تلاش سعودی ها برای تداوم بی ثباتی در منطقه

عربستان در کش و قوس تحولات داخلی و فتح یک به یک سنگرهای مخالف «محمد بن سلمان» ولیعهد، تکاپویی چشمگیر را در سطح منطقه به نمایش گذاشته است؛ وضعیتی که سعودی را عملا در چند جبهه منطقه ای از جمله یمن، قطر، سوریه و ... درگیر ساخته است.
در این میان جمهوری اسلامی ایران به عنوان رقیب منطقه ای عربستان، بیش از پیش در تیررس سیاست های خصمانه سعودی ها قرار گرفته است. به ویژه آنکه این روزها تحولات منطقه ای به ویژه در عراق و سوریه به نفع ایران و به ضرر عربستان و متحدان منطقه ای آن پیش می رود.
پس از گذشت چند روز از شلیک موشکی از یمن به سوی ریاض، هنوز هم اتهام زنی مقام های سعودی علیه ایران ادامه دارد. عربستان بتازگی اعلام کرد که پدافند هوایی این کشور یک موشک بالستیک شلیک شده از یمن را در نزدیکی فرودگاه «ملک خالد» در ریاض رهگیری و سرنگون کرده است.
«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا که برای انجام سفر منطقه ای در شرق آسیا به سر می برد، در ادعایی بی‌اساس مسوولیت شلیک موشک از یمن به ریاض را متوجه ایران دانست و گفت: از نظر من حمله (به عربستان) کار ایران بوده است اما سامانه ضد موشکی ما بر آن غلبه کرد.
پس از آن اتهام زنی ها به ایران شدت گرفت و ائتلاف زیر رهبری عربستان ضمن متهم کردن ایران به نقش داشتن در حمله موشکی به ریاض گفت آن را «تعرض مستقیم نظامی» از سوی ایران تلقی می کند و هشدار داد که «پادشاهی عربستان حق پاسخگویی به ایران را در زمان و شکل مناسب محفوظ می دارد.»
پس از آن «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «مداخله های ایران در منطقه برای امنیت کشورهای همسایه زیان بار است و بر صلح و امنیت بین المللی اثر می گذارد. ما اجازه نقض امنیت ملی خود را نمی دهیم.»
واکنش جدی و رسمی جمهوری اسلامی ایران، خط بطلانی بود بر ادعای واهی اعراب. «بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، اتهامات عنوان شده در بیانیه ائتلاف را ناروا و تحریک‌آمیز خواند و به سعودی‌ها توصیه کرد به جای اتهام‌زنی‌های پوچ، حملات به مردم بی‌دفاع یمن را هر چه سریع‌تر متوقف کرده و راه را برای گفت‌وگوهای یمنی - یمنی هموار کنند.
قاسمی افزود: سعودی‌ها که در جنگ و تجاوز طولانی مدت نظامی قادر به دستیابی به اهداف شوم خود نبوده و نیستند، در یک عملیات ناشیانه و نابجای روانی با وارد کردن اتهامات موهوم، بی اساس و سراسر کذب، ائتلاف شکست خورده خود را در تنگناهای بیشتری قرار می‌دهند.
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه کشورمان هم در واکنشی در توییتر نوشت: «پادشاهی عربستان سعودی یمن را با بمباران ویران کرده، هزاران آدم بی گناه از جمله کودکان را کشته، باعث شیوع وبا و قحطی شده، و بعد ایران را مقصر می شناسد.»
او همچنین افزود: «پادشاهی عربستان سعودی در جنگ های تجاوزگرانه، زورگویی در منطقه، و رفتار بی ثبات کننده و تحریک آمیز خطرناک دست دارد.»
چهار شنبه هفدهم آبان ماه هم «غلامعلی خوشرو» نماینده رسمی ایران در سازمان ملل در نامه ای به این نهاد، به اتهام‌های واردشده از سوی اعتراض کرد.
خوشرو، اتهام‌های وارد شده از سوی مقام‌های پادشاهی عربستان «مخرب، تحریک‌آمیز و در تناقض آشکار با بند 4 ماده 2 منشور ملل متحد در ممنوعیت تهدید به توسل به زور» خوانده و آن را «برخلاف منشور ملل متحد در ممنوعیت تهدید به توسل به زور» دانست.
