زنگ خطر آب به صدا درآمد

میزان آب تجدیدپذیر در ایران طی دوره پنج ساله اخیر، از ۱۴۰ میلیارد مترمکعب به ۱۰۵ میلیارد مترمکعب رسیده که از کاهش ۲۵ درصدی نسبت به متوسط دوره ذکر شده حکایت دارد. این میزان آب موجود، در مقایسه با دوره ۴۵ ساله نشان از ۱۹ درصد کاهش دارد.

همچنین بر اساس آمار ارائه شده از سوی وزارت نیرو تغییرات وضعیت منابع آب تجدیدشونده بیانگر این است که میزان منابع آب تجدیدشونده در سال آبی ۷۷-۷۸ معادل ۱۳۰ میلیارد مترمکعب، در سال آبی ۸۵-۸۶ معادل ۱۲۵ میلیارد مترمکعب و در سال آبی ۹۲-۹۳ معادل ۱۲۰ میلیارد مترمکعب بوده که طی ۱۵ سال اخیر به ۱۱۵ میلیارد مترمکعب و طی پنج سال اخیر به ۱۰۴ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.

در این بین متوسط حجم منابع آب تجدیدپذیر طبیعی و تاب‌آوری سرزمینی ایران ۱۱۴ میلیارد مترمکعب است و میزان منابع آب تجدیدپذیر قابل بهره‌برداری به‌طور متوسط حدود ۷۰ میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود که این به‌معنای لزوم کاهش مصارف آب ایران از حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب به ۷۰ میلیارد متر مکعب است.

علاوه‌بر این میزان بارش‌ها در سال آبی ۷۷-۷۸ معادل ۴۲۰ میلیارد مترمکعب، در سال آبی ۸۵-۸۶ معادل ۴۰۶ میلیارد مترمکعب و در سال آبی ۹۲-۹۳ معادل ۳۹۴ میلیارد مترمکعب بوده، در حالی‌که طی ۱۵ سال اخیر این عدد به ۳۷۱ میلیارد مترمکعب و طی پنج سال اخیر به ۳۵۹ میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرده است.

طبق گفته‌های رضا اردکانیان - وزیر نیرو در سطح جهان، سالانه ۶۰ درصد از بارش‌ها به طور متوسط تبخیر می‌شود که در ایران به‌دلیل شرایط اقلیمی، این رقم به بیش از ۷۰ درصد می‌رسد. اما نکته مهم، تبخیر آب از مخازن سدها و دریاچه‌های مصنوعی است که این رقم در دنیا به‌طور متوسط پنج درصد و در ایران حدود شش درصد تخمین زده می‌شود.

طبق شاخص برداشت کمیسیون توسعه پایدار ملل متحد کمتر از ۱۰ درصد برداشت از آب‌های تجدیدپذیر در حد مطلوب ارزیابی می‌شود و برداشت‌های ۱۰-۲۰ درصد، ۲۰-۴۰ درصد، ۴۰-۶۰ درصد و بیش از ۶۰ درصد به ترتیب در حد بحران کم، بحران متوسط، بحران بالا و فاجعه هستند. در ایران ۸۰ درصد برداشت از آب‌های تجدیدپذیر انجام می‌شود که این رقم در حد فاجعه است.