احتمال برخی آشفتگی‌ها در اجرای برجام در آینده هست

 با این حال، بان کی مون از اینکه اقدامات موشکی ایران را ناقض قوانین بین المللی بنامد، اجتناب کرد.

این در حالیست که «جفری فلتمن» معاون وی در امور سیاسی با استناد به همین گزارش تهران را با ادعای ارسال سلاح به شبه نظامیان عراقی، به نقض قوانین بین المللی متهم کرد.

این بخش از گزارش بان کی مون به ضبط محموله تسلیحاتی اشاره دارد که نیروی دریایی آمریکا در دریای عمان تصرف کرده و ادعا می شود که از سوی ایران بوده است.

در رابطه با آزمایش موشکی ایران، بان کی مون در گزارش خود می نویسد: اگرچه این بر عهده شورای امنیت است که قطعنامه های خود را تاویل و تفسیر کند، من بیم آن را دارم که مبادا این آزمایش های موشکی مغایر با روح سازنده برنامه جامع اقدام مشترک باشد.

اظهار نظر دبیر کل سازمان ملل متحد درباره زیر سوال بردن پایبندی ایران به برجام در حالی صورت گرفت که به نقل از دیگر رسانه های خبری از جمله «رویترز»، آمریکا و روسیه به شدت به آن واکنش نشان داده و وی را به تعدی از حدود خود در ارائه گزارشی متهم کردند که به اجرای قطعنامه شورای امنیت در حمایت از توافق هسته ای ایران مربوط است.

از سوی دیگرآسوشیتدپرس نیز در گزارشی از وجود سند محرمانه بین ایران و گروه 1+5 سخن گفت که بر اساس آن ایران بعد از دوره ۱۱ تا ۱۳ ساله، می تواند ۵۰۶۰ دستگاه سانتریفیوژی را که اجازه استفاده از آن را دارد، با ۳۵۰۰ سانتریفیوژ پیشرفته، جایگزین نماید. این موضوع توسط آمریکا رد شد.

در گفتگو با «اولی هاینونن» معاون سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی به بررسی این موضوعات پرداخته ایم که در ادامه می آید.

هاینونن رئیس سابق بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی و مشاور فعلی اندیشکده «بنیاد دفاع از دموکراسی» در زمینه علوم تحلیلی و منع اشاعه هسته ای است. وی همچنین عضو پیشکسوت اندیشکده «مرکز بلفر» متعلق به دانشگاه هاروارد است.

* «بان کی مون» دبیر کل سازمان ملل متحد در گزارش جدید خود به شورای امنیت، از برنامه موشکی ایران انتقاد و آن را مغایر با روح برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) معرفی کرد حال آنکه روسیه و آمریکا نیز در مقابل وی را به تعدی از حدود خود در ارائه گزارش متهم کردند. چرا بان کی مون در ارائه این گزارش از حدود اختیارات خود فراتر رفته است؟

شورای امنیت از دبیر کل سازمان ملل متحد خواسته است تا گزارشی را درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورا ارائه دهد. از آنجایی که این قطعنامه ایران را به عدم آزمایش موشک هایی با قابلیت حمل کلاهک هسته ای ملزم می کند، بان کی مون ظاهرا لازم دیده است که نقطه نظرات خود را درباره آزمایش هایی که در ماه های اخیر از سوی ایران انجام گرفته، اعلام کند.  

در ظاهر، دیدگاه های متضادی در رابطه با این مسئله خاص وجود دارد.

حالا در مقام یک مرجع صالح، این وظیفه شورای امنیت است که تصمیم گیری کند که آیا آزمایش های موشکی انجام گرفته از سوی ایران ناقض تعهداتی است که در ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ ذکر شده است یا خیر.

*خبرگزاری «آسوشیتدپرس» اخیرا ادعایی را در خصوص توافق جانبی بین ایران و گروه ۱+۵ مطرح کرده که با استناد به آن قید و بندهای اعمال شده بر برنامه هسته ای ایران سست می شود، چرا آسوشیتدپرس در این مقطع زمانی به انتشار چنین گزارشی اقدام کرد؟

چندین عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهان گزارش های دقیق تری درباره اجرای برجام شده اند- گزارش هایی که نشان دهنده میزان تعهدپذیری ایران مطابق با برنامه اقدام مشترک و پادمان های جامع هسته ای باشد.

طبق ماده پنج توافق پادمانی حاصل شده بین ایران و آژانس، شورای آژانس بین المللی انرژی اتمی از حق دسترسی به گزارش های جامع تری در این زمینه برخوردار است. با دسترسی به اطلاعات دقیق تر، اعضای شورا به ارزیابی بهتر از حقایقی می رسند که دبیرخانه آژانس نتیجه گیری خود از نحوه عملکرد ایران به توافق را بر پایه آنها استوار کرده است.

برجام به عنوان یک تعهد در حال اجرای محکم و در عین حال شفاف معرفی می شود. به نظر می رسد که دولت ها و یا افرادی که این اطلاعات را در اختیار آسوشیتدپرس قرار داده اند، قصد پافشاری بر ارئه گزارش های شفاف تر را داشته اند.

*ارزیابی شما از نحوه اجرای برجام چیست؟

اجرای برجام روند آغازین خوبی داشته است اما پیش بینی می کنم که در ماه های آینده برخی آشفتگی ها وجود داشته باشد. بنابراین، ضروری است که گزاش آژانس دقیق تر باشد تا به این ترتیب کشورهای عضو نتیجه گیری های مستقل خود را درباره نحوه اجرای برجام داشته باشند.