تصویب قطعنامه پیشنهادی ایران درباره خلع سلاح هسته‌ای

این قطعنامه که خواستار اجرای تعهدات کشورهای هسته ای درباره خلع سلاح هسته ای در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی) است، با رأی مثبت 112 کشور تصویب شد.

عنوان این قطعنامه پیگیری اجرای تعهدات پذیرفته شده در کنفرانس‌های بازنگری دولت‌های عضو ان پی تی در سال‌های 1995، 2000 و 2010 میلادی است که پیش نویس آن توسط هیئت ایران به کمیته خلع سلاح و امنیت بین المللی سازمان ملل ارائه شد.

این قطعنامه با وجود مخالفت آمریکا، رژیم صهیونیستی، کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و چند هم‌پیمان عمدتاً غربی آمریکا، با آرای مثبت اکثریت قریب به اتفاق کشورهای عضو جنبش عدم تعهد تصویب شد. همچنین، 44 کشور به این قطعنامه رأی منفی و 15 کشور نیز به آن رأی ممتنع دادند.

این قطعنامه از کشورهای دارای سلاح هسته‌ای می‌خواهد به اقدامات لازم جهت اجرای تعهداتشان مبنی بر انهدام کامل زرادخانه تسلیحات اتمی خود بر اساس اصول شفافیت، برگشت‌ناپذیری و نظارت بین‌المللی سرعت بخشند.

بر اساس پیمان منع گسترش سلاح های هسته‌ای، کلیه دولت‌های دارای سلاح هسته‌ای متعهد شده‌اند تمام تسلیحات اتمی خود را منهدم کنند. بعلاوه، آنها از نظر حقوقی موظف‌اند نه تنها از هرگونه اقدام برای ساخت سلاح هسته‌ای خودداری کنند، بلکه باید از انتقال اینگونه سلاح‌ها به دیگر کشورها، استقرار آنها در خارج از خاک خویش و همکاری با دیگر دولتها برای ساخت سلاح اتمی نیز بپرهیزند.

دولتهای هسته‌ای پس از دهه‌ها عدم پای‌بندی به این تعهدات حقوقی مصرح خود، در قالب اسناد نهائی کنفرانس‌های بازنگری پیمان عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در سالهای 1995، 2000 و 2010 میلادی مجدداً متعهد شده‌اند گام‌های عملی مؤثری را برای امحای سلاح‌های هسته‌ای بردارند.

در اعتراض به عدم پایبندی کشورهای هسته ای به این تعهدات و در واکنش به اظهارات نماینده آمریکا که اعلام کرده بود خلع سلاح هسته ای به صبر بیشتری احتیاج دارد، نماینده دائم ایران در سخنرانی خود در نشست امسال کمیته خلع سلاح و امنیت بین المللی اعلام داشت که پس از هفتاد سال درخواست مستمر جهانیان برای امحای کامل سلاح های هسته‌ای، آمریکا که خود مسابقه تسلیحات هسته ای جدید را نیز شروع کرده است، اعلام می کند خلع هسته ای به زمان و صبر بیشتری نیاز دارد!

در بخشی از قطعنامه پیشنهادی ایران که در نشست بعدازظهر جمعه کمیته خلع سلاح و امنیت بین المللی تصویب شد، بر اجرای قطعنامه کنفرانس بازنگری ان پی تی در سال 1995 در خصوص ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح های هسته‌ای نیز تأکید شده است. قطعنامه سال 1995 در مورد خاورمیانه خواستار پیوستن رژیم اسرائیل به ان پی تی و قرار دادن تأسیسات هسته‌ای خویش تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی است. آمریکا، فرانسه، انگلیس، رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی، از جمله به دلیل وجود این بخش به قطعنامه پیشنهادی ایران رأی منفی دادند.

در قطعنامه پیشنهادی ایران همچنین بر ضرورت ارائه تضمین‌های امنیتی به کشورهای غیرهسته‌ای مبنی بر عدم به کارگیری و یا تهدید به استفاده از سلاح هسته‌ای علیه آنها تأکید گردیده است.

اگرچه بعد از جنگ سرد تعداد سلاح های هسته ای در دنیا به میزان زیادی کاهش یافته و بر اساس آخرین تخمین ها به 15 هزار کلاهک رسیده است، ولی با توجه به اینکه قدرت انفجاری سلاح های هسته ای جدید هزاران بار بیشتر از سلاح های هسته ای قدیمی است، بنابراین خطر سلاح های هسته ای موجود برای زندگی بشر و کره زمین اگر از سلاح های هسته ای قدیمی بیشتر نباشد، کمتر نیست.

