افسارگسیختگی تورم یا حذف ارز ۴۲۰۰ هزارتومانی؟

مباحث زیادی در سال‌های گذشته در مورد تخصیص ارز ۴۲۰۰ برای واردات کالاهای اساسی صورت گرفته است . امروز دولت به جایی رسیده است که باید در مورد حذف یا ابقای این ارز در ۶ ماهه دوم سال برای تخصیص به نهاده‌های دامی و دارو تصمیم‌گیری کند. محمدرضا عبداللهی، پژوهشگر و کارشناس اقتصادی در موافقت با حذف ارز ۴۲۰۰ هزارتومانی گفت: به طور کلی خود ارز ۴۲۰۰ تومانی باعث ایجاد تورم است. یعنی سیاستی که هدفش تثبیت قیمت‌هاست به دلیل کسری که در منابع خودش دارد باعث ایجاد پول پرقدرت در جامعه شده و اثرات تورمی و رشد پایه پولی را به همراه دارد.

در ادامه هادی قوامی، معاون پارلمانی وزیر اقتصاد در رابطه با سیاست حمایتی جایگزین حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: ارز ۴۲۰۰ را حذف می‌کنیم به این معنا که، ما به تفاوتی که حذف این ارز در قیمت کالاهای اساسی وارد می‌کند، که طبق برآوردهای ما چیزی در حدود ۴۳۰ هزار تومان می‌شود را به صورت ریالی در قالب‌های مختلف مثل کارت اعتباری در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهیم.

در همین راستا ارسلان ظاهری، کارشناس اقتصادی در مخالفت با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: سیاست رایانه‌ای که بخواهد از محل گران کردن ارز کالاهای اساسی یا بنزین تأمین شود قطعاً قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد. یادمان نرود مردم در سال ۸۹ با یارانه ۴۵ هزار تومانی چهارده کیلو مرغ می‌توانستند بخرند اما امروز چه؟

یک مرغدار برای تولید یک کیلو مرغ پانزده مؤلفه دارد که چهارده تای آن با ارز آزاد تأمین می‌شود و فقط یک مورد آن با ارز ۴۲۰۰ تأمین می‌شود که البته طبق آمار ۵۷ درصد قیمت مرغ به همین خاطر است. بخشی از تورم کالاهای اساسی در کشور ما به خاطر تورم جهانی است.

طبق آمار بانک مرکزی، شاخص تورم کالاهایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفتند از سال ۹۷ تا کنون ۱۹۹ درصد رشد داشته اما سایر کالاها که ارز ۴۲۰۰ نگرفتند ۴۳۳ درصد رشد داشته که این آمار بیان می‌کند که این سیاست با تمام ضعف‌هایش عملکرد موفقی در برابر کنترل نسبی تورم داشته است.

«پارس‌نیوز» نیز در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان کشور پرداخت.

وی ضمن مخالفت با حذف ارز ۴۲۰۰ هزار تومانی عنوان داشت: مطابق اطلاعات به دست رسیده مبنی بر نظر کارشناسان حذف ارز ۴۲۰۰ هزارتومانی تا پایان سال ۱۴۰۰ اتفاق نخواهد افتاد.

جاوید افزود: قریب به ۱۵ میلیارد دلار در سال به نهاده‌های دامی، سه گروه کالایی، گندم، روغن، دارو تجهیزات پزشکی تخصیص داده می‌شود و مابقی به صورت ارز آزاد و نیمایی‌ست. تورم بالای کشور موجب شده تا در شرایط کنونی حذف ارز ۴۲۰۰ هزار تومانی دور از منطق به نظر برسد. کلیه کارشناسان و انجمن اقتصاددانان ایران هم‌پای مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در پی رصد خوب و بد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هستند.

*حذف ارز ۴۲۰۰ هزارتومانی دور از منطق است

این عضو انجمن اقتصاددانان کشور همچنین خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم حذف ارز ۴۲۰۰ هزار تومانی در شرایط کنونی را با ذکر یک مثال عنوان کنیم، باید بگوییم مغازه‌ای را متصور شوید که روغن ۸۵۰ گرمی را به قیمت ۱۴ هزار تومان می‌فروشد. بی‌شک حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی موجب می‌شود در این میان هزینه‌های بازرگانی افزایش و روغن ۱۴ هزار تومانی به قیمت ۳۸ هزار تومان به دست مصرف کننده برسد. چنین تورم و افزایش قیمت افسارگسیخته آن‌هم بدون اختصاص و مشخص نمودن جامعه هدف موجب می‌شود تا شرایط سخت‌تر از قبل شود. بنابراین تا مادامی که نرخ تورم کاهش و کنترل نگردد، حذف ارز ۴۲۰۰ هزار تومانی دور از منطق است.

او متذکر شد: کاهش نرخ تورم و ورودی نرخ ارز به صورت اتوماتیک شرایط را بهتر و حذف این ارز را معقول تر می‌سازد. بنابراین یکسان سازی نرخ ارز در شرایط کنونی نامساعد است. این اتفاق می‌بایست در برهه زمانی رخ می‌داد که نرخ بیکاری کشور ۱۰ درصد بود نه در شرایطی که به صورت میانگین نرخ بیکاری هر استان ۲۰ درصد است.