سرنوشت مبهم پزشک پاکستانی افشاگر مخفیگاه بن‌لادن

شکیل آفریدی، پزشک پاکستانی که به سازمان سیا در یافتن مخفیگاه بن‌لادن کمک کرده و گفته شده که در دهه 50 از عمرش قرار دارد براساس گزارش‌ها به هیچ وکیلی دسترسی ندارد و آمریکا نیز به دلیل اولویت دادن به مذاکرات صلح افغانستان از اعمال فشار بر اسلام‌آباد برای اجرای عدالت در قبال وی دست برداشته است.

به گزارش پایگاه خلیج تایمز، شکیل آفریدی، پزشک پاکستانی پنج سال پس از اجرای یک برنامه واکسیناسیون جعلی برای کمک به سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به منظور تعقیب و کشتن اسامه بن لادن در حال حاضر در زندان به حال خود رها شده و حامیان وی می‌گویند آمریکا نیز با توجه به تلاشش برای بهبود روابط با اسلام‌آباد از اعمال فشار برای پرونده وی دست برداشته است.

 

آفریدی که گفته شده به هیچ وکیلی دسترسی ندارد، درخواست‌های مکررش برای تجدیدنظر در مجازات 23 سال حبس وی به بن‌بست خورده است.

 

جمیل برادر بزرگتر وی به خبرگزاری فرانسه گفت: دیگر امیدی به ملاقات با او نداشته و انتظار عدالت برای وی را ندارم. او که قبل از این یک جراح بلندپایه بوده به گفته وکیلش در حبس انفرادی به سر می‌برد و در سال تنها شش بار می‌تواند با اعضای خانواده‌اش ملاقات داشته باشد.

 

این در حالی است که نقش شکیل آفریدی در یکی از جنجالی‌ترین ترورهای چند دهه اخیر تا حدی مبهم است. جزئیات همکاری‌های وی با سازمان سیا چندان روشن نیست. پاکستانی‌ها گفته‌اند که مقام‌های سازمان خیریه «کودکان را نجات دهید» متعلق به شکیل آفریدی به عنوان واسطه اقدامات سیا عمل کرده‌اند هرچند که این سازمان خیریه دست داشتن خود را در توطئه رد می‌کند. آنچه که مشخص است نقش آفریدی برای مدیریت یک برنامه واکسیناسیون هپاتیت C با هدف به دست آوردن نمونه‌های ژنتیکی از شهر ابیت‌آباد محل استقرار یکی از آکادمی‌های ارشد نظامی پاکستان است.

 

در این شهر بود که بن‌لادن و خانواده‌اش در اواسط دهه 2000 اقامت کردند و همزمان تحت نظر افسران نظامی ارشد پاکستان و یا به ادعای برخی تحت حمایت آنها قرار گرفتند.

 

در تاریخ دوم مه 2011 و در تاریکی شب دو هلی‌کوپتر مملو از نیروهای ویژه آمریکایی در داخل اقامتگاه بن‌لادن فرود آمدند. آنها در حمله مهمی درست در فاصله یک کیلومتری آکادمی نظامی پاکستان به منزل بن‌لادن وارد شده و این مغز متفکر تروریسم را شگفت‌زده کردند. آنها با شلیک به سر بن‌لادن او را کشته و با جسد او فرار کردند و یک هلی‌کوپتر آسیب دیده خود را نیز در محل رها کردند.

 

این ترور یک موفقیت بزرگ برای باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا که کشورش به شدت از بابت حملات سپتامبر 2001 در نیویورک و واشنگتن وحشت زده بود، محسوب می‌شد. چراکه باعث شد سر گروه القاعده بریده و قابل این سازمان برای گسترش فعالیت‌های خشونت‌طلبانه شدیداً آسیب ببیند.

 

با این حال این حادثه باعث ایجاد اختلاف میان اسلام‌آباد و واشنگتن شد و آمریکایی‌ها سوءظن پیدا کردند که مقام‌های پاکستان سال‌هاست بر مخفیگاه مردم شماره یک تروریسم جهان سرپوش گذاشتند.

 

شکیل آفریدی چند هفته پس از این یورش دستگیر و به زندان انداخته شد.

 

مقام‌های پاکستان او را متهم به ارتباط داشتن با شبه‌نظامیان کردن. هرچند که او همواره این اتهام را رد کرده است.