این در حالی است که بر اساس گزارشات مراکز رسمی آمریکا، میزان بودجه اختصاص داده شده در زمان اوباما برای مدرن‌سازی سلاح‌های اتمی آمریکا و تولید نسل جدید سلاح‌های هسته‌ای بسیار بیشتر از زمان بوش بوده و جدیداً نیز ترامپ اعلام کرده است زرادخانه هسته ای این کشور را مستمراً توسعه خواهد داد تا تضمین نماید که آمریکا از نظر تعداد سلاح های هسته ای و قدرت انفجاری آنها در صدر کشورهای هسته ای قرار دارد.

بعلاوه، گزارشات جدید مراکز مطالعاتی ذیربط در جهان حاکی است که همه کشورهای دارنده سلاح های هسته ای به صورت جدی در حال نوسازی زرادخانه سلاح های اتمی خود می‌باشند.

نماینده دائم ایران در نشست امسال کمیته خلع سلاح و امنیت بین المللی سازمان ملل، با اشاره به روند مسابقه جدید تسلیحات هسته ای و روند نوسازی این سلاح ها، از آنها به عنوان روندهای هشدار دهنده یاد کرده و خواستار خاتمه دادن به اینگونه اقدامات شد.

اکثر کشورهای جهان، وجود سلاح های هسته‌ای را اصلی ترین تهدید صلح و امنیت جهان می‌دانند و معتقدند تنها راه رهایی از این خطر امحای کلیه این سلاح‌ها و ایجاد جهان عاری از سلاح هسته‌ای است. در این راستا، جنبش عدم تعهد با برخورداری از 120 دولت عضو، امحای تمام سلاح‌های اتمی را اولین اولویت خود در زمینه خلع سلاح می‌داند.

در همین راستا در سال 1392، رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران به نمایندگی از کشورهای عدم تعهد پیشنهاد تدوین کنوانسیون جامع خلع سلاح را به سازمان ملل ارائه داد که متعاقباً به تصویب مجمع عمومی رسید.

در راستای تلاشهای جهانی برای عاری سازی کره زمین از این سلاح ها، معاهده ممنوعیت سلاح های هسته ای با رأی مثبت 122 کشور، از جمله ایران، در تابستان امسال در نیویورک تصویب شد.

ایران معتقد است امنیت جهانی با وجود سلاح هسته‌ای یا سایر سلاح‌های کشتار جمعی تقویت نمی‌شود و بنابراین ایجاد جهانی امن مستلزم انهدام کامل این سلاح‌ها و در صدر آنها تسلیحات هسته‌ای است.

در راستای این سیاست، ایران پیشنهاد ایجاد منطقه عاری از سلاح های هسته ای در خاورمیانه را ارائه داده و چند سال پیش نیز دو کنفرانس بین‌المللی در زمینه خلع سلاح را با حضور وزرای خارجه و کارشناسان عالی‌رتبه بیش از60 کشور و سازمان منطقه‌ای و بین‌المللی برگزار کرد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی طی پیامی به اولین کنفرانس خلع سلاح که در فروردین 1389 در تهران برگزار شد، فرمودند: «به اعتقاد ما افزون بر سلاح هسته‌ای، دیگر انواع سلاح‌های کشتار جمعی، نظیر سلاح شیمیایی و سلاح میکروبی نیز تهدیدی جدی علیه بشریت تلقی می‌شوند. ملت ایران که خود قربانی کاربرد سلاح شیمیایی است، بیش از دیگر ملت‌ها خطر تولید و انباشت این گونه سلاح‌ها را حس می‌کند و آماده است همه‌ی امکانات خود را در مسیر مقابله با آن قرار دهد. ما کاربرد این سلاح‌ها را حرام، و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابناء بشر از این بلای بزرگ را وظیفه‌ی همگان می‌دانیم.» لازم به ذکر است که متن این پیام به عنوان سند سازمان ملل متحد به ثبت رسیده است.

قطعنامه پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران در خصوص پیگیری اجرای تعهدات دولتهای هسته‌ای برای خلع سلاح که به تصویب کمیته خلع سلاح و امنیت بین المللی مجمع عمومی سازمان ملل رسید، از این دیدگاه قابل ارزیابی است.

قرار است این قطعنامه حدود یک ماه دیگر به صحن مجمع عمومی سازمان ملل ارائه و در آنجا به صورت نهایی به تصویب برسد.