با این حال همچنان ادعاها و اتهامات آمریکا و عربستان علیه ایران ادامه دارد. اخیرا نیز «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد، خواستار «اقدام بین‌المللی» به منظور پاسخگویی تهران به سیاست‌هایش در یمن شده است. هیلی مدعی شد که ایران پیشتر موشکی را در اختیار هوثی‌ها قرار داده بود که در تابستان به سوی عربستان سعودی پرتاب کردند.
ناکامی های عربستان در یمن، پس از حدود 2.5 سال تجاوز نظامی به این کشور، اسباب نگرانی و اتهام زنی های اینچنینی عربستان را فراهم کرده است. این ادعاها در حالی از سوی متجاوزان به حقوق مردم یمن مطرح می شود که جمهوری اسلامی ایران همواره حامی مردم مظلوم یمن بوده و خواستار حل بحران این کشور از طریق روش های مسالمت آمیز، گفت‌وگو و تفاهم بوده است.
واقعیت این است که قدرت گیری و افزایش نفوذ ایران در منطقه هرگز مطلوب آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان نبوده است. این کشورها سال ها است تلاش می کنند با ایجاد بی ثباتی و آشوب در منطقه، نظم امنیتی نوینی را در خاورمیانه دراندازند که جمهوری اسلامی ایران در آن نقشی نداشته باشد و در برابر، عربستان پایه اصلی آن محسوب شود. اما بی ثباتی هایی که در نتیجه دخالت کشورهای خارجی در منطقه ایجاد شده تحولات را به سمت و سویی پیش برده که بر خلاف خواست عربستان، نفوذ و قدرت منطقه ای و نهادینه ایران را افزایش داده است.
تحولات موسوم به «بهار عربی» که از سال 2011 در میان بسیاری از کشورهای عربی آغاز شد، به عامل خوبی برای ایجاد بی ثباتی بلندمدت در منطقه و فرصتی تازه برای دخالت و تغییر مناسبات خاورمیانه به نفع قدرت های بزرگ تبدیل شد. سوریه کانونی تازه برای رقابت و جنگ های نیابتی در منطقه شد.
دخالت های خارجی زمینه خیزش و نضج گیری گروه های تروریستی چون داعش و جبهه النصره در این کشور را فراهم کرد و جنگی خانمان سوز در این کشور به راه افتاد تا عربستان و همپیمانان آن بتوانند از خلل این بی ثباتی مطامع خود را تامین کنند. سوریه ای که مداخله گران انتظار داشتند در مدت کوتاهی سقوط کند، به لطف حمایت های ایران و حزب الله تاجایی در برابر متجاوزان مقاومت کرد که معادلات میدانی و سیاسی را به ضرر آنها پیش برد.
این روزها خبرهای خوشی از شکست تروریست ها در استان «دیرالزور» به عنوان آخرین پایگاه داعش در سوریه و «القائم» آخرین مقر فرماندهی داعش در عراق به گوش می رسد. برخی گزارش ها از فاصله ای 35 کیلومتری میان شهرهای «الکمال» و القائم تا پاکسازی کامل داعش خبر می دهند. داعش به عنوان مهمترین عامل بی ثباتی منطقه در آستانه شکست کامل قرار دارد. پروژه آمریکا و عربستان در سوریه و عراق شکست خورده است و مهمترین عامل این شکست ایران و حزب الله است.
عربستان زخم خورده از ایران و حزب الله و ناامید از سوری، به لطف سیاست های غیرمحتاطانه محمد بن سلمان، شمشیر خود را علیه ایران و حزب الله از رو بسته است. یک روز به واسطه استعفای «سعد حریری» نخست وزیر لبنان در خاک سعودی، حزب الله را به عامل بی ثباتی در لبنان متهم می کند و روز دیگر ایران را به واسطه حمله موشک های یمنی به ریاض، به « تعرض مستقیم نظامی» متهم می کند.
گویی قرار است کانون بحران در منطقه از سوریه به سوی یمن و لبنان تغییر جهت دهد و پیکان حملات به صورت عیان تر به سوی ایرن، نیروهای انصارالله یمن و حزب الله نشانه رود. از همین رو بود که چندی پیش ولیعهد عربستان از تداوم جنگ در یمن به منظور جلوگیری از شکل گیری «حزب اللهی دیگر» سخن گفت و با اظهارات خود اهداف واقعی متجاوزان به یمن را آشکار کرد.

پژوهشم**9275**1601** خبرنگار: اعظم حمیدپور** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.