 

مفسران معتقدند که پاکستان به این خاطر تصمیم گرفته که آفریدی را با اتهام ارتباط با شبه‌نظامیان به جای اتهام خیانت و کمک به یک قدرت خارجی محاکمه کند زیرا در آن صورت مجبور بود یک محاکمه عمومی برگزار کند و این موجب پررنگ شدن نقش اسلام‌آباد درپناه دادن به بن‌لادن می‌شد.

 

همچنین یک کمیته خشمگین سنای آمریکا رای به کاهش کمک‌ها به اسلام‌آباد به میزان 33 میلیون دلار داد و قرار بود که براساس حکم مجازات اولیه آفریدی که 33 سال حبس بود پاکستان این مبلغ کمک را در طول این مدت به ازای سالی یک میلیون دلار دریافت کند اما پاکستان بعداً 10 سال حکم حبس آفریدی را کاهش داده و به 23 سال رساند.

 

با این حال از آن زمان به بعد فشارهای آمریکا برای آزاد شدن شکیل آفریدی کاهش یافت و تحلیلگران می‌گویند واشنگتن مساله وی را کنار گذاشته و ترجیح می‌دهد بر مسائلی که مهم‌تر می‌داند مثل مذاکرات با افراط‌گران در افغانستان تمرکز کند.

 

احمد رشید، یک کارشناس امنیتی و نویسنده پاکستان گفت: مذاکرات صلح با طالبان برای آمریکا بر هر ‌جیزی اولویت پیدا کرده است. آمریکایی‌ها نمی‌خواهند با مطرح کردن مسائل مناقشه‌برانگیز آب را گل‌آلود کنند. قمر ندیم، وکیل شکیل آفریدی که نتوانسته در دو سال گذشته به موکلش دسترسی پیدا کند معتقد است که بیشترین امید آفریدی برای آزادی زودهنگام فشارهای آمریکاست.

 

وی افزود: اما آنها تاکنون حمایتی از وی نشان ندادند.

 

به گفته ندیم، آفریدی اجازه دارد هر دو ماه یک بار با همسر و فرزندانش دیدار کند و از طرف دیگر تقاضای تجدیدنظر وی در مجازاتش که از سال 2014 آغاز شد به دلیل مانع‌تراشی‌ها، تاخیرها و عدم همکاری دولت پاکستان به بن‌بست رسیده است.

 

با وجود آنکه جمیل برادر بزرگتر آفریدی و دیگر خویشاوندانش توانستند حکم دادگاه عالی پیشاور برای حق ملاقات را به دست آورند اما این حکم هنوز اجرایی نشده است و وکیل وی به او گفته است که پیگیری این مساله می‌تواند منجر به آسیب به این پزشک پاکستانی شود.

 

وی گفت: آنها تصمیم دادگاه عالی را نمی‌پذیرند. چه چیز می‌توان گفت؟ من فقط بدبین هستم.

 

به گفته رشید نویسنده پاکستانی، آمریکا مساله عدالت برای شکیل آفریدی را با ترجیح اعمال نفوذ پاکستان بر طالبان افغانستان به منظور تشویق آنها برای از سرگیری مذاکرات صلح با کابل کنار گذاشته است.

 

وی گفت: آمریکایی‌ها دست از انتقاد از پاکستان در خصوص بسیاری از مسائل برداشته‌اند.

 

مایکل کوگلمن، یک تحلیلگر در مرکز وودرو ویلسون در واشنگتن گفت: هنوز امیدها برای آفریدی از بین نرفته است.

 

وی گفت: آمریکایی‌ها او را به حال خود رها نکرده‌اند بلکه تصمیم گرفته‌اند که از جنجال درباره پرونده وی خودداری کنند زیرا چنین چیزی جواب نخواهد داد. در واشنگتن این مساله در اولویت‌های بعدی قرار گرفته زیرا کاملا روشن است که پاکستان نمی‌خواهد در این زمین بازی کند و درباره توافقی برای آزادی وی مذاکره کند. اما مساله شکیل آفریدی هرگز کاملا کنار گذاشته نشده است و احساس من این است که مقام‌های آمریکا گه گاه پاکستان را بی‌سروصدا در این زمینه تحت فشار می‌گذارند.