ترامپ نسنجیده فکر میکند

جیمز کومی، رئیس برکنار شده اف‌بی‌آی در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی نسبت به نگرش ها و شیوه مدیریت دونالد ترامپ ابراز نگرانی کرده و گفته است که گاهی سخنان او با هنجارهای پذیرفته شده در جامعه آمریکا مغایر است.

کومی در پاسخ به این پرسش که آیا اطمینان دارد در اطراف ترامپ به اندازه کافی افراد منطقی و معقول وجود دارند که بتوانند رفتارهای نسنجیده او را مهار کنند گفت: خیر چنین اطمینانی ندارم.

همچنین رئیس سابق اف‌بی‌آی در پاسخ به این که آیا "شب‌ها با این اطمینان خاطر می‌خوابد که کسانی مانع از رفتارهای شتاب‌زده رئیس جمهوری می‌شوند؟" گفت: گاهی صبح از خواب بیدار می‌شوم و می‌خوانم که رئیس جمهور خواستار حبس شهروندان عادی شده، مثلا گاهی زندانی شدن خود من. این یکی از دلایلی است که من اطمینان ندارم افراد لازم برای مهار رفتار ترامپ در اطراف او باشند.

جیمز کومی که پس از یک دوره چهارساله ریاست بر پلیس فدرال، توسط ترامپ برکنار شد، گفت: عملا در آمریکا ما دچار نوعی کرختی نسبت به اینکه یک رئیس جمهور خواستار حبس شهروندان می‌شود شده ایم در حالی که چنین چیزی در ایالات متحده یا در انگلیس درست و به هنجار تلقی نمی‌شود، چنین چیزی را نمی‌توان پذیرفت زیرا به معنی تهاجم به برخی از هنجارهای نهادینه در این کشور است و ما نباید اجازه دهیم حساسیت در این مورد از دست برود.

دونالد ترامپ در مواردی با متهم کردن مخالفان خود به قانون شکنی، از لزوم زندانی شدن آنان سخن گفته است. چنین اظهاراتی واکنش تند کسانی را در پی داشته که گفته اند در آمریکا تنها با محاکمه منصفانه در دادگاه و اثبات جرم پس از طی تمامی مراحل قضایی است که فرد مجرم شناخته شده و به مجازات قانونی از جمله زندان محکوم می‌شود و کسی را نمی‌توان پیشاپیش مجرم و مستوجب مجازات زندان دانست.

همچنین در ادامه این مصاحبه، از رئیس برکنار شده اف‌بی‌آی سئوال شد "آیا از ترامپ بدتان می‌آید؟" او گفت: به عنوان یک شخص نه، و به واقع برای او احساس دلسوزی دارم، اما از اقداماتش به خصوص چیزهایی مانند تهاجم به هنجارهای مربوط به حاکمیت قانون و تهاجم به حقیقت بدم می‌آید.

در عین حال از جیمز کومی سئوال شد که اگر هنوز هم رئیس اف‌بی‌آی بود آیا ممکن بود مسایلی را به سبب نگرانی از بابت این که ترامپ موضوعات محرمانه را "درز بدهد" و امنیت ملی را به مخاطره بیندازد، با رئیس جمهوری مطرح نکند؟

در پاسخ کومی گفت: چنین چیزی بالقوه امکان دارد اما باید در چنین موردی کاملا دقت کرد زیرا طبق قانون اساسی و در چارچوب ساختار حکومتی ما، مقامات دولتی ملزم هستند اطمینان حاصل کنند که اطلاعاتی که ریاست جمهوری لازم دارد، در اختیار او قرار می‌گیرد؛ بنابراین در این مورد نمی‌شود حکم کلی داد اما این را می‌توان گفت که در مورد ترامپ ملاحظاتی وجود دارد که در مورد رئیس جمهوری های دیگر وجود نداشته است.

ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی، تشکیلات دولت فدرال را بی‌کفایت و حتی فاسد توصیف کرد و وعده داد که در صورت انتخاب به ریاست جمهوری، در صدد اصلاح ساختار و نگرش حاکم بر این تشکیلات برخواهد آمد. البته پیش از ترامپ نیز بعضی رئیسان جمهوری سابق از لزوم تغییر در نظام اداری دولت فدرال سخن گفته و با چنین برنامه‌ای درانتخابات شرکت کرده بودند اما پس از آغاز به کار، کمابیش همان روش‌های موجود در اداره امور را در پیش گرفتند.

دونالد ترامپ از زمان آغاز به کار شیوه‌ای متفاوت در تصمیم‌گیری را در پیش گرفته و به اتخاذ تصمیمات ناگهانی و پیش‌بینی نشده از جمله در صحنه سیاست خارجی شهرت یافته است. منتقدان ترامپ این روش را باعث بی‌اعتمادی به آمریکا و تضعیف موقعیت این کشور دانسته‌اند اما حامیان او گفته‌اند که شرایط موجود جهانی چنین برخوردی را ایجاب می‌کند و رئیس جمهوری توانسته است به همین شیوه به هدف‌هایی دست یابد که دیگران نتوانسته‌اند.

جیمز کومی در سپتامبر سال ٢٠١٣ در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما به سمت مدیر اف‌بی‌آی منصوب شد که یک سمت غیرسیاسی است و دوره انتصاب آن نیز معمولا ده سال است. آقای کومی گفته بود که به حزب جمهوریخواه - حزب ترامپ - گرایش دارد هرچند تاکید داشت که در اجرای وظایف خود کاملا غیرسیاسی عمل می‌کند. انتصاب رئیس اف‌بی‌آی معمولا با توصیه یا مشورت با دادستان کل آمریکا صورت می‌گیرد که در مقام ریاست وزارت دادگستری، عضو دولت محسوب می‌شود اما یک مقام قضایی و غیرسیاسی است.

در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری سال ٢٠١٦ که موضوع استفاده هیلاری کلینتون در زمان تصدی وزارت خارجه از ایمیل شخصی برای کارهای اداری به موضوعی برای انتقاد از او منجر شده بود، تنها چند هفته قبل از رای‌گیری، کومی در این مورد اظهاراتی مطرح کرد که به گفته طرفداران کلینتون، به تضعیف موقعیت و حتی شکست او از دونالد ترامپ در انتخابات 2016 منجر شد.

دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ با اتهام مداخله روسیه در جریان مبارزات انتخاباتی و حمایت روس‌ها از انتخاب او و لزوم پیگیری قانونی این موضوع آغاز شد در حالیکه اف‌بی‌آی قاعدتا نقشی مهم در این تحقیقات برعهده داشت. اگرچه رئیس جمهوری در ابتدا از کومی به عنوان رئیس اف‌بی‌آی قدردانی کرده و او را ستوده بود، اما در ماه مه سال ٢٠١٧ در نامه‌ای او را از این سمت برکنار کرد.

در مورد دلیل اقدام، نظرات متفاوتی ابراز شده است. کاخ سفید نخست اخراج کومی را براساس توصیه دادستان کل عنوان کرد اما بعدا دونالد ترامپ گفت که او را به این دلیل اخراج کرده که "کارش خوب نبود." برخی گفته‌اند که با جدی شدن پیگیری موضوع دخالت روسیه در انتخابات، ترامپ اعتماد کافی به وفاداری رئیس اف‌بی‌آی به شخص خود نداشت.

تحقیقات در مورد این ماجرا هنوز ادامه دارد و جیمز کومی در مواردی برای ادای شهادت در برابر هیئت‌های تحقیق حاضر شده است. اخیرا او کتابی تحت عنوان "وفاداری بالاتر" منتشر کرده که در آن به انتقاد از دونالد ترامپ پرداخته است. او چند روز پیش گفت که ترامپ صلاحیت تصدی سمت ریاست جمهوری آمریکا را ندارد.