تأملی بر بازار آشفته صنف عکاسی

صنف عکاسی از نمونه مشاغل خدماتی به شمار می‌رود که در سالیان گذشته همواره از درآمد نسبتا قابل توجهی برخوردار بوده، اما این روال در طی سه تا چهار سال گذشته با تغییرات عمده و بسیاری همراه شده، سخن از رکودی است که همچون بسیاری از مشاغل دیگر دامنگیر این صنف شده و متاسفانه در ماه‌های گذشته توأم شدن افزایش هزینه‌ها با مشکلات پیشینِ مرتبط با این فعالیت خدماتی، بسیاری از فعالان این عرصه را مستاصل کرده است.

ارائه خدمات در این شغل مشمول چاپ عکس پرسنلی (اداری) و عکس‌های یادگاری و آتلیه‌ای برای متقاضیان و می‌شود، اما علی‌رغم تنوع فعالیت‌ها در این عرصه، در تمامی بخش‌های اشاره شده رکود عجیبی بر این صنف سایه افکنده است.

محمد رضامند، یکی از فعالان این عرصه در غرب استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به کسادی سنگین و عمیقِ جاری و ساری در بازار عکاسی اظهار کرد: یکی از مشکلات و نارسایی‌های ما در سال‌های گذشته معطوف به موازی کاری‌هایی می‌شود که برخی از بخش‌ها به آن مبادرت می‌ورزند و به تعبیری می‌توان از آن تحت عنوان تداخلاتِ صنفی با شغل عکاسی یاد کرد که علی‌رغم پیگیری‌های فراوان، متاسفانه منتج به نتیجه مطلوبی نشده است.

وی افزود: در کنار این چالش، با ظهور و بروز گرانی ها، قدرت خرید مردم کاهش یافته و در شرایطی که در سال‌های نه چندان دور گذشته شاهد چاپ عکس شخصی و خانوادگی به عنوان تصاویر یادگاری برای متقاضیان بودیم سال‌هاست این موضوع از اولویت بخش قابل توجهی از خانوار‌ها خارج شده و طبیعتا وقتی سرپرست خانوار قادر به تامین معیشت بدیهی و عادی مورد نیاز خانوار و افراد تحت پوشش خود نیست به تبع میل به تقاضای خرید چنین خدماتی از اولویت‌ها خارج و به نیازی دست چندمی و بعضا غیر ضروری مبدل می‌شود که بدیهی است همین امر به کاهش سطح درآمدِ چنین فعالیت‌هایی منتهی خواهد شد.

این فعال قدیمی در عرصه عکاسی تصریح کرد: به واقع در سالیان اخیر، عمده درآمد عکاسی‌ها از چاپ عکس‌های پرسنلی و اداری تأمین می‌شد، زیرا تهیه و تأمین آن اجتناب ناپذیر است و افراد جامعه هدف این صنف به تناسب تقاضای ادارات، لاجرم باید نسبت به چاپ عکس‌های عموما ۳ در ۴ مبادرت ورزند، اما به دلیل بالا رفتن هزینه ها، متاسفانه فعالیت در این عرصه برای ما، نه تنها سود آور نیست بلکه در برخی ماه‌ها زیان ده است و متأسفانه این عارضه در ماه‌های اخیر به کرات تجربه شده است.

وی در تشریح این موضوع گفت: قاعده فعالیت در بازار مبتنی بر صرف هزینه و کسب فایده است و کسر این دو مولفه از یکدیگر، سود حاصله از فعالیت کسبه را تأمین می‌کند.

رضامند گفت: بسیاری از اقلام مورد نیاز این صنف، متأسفانه آنچنان که باید به چشم نمی‌آید و به تبع افزایش و نوسانات قیمتی غیر عادیِ آن، همچون افزایش قیمت‌ها در اقلام اساسی و مورد نیاز مردم احساس نمی‌شود.

وی افزود: به عنوان مثال، کاغذ گلاسه مورد نیاز این صنف برای چاپ عکس، نزدیک به ۶ تا ۷ ماه پیش با نرخ ۱۷ هزار تومان خریداری می‌شد، اما در بازار فعلی این قیمت ۱۱۰ هزار تومان برآورد می‌شود که چنین افزایش قیمتی با هیچ منطقی قابل هضم نیست.

این فعال در صنف عکاسی تصریح کرد:کاغذ حرارتی ۱۰۸ عددی که در ماه‌های نه چندان دور گذشته ۹۰ هزار تومان نرخ گذاری شده بود امروز به ما به قیمت ۵۲۰ هزار تومان فروخته و عرضه می‌شود.

رضامند گفت: چاپ عکس ۱۰ در ۱۵ که از سایز‌های متداول و به نوعی عکس‌های آلبومی مرسوم و معمول به شمار می‌ورد در ماه‌های گذشته هر قطعه ۵۰۰ تومان عرضه می‌شد، اما امروز با رشد قیمتی ۳ هزار تومانی همراه شده و به تبع در چنین شرایط میل به چاپ عکس‌های اینچنینی به شدت تنزل پیدا می‌کند.

وی افزود: اگرچه ممکن است این افزایش قمیت و کاهش تقاضا، تغییر چندانی در کیفیت زندگی عموم مردم ایجاد نکند، اما برای فعالان صنفی این عرصه، اُفتِ تقاضا به آسیب‌هایی جدی در امرار و معاش ما منتهی خواهد شد و اساسا فرصت‌های شغلی بالقوه و انگیزه برای فعالیت در این حوزه را به شدت سرکوب و نابود خواهد کرد.

این فعال در حوزه عکاسی در پاسخ به سئوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، مبنی بر میزان افت درآمد وی در این عرصه گفت: برای شخص بنده با وجود تجربه و اعتباری که در این حوزه از آن برخوردار هستم، نارسایی‌های اشاره شده موجب کاهش بیش از ۵۰ درصدی درآمد شده و به موازات این عارضه در نظر بگیرید میزان افزایش قیمت‌ها در اقلام و محصولات اساسی مورد نیاز این صنف و افزایش فزاینده اجاره بهای واحد‌های تجاری را، و با تحلیل و بررسی نهایی این افت و خیز‌ها به واقع امر، توجیهی برای ادامه فعالیت بنده و امثال بنده در این حوزه وجود ندارد.

وی افزود: ممکن است برخی از واحد‌های فعال در بخش عکاسی در مناطق خاص، با اُفت درآمد چندانی مواجه نشده باشند و اساسا علی رغم افزایش ملموس و فزاینده هزینه ارائه خدمات، تقاضای مطلوب و عادی خود را برای عرضه خدمات (همچون گذشته) حفظ کرده باشند، اما این تمام واقعیت صنف عکاسی نیست و چنین مواردی عمدتا