همکاری عملیاتی امارات و القاعده در جنوب یمن برای پیروزی در «نبرد بنادر»

جنگ در یمن برخلاف ادعاهای محمد بن سلمان و محمد بن زاید نبرد دو یا سه هفته ای نبود بلکه حالا با ورود به چهارمین سال این جنگ به نبردی فرسایشی بدل گردیده است.

این نبرد در شرایطی جریان دارد که ائتلاف عربی، اکنون تنها دو عضو دارد و دیگر طرف‌ها تنها به طور اسمی خود را در این ائتلاف قرار داده‌اند و البته طرف‌های دیگری چون سودان هم در ازای دریافت کمک‌های مالی هنگفت حاضر به ارسال نیروهای خود تحت فرماندهی سعودی و امارات شده‌اند.

طی هفته‌های اخیر پس از کشته شدن تعداد زیادی از نیروهای سودانی در درگیری‌های جنوب یمن، زمزمه‌هایی از خروج احتمالی سودان از ائتلاف مذکور در رسانه‌ها شنیده می‌شود و از سوی دیگر سعودی و امارات گویا به دنبال جایگزینی شبه نظامیانی از چاد در این نبرد هستند. همچنین در عرصه میدانی هم هریک از دو طرف اصلی جنگ یعنی سعودی و امارات درحال دنبال کردن دستورکارهای موازی و حتی متضاد هستند، سعودی ها تمرکز خود را برای بازگرداند دولت مستعفی و تسلط بر صنعا گذاشته اند که البته این هدف در حاشیه حفاظت از مناطق مرزی جنوبی اش قرار گرفته و عملا سعودی‌ها را در نبرد زمینی به لاک دفاعی برده است.

اما نبرد اصلی و راهبردی در جنوب یمن در جریان است؛ جایی که امارات با هزینه‌های هنگفت تلاش دارد اوضاع را تحت کنترل بگیرد و درچارچوب آنچه «نبرد بنادر» از آن در رسانه ها ذکر می‌شود، بر ساحل جنوبی یمن که مشرف به تنگه باب المندب در خلیج عدن و سواحل شرقی دریای سرخ تسلط یابد و خود را به عنوان یک نیروی قدرتمند در منطقه غرب اقیانوس هند مطرح کند.

امارات برای رسیدن به این اهداف نمی‌توانست تنها به نیروی هوایی اتکا نماید و از این رو وارد عملیات زمینی شد اما پس از حمله موشکی به پایگاهش و کشته شدن 40 نظامی ارتش امارات، راهبرد نظامی خود را تغییر داده و بخش اصلی نبردها را به نیروهای مزدور واگذار کرده است.

بر این اساس امارات از یکسو با همکاری بلک واتر مزدورانی که دارای تابیعت برخی کشورهای آمریکای لاتین و آفریقا هستند، در نقاط حساس مانند استانداری یا مراکز امنیتی در شهرهای جنوب یمن از جمله عدن، شبوه و ابین گمارده است و از سوی دیگر نیروهای نیز با عناوین «حزام امنی» (کمربند امنیتی) و «قوات نخبة» (نیروهای ویژه) در حضرموت، عدن، شبوه و ابین برای نبردها به کار گرفته است.

منابع قابل استنادی تصریح می‌کند که دستکم سه هزار نفر نیرو شبه نظامی از میان نیروهای قبایلی در شبوه با عنوان «نخبة شبوانی» و حدود دو هزار نفر هم در ابین فعالیت دارند اما کانون اصلی فعالیت نیروهای تحت فرمان اماراتی در حضرموت و عدن است به طوری که نیروهای موجود در این مناطق تا 30 هزار نفر گزارش شده که دستکم 11 هزار نفر از آنها در حضرموت هستند. این شبه نظامیان از نیروهای قبایلی هستند که در ازای دریافت مواجب از یک فرمانده محلی که توسط اماراتی ها انتخاب شده و در ارتباط با افسران اطلاعاتی این کشور است، هدایت و فرماندهی می شوند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که امارات دستکم 1500 افسر امنیتی برای مدیریت حدود35 هزار نیرو در مناطق خود به کار گرفته و بخش مهمی از هزینه های جنگ امارات در یمن _ برآوردها حاکی از آنست که ماهانه مبلغی بیش از یک میلیارد دلار است و در سال گذشته میلادی به 16 میلیارد دلار رسید _ در همین حوزه است. ابوظبی تلاش دارد، کنترل میدانی نبرد را برعهده داشته باشد و تاکتیک اماراتی ها این است که به بهانه ورود القاعده و داعش نیروهای خود را به مناطق مختلف یمن گسیل می کنند.

براساس گزارش‌ها، در مناطق مدنظر اماراتی‌ها ابتدا شبه‌نظامیان سلفی و القاعده‌ای را وارد مناطق می‌کنند؛ سپس بعد از مدتی نیروهای تحت امر اماراتی‌ها به بهانه مقابله با تروریسم وارد عمل می‌شوند و ایست‌های بازرسی خود را برقرار می‌کنند و مدیریت امنیتی شهر (غالبا مرکز شهرها و مناطق اصلی) را تحت کنترل می‌گیرند و در این مسیر بعد از شکست نیروهای القاعده که به صورت عقب‌نشینی‌های ناگهانی یا درگیری های مختصر است، به سراغ عناصر دولت منصور هادی و نیروهای حزب اصلاح یمن(شاخه اخوان المسلمین یمن) حاضر در این مناطق رفته و آنها را یا ترور می کنند یا دستگیر و به زندان های مخفی انتقال می‌دهند.

البته در این مسیر همه محاسبات هم آنگونه که اماراتی‌ها طراحی می‌کنند به پیش نمی‌رود. به عنوان نمونه بخش مهمی از توان نیروهای اماراتی صرف درگیری‌های داخلی می‌شود و شبه‌نظامیان درپی اختلافات مالی و عدم پرداخت حقوق‌هایی که اماراتی‌ها به فرماندهان خود داده تا به آنها برسانند، درگیر می‌شوند و تعداد زیادی از این فرماندهان توسط نیروهای تحت فرمان خود در شهرهای عدن یا شبوه ترور شده‌اند.

از سوی دیگر نیروهای تحت فرمان امارات در نبردهای حساسی چون درگیری در المخا در استان تعز، غائله را به نیروهای منصور هادی واگذار کرده اند و طارق عفاش فرمانده اماراتی ها که تبدیل به «حفتر» یمن شده بود با شکستش در المخا جایگاه اماراتی‌ها را تضعیف نمود.

همچنین اماراتی‌ها در جنوب یمن عملا مقابل متحد خود عربستان سعودی قرار گرفته‌اند و نیروهای تحت فرمان محمد بن زاید درحال حذف متحدان محمد بن سلمان هستند که نماد این تقابل درگیری‌های ماه گذشته حراک جنوبی (وابسته به عربستان سعودی) با شورای انتقالی (وابسته به امارات عربی متحده) بود که ادامه این روند می‌تواند منجر به شکست ائتلاف و عدم دستیابی به اهدافشان شود.

آنچه اشاره شد، نمایی از سیر تحولات میدانی جاری در یمن به ویژه در جنوب است که نشان می دهد چگونه مطامع و ماجراجویی شاهزاده های اماراتی و سعودی را درگیر نبردی کرده است که منجر به جان باختن بیش از 10هزار نفر شده است و عملا چشم اندازی برای حل سیاسی آن با ادامه حضور این دو شاهزاده جنگ طلب وجود ندارد.