نقش مؤسسه مخوف آمریکایی در کودتای خونین ترکیه

خبرگزاری آناتولی با انتشار مطلبی خاطرنشان کرد، مؤسسه تحقیقاتی، امنیتی و اطلاعاتی «استراتفور» آمریکا در جریان کودتای نافرجام در شب جمعه 25 تیرماه( 15 جولای) اطلاعات مسیر پرواز هواپیمای حامل رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، را درحالی که کودتاگران در تعقیب وی بودند، سه بار و در فاصله زمانی کوتاه در صفحۀ رسمی تویتر خود منتشر کرد.

این مؤسسه اطلاعاتی که تاسیس، عملکرد و گزارش های آن همواره در سطح جهان جنجال برانگیز بوده است، توسط جورج فریدمن به منظور انجام تحقیقات و ارایه تحلیل‌ در زمینه های اقتصادی، سیاست خارجی و مسائل امنیتی در تگزاس تاسیس شد. با وجود ارائه خدمات مزبور، رابطه این موسسه با سازمان های اطلاعاتی و "همکاری با جاسوسان" باعث شده تا از آن به عنوان سازمانی مرموز یاد شود.

استراتفور با ارائه اطلاعات در مورد پرواز رئیس جمهور ترکیه در شب مزبور، بار دیگر نگاه ها را به خود معطوف کرد. پیام های این مؤسسه در تویتر در آن شب به چند برابر معمول رسید و کار را برای کودتاگران که به دنبال آدرس اردوغان بودند آسان کرد.

در نخستین پیام، از گذر هواپیمای اردوغان از روی دریای مرمره خبر داده شد. پیام دوم در مورد فرود احتمالی این هواپیما در استانبول بود. در پیام سوم ضمن تایید این فرود، موقعیت و مختصات آن در فرودگاه بین المللی آتاتورک به اشتراک گذاشته شد.

با این حال مسئولین این مؤسسه حاضر نشدند به پرسش های خبرنگار آناتولی در مورد نحوه شناسایی سریع مسیر هواپیمای رئیس جمهور ترکیه، و دلیل انتشار این اطلاعات در شبکه های اجتماعی، پاسخ کامل و منطقی ارایه کنند.

این مؤسسه علاوه بر پست های مزبور، با انتشار خبر نادرست شبکه تلویزیونی MSNBC آمریکا مبنی بر درخواست پناهندگی اردوغان از آلمان در توییتر، واکنش‌های منفی نسبت به خود را دوچندان کرد.

استراتفور تشکیلات سایه سازمان سیا

پروفسور بیرول آکگون، عضو هیئت علمی دانشگاه ییلدریم بایزید گفت: "استراتفور در ظاهر شفاف است، اما هرگز معلوم نیست که کدام نهاد و چه کسانی آن را اداره می کنند.

وی افزود: پیام های این سازمان در جریان کودتا نشان می دهد که این سازمان "حیاط خلوت سازمان اطلاعاتی آمریکا "سیا" است. هدف از این کار کمک به موفقیت کودتا بود، زیرا در آن شب سازمان اطلاعاتی ترکیه هم قادر نبود محل هواپیمای اردوغان را شناسایی کند".

آکگون خاطرنشان کرد: "چنین مؤسساتی صرفا برای اطلاع رسانی بی طرف تاسیس نمی شوند. استراتفور نیز از گذشته به عنوان حیاط خلوت سیا و تشکیلات سایه این سازمان در امور غیررسمی معروف است. این مؤسسه در ظاهر مستقل، اما در باطن به طور غیررسمی با نهادهای آمریکا از جمله سیا رابطه عمیقی دارد. اطلاعاتی که از سوی آن در شب مزبور انتشار می یافت، به طور اتفاقی حاصل نشده، بلکه سازمان سیا آن را در اختیارشان گذاشته بود".

به دنبال انتشار مکاتبات داخلی استراتفور از سوی ویکی لیکس در سال 2012 مکانیزم عملکرد داخلی این سازمان افشا شد. بر اساس اسناد ویکی لیکس برخلاف آنچه استراتفور ادعا می کند تحلیل های این موسسه تنها متکی به منابع باز نبوده و در واقع بر اساس اطلاعات جاسوسان شان در سراسر جهان جمع آوری شده است. برای مثال، استراتفور برای تحلیل در مورد مسائل خاورمیانه به یک نفر در ارتش لبنان ماهانه 6 هزار دلار پرداخت کرده است.

این موسسه در سال 1996 توسط جورج فریدمن، کارشناس مشهور استراتژی و اندیشمند علوم سیاسی تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در شهر آستین مرکز ایالت تگزاس واقع شده است. استراتفور خود را موسسه ای جهانی که در حوزه های اقتصادی، نیرو، سیاست خارجی و امنیت فعالیت دارد، معرفی کرده و به تحلیل بیش از 175 کشور در سراسر جهان می پردازد.

رسانه ها از این موسسه بعنوان سایه سازمان اطلاعات امریکا «سیا» یاد می کنند. تحلیل های ژئوپولتیک این سازمان در رابطه با مناطقی که از نظر سیاست های خارجی آمریکا حایز اهمیت هستند، طرفداران زیادی دارد. همچنین سابقه کارکنان این موسسه در نهادهای اطلاعاتی و سیاسی و امنیتی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.