازیگران آن، رأی دهندگان ترکی هستند.