وقتی بروکرات‌ها همه‌کاره می‌شوند برای هر قدمتان با مانع مواجه می‌شوید

محمدمهدی به‌کیش (اقتصاددان و نماینده ICC در ایران) در چهارمین همایش مبارزه با فساد (مدل بنگاه سالم) گفت: کمیته ICC بسیار خوشحال است که توصیه‌هایش با حمایت اتاق تهران مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. زحمات تیم دانشگاهی ما و حمایت اتاق تهران قابل تقدیر است.

وی ادامه داد: براساس گزارش تیم دانشگاهی ما در زمینه مسئله فساد به نکات قابل توجهی رسیده‌ایم که من به برخی از آنها در اینجا اشاره می‌کنم. برای مثال در این گزارش آمده است که سالانه 2600 میلیارد دلار در پی فساد در جهان دزدیده می شود که این شامل 12 درصد تجارت و 3 درصد GDP دنیا است. گفته می‌شود که 21 هزار میلیارد دلار رشوه در جهان پرداخت می‌شود. یعنی 5 درصد تجارت جهان. همچنین سالانه بیش از 5 درصد تولید ناخالص دنیا درگیر فساد است.

وی سپس با اشاره به جایگاه ایران در این زمینه در جهان گفت: در رتبه‌بندی دنیا در جایگاه 130 در بین 150 کشور جهان هستیم و این جایگاه بسیار بدی می‌باشد. مدل طراحی شده که در اینجا ارائه می‌شود برای طی مراحل در یک بنگاه بسیار خوب است اما آیا در فضای نامناسب کسب و کار هم می‌تواند مفید باشد. در واقع تا زمانی که فضا آماده نباشد کسب و کار خوب پیش نمی‌رود.

وی اشاره کرد: برای برنامه‌ریزی مبارزه با فساد در سطح کلان مهم‌ترین چیزی که نداریم؛ سیستم اقتصادی است. مهم نیست که آیا تابع نظام بازار آزاد باشیم و یا سیستم سوسیالیستی. هرکدام اینها تئوری‌ است و ابزار کنترل کامل را دارند. ما نه این هستیم و نه آن. دولت سیستم اقتصادی مشخصی ندارد. به درستی نمی‌داند که عرضه و تقاضا در بازار چگونه می‌باشد و یا کدام بخش بازار سوبسیت می‌گیرد.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی که شما نمی‌دانید چگونه کسب و کارتان را پیش ببرید، بروکرات‌ها همه‌کاره می‌شوند. در این فضا شما برای هر قدمتان باید با قوانین ایجاد کننده مانع مواجه شوید.

به‌کیش اشاره کرد: تا سیستم قضایی مشخص نداشته باشیم نمی‌توان قانون‌پذیر شد. اگر نتوانیم سرمایه اجتماعی، قوه قضائیه و سیستم اقتصادی مشخصی داشته باشیم بنابراین نمی‌توانیم فضای کسب وکار مناسب هم داشته باشیم.

این اقتصاددان تصریح کرد: آیا می‌توان در محیطی که روابط بین‌الملل آن کدر است اقدام به صادرات کالا کرد. در چنین فضایی بنگاه سالم معنا ندارد. این دو باید با هم حرکت کنند.

به‌کیش در پایان گفت: از این لحظه اتاق تهران و سایر اتاق‌ها باید به نزد دولت بروند و این را مطرح کنند که ما مدل بنگاه سالم را طراحی کردیم اما اگر فضای مناسب را نداشته باشیم این مدل را نمی‌توان اجرا کرد.