چالش جدید ترامپ برای احراز پست وزارت امور خارجه

 روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در این گزارش نوشت: سه تن از مقامات نزدیک به دولت انتقالی ترامپ اعلام کردند که انتظار می رود ترامپ 'رکس تیلرسون' مدیر اجرایی شرکت ' اکسون موبیل' ExxonMobil را که تجربه ای بس پربار از کار کردن در سراسر جهان و ایجاد ارتباط با رهبرانی همچون ' ولادیمیر پوتین' رئیس جمهور روسیه را دارد،به عنوان وزیر خارجه کابینه اش معرفی کند.

با توجه به تجربیات ذیقیمتی که تیلرسون در کار کردن در روسیه و خاورمیانه برای شرکت نفتی چند ملیتی متبوعش دارد، یقینا انتصاب وی به این مقام، او را زیر ذره بین نگاه تیزبین 'سنا ' قرار خواهد داد.

هم اکنون دو تن از سناتورهای جمهوریخواه جنگ طلب سرشناس شامل 'جان مک کین' از آریزونا و 'لیندسی گراهام ' از کارولینای جنوبی مراتب نگرانی خود را از تعیین تیلرسون برای احراز جایگاه صدرنشینی در میان دیپلمات های آمریکا ابراز کرده اند و علت آن هم پیوندهای نزدیک تیلرسون با پوتین بیان شده است.

سه مقام نزدیک به دولت انتقالی ترامپ که از ذکر نامشان خودداری کرده اند، می گویند که قریب به یقین، تیلرسون انتخاب ترامپ برای تصدی وزارت امور خارجه خواهد بود.

دو نامزد دیگر در نظر گرفته شده برای احراز این مقام عبارتند از 'رودولف دبلیو. جولیانی' و ' باب کورکر' رئیس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنا.

تیلرسون 64 ساله دارای متانت و وقاری برازنده است و مدیری ماهر و چیره دست شناخته می شود. او شخصا با بسیاری از رهبران جهان آشنایی دارد و این هم ناشی از معاملاتی است که از جانب شرکت عظیم انرژی اش با کشورهای گوناگون دارد.

ترامپ در مصاحبه ای اختصاصی با شبکه خبری ' فاکس نیوز' که امشب /یکشنبه/ متن کامل آن پخش خواهد شد، از تیلرسون بسیار تمجید کرد البته چیزی از تصمیم قطعی اش در این زمینه نگفت.

ترامپ گفته است: ' تیلرسون چیزی بالاتر از یک مدیر اجرایی است. او یک بازیگر در کلاس جهانی است و با بسیاری از بازیگران جهانی آشناست و آنها را به خوبی می شناسد. او قراردادهای بسیاری در روسیه انجام داده است؛ البته نه برای خود که برای شرکت متبوعش'.

واشنگتن پست ادامه داد: تیلرسون سالهای مدیدی از عمرش را صرف انجام معاملات تجاری برای یکی از بزرگ ترین تشکیلات اقتصادی جهان صرف کرده است که در شش قاره جهان و 72 کشور جهان با همه پیچیدگی ها و دشواری های این کار بس خطیر فعالیت اقتصادی دارد.

از آنجا که ترامپ یکی از آرزوهایش ترمیم روابط آمریکا با کرملین است؛ پیوندهای عمیق شرکت ' اکسون موبیل' با روسیه به احتمال قوی برگ برنده انتخاب تیلرسون برای احراز مقام وزارت در کابینه ترامپ است.

روابط نزدیک تیلرسون با پوتین، نقطه اشتعال جلسات سنا برای دادن رای اعتماد به اوست. این دعواها به خصوص با توجه به ارزیابی هایی که اخیر سازمان ' سیا' در مورد روسیه انجام داده و مسکو را به دخالت در انتخابات 2016 آمریکا به نفع ترامپ متهم کرده است، برافروخته تر هم خواهد شد.

تحلیلگران سیاسی هم نظرشان بر این است که انتخاب تیلرسون، یک چرخش تند در سیاست های آمریکا به سمت روسیه ایجاد خواهد کرد.

مک کین از این موضوع بشدت اظهار نگرانی کرده و گفته است که ولادیمیر پوتین 'یک قلدر' است و هرکس در مورد او تعبیری غیر از این بکار ببرد، دروغ گفته است.

تیلرسون در دهه 1990 ناظر اجرای پروژه نفتی شرکت اکسون در جزیره ' ساخالین' روسیه بود و از همان جا مبنای رابطه ای کاری با پوتین را گذاشت.

اکسون در سال 2011 یک توافقنامه با شرکت ملی نفت روسیه 'روسنِفت' Rosneft امضا کرد تا با آن بطور مشترک بر روی اکتشاف نفت و توسعه میادین نفتی در 'قطب شمال' و ' سیبری' کار کند.

دوسال بعد، کرملین به تیلرسون ' نشان دوستی' اعطا کرد که یک عنوان افتخاری است که به خارجی ها داده می شود.

اکسون یک چاه نفت در 'دریای کارا' کشف کرد اما بعد از تحریم های روسیه، مشارکت مشترک آن با مسکو متوقف شد. این تحریم ها به خاطر مداخله نظامی روسیه در اوکراین و الحاق 'کِریمه' به خاک روسیه اعمال شد.

تیلرسون که همواره مخالف تحریم روسیه بوده است. اینک در مقام وزارت امور خارجه موضوع سبک شدن تحریم ها را مطرح خواهد کرد و این سیاست به اکسون اجازه می دهد عملیات هایش را در خاک روسیه از سر بگیرد. برای شرکتی در عظمت اکسون؛ غیر از روسیه معدود کشورهایی هستند که ظرفیت آن را دارند ذخایر انرژی این غول نفتی را تامین کنند.

علاوه بر منطقه قطب شمال، اکسون در نظر دارد در آبهای عمیق 'دریای سیاه' هم حفاری کند . این شرکت ضمن آن در پی اکتشاف نفت شل در غرب سیبری نیز هست. در هر دو پروژه، این شرکت کار تخصصی و فناوری ای را که روسیه فاقد آن است، تامین می کند.

به گزارش ایرنا، روزنامه واشنگتن پست در ادامه این گزارش نوشت: تیلرسون تمام دوران کاری زندگی اش را در 'اکسون موبیل ' سپری کرده است. او در سال 1975 با مدرک مهندسی شهرسازی (سیویل) وارد این شرکت شد و برای خدمت در این حرفه از 'اوکلاهما' و 'تگزاس ' گرفته تا یمن و روسیه را پشت سر گذاشت و در مقام بالاترین مقام اجرایی 'اکسون موبیل' سنگ بنای روابطی را بنیان نهاد و بطور مرتب با شماری از رهبران جهان از جمله پوتین، وزیر نفت عربستان و امیر قطر دیدارهایی انجام داد.

تیلرسون در حالی از این مقام بازنشسته خواهد شد که بالغ بر 300 میلیون دلار اندوخته خواهد داشت که شامل حق انتخاب هایی در بازار سهام و مزایای بازنشستگی است.

شرکت ' اکسون موبیل' تعدادی از بزرگ ترین پروژه های زیربنایی جهان را مدیریت کرده است که اغلب هم در اماکن ممنوعه قرار داشته اند.انتخاب تیلرسون، به احتمال قوی صدای اعتراض طرفداران محیط زیست را نیز بلند خواهد کرد چرا که وزیر امور خارجه آمریکا رهبری گفت وگوهای بین المللی در مورد تغییرات آب وهوایی را برعهده خواهد داشت. این یعنی اینکه این امکان هست که تیلرسون موجب شود آمریکا به تعهداتش در قبال 'توافق پاریس' که در مورد تغییرات آب وهوایی است عمل نکند.

گروههای طرفدار محیط زیست می گویند که دانشمندان اکسون موبیل به خوبی از اثرات استفاده از سوخت های فسیلی بر تغییرات جوی آگاه بودند و این شرکت جلوی تحقیقات داخلی را در این زمینه گرفت در حالی که باید سرمایه گذاران و مردم را هم در این تحقیقات سهیم می کرد.

یک دهه قبل که تیلرسون سکان هدایت اکسون موبیل را بدست گرفت، انتظار می رفت موقعیت این شرکت در قبال مساله تغییرات جوی معتدل شود. تیلرسون در سخنانی در سال 2009 گفت که موافق وضع مالیات برای تولید کربن است و پیشنهاد داد که در منطقه شمال 20 دلار مالیات در ازای انتشار هر یک تن کربن وضع شود .او به سهم خود از انتشار گازهای آلاینده توسط 'اکسون موبیل' کاست.

واشنگتن پست ادامه داد: اما ارتباطات معنادارتر 'اکسون موبیل' در خاورمیانه و سراسر آن است. این شرکت برای تامین نفت خود متکی به عربستان است و شریک سعودی ها در پروژه های پالایشگاهی آن است . اکسون موبیل در قطر هم پروژه های بی شماری برای صدور میعانات گازی دارد. این شرکت برای اکتشاف و تولید نفت در منطقه نیمه خودمختار 'کردستان ' در شمال و جنوب عراق هم سرمایه گذاری کرده است و این کار او، رقابت میان بغداد و کردها را تشدید کرد.

اما تحت مدیریت تیلرسون، اکسون موبیل از سایر کشورها فاصله گرفت. در ونزوئلا که از اردوگاه چپ آمریکای لاتین بشمار می رود، به دنبال مشاجره ای که با 'هوگو چاوز' رهبر پیشین این کشور بر سر عقد یک قرارداد پیش آمد، اکسون موبیل خاک ونزوئلا را ترک کرد.

در نیجریه هم ' اکسون موبیل 'به عملیاته ایش در خشکی خاتمه داد چون شورشیان داخلی در کارهای زیربنایی این عملیات خرابکاری کردند.

در بعد سیاست داخلی نیز، تیلرسون همواره یکی از اهدا کنندگان مالی مهم محافظه کاران و نامزدهای آنان بوده است . از جمله این شخصیت ها ' جب بوش' فرماندار سابق فلوریدا بود که در دور مقدماتی انتخابات امسال ریاست جمهوری آمریکا حضور داشت. در مورد ترامپ، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تیلرسون به اردوگاه انتخاباتی وی هم کمک کرده است.

'اکسون موبیل' به نحوی غیرقابل تصور سنتی است. این شرکت محافظه کار است و گاهی اوقات هم خودبین. اما در مورد خود شخص تیلرسون، حتی منتقدانش هم به کفایت ها و قابلیت های فوق العاده و مثال زدنی او در مدیریت و رهبری اذعان دارند.

انتخاب تیلرسون، الگویی شفاف از گزینش های ترامپ برای کابینه اش بدست می دهد که از رهبران ثروتمند تجاری با کمترین تجربه در کار سیاسی تشکیل شده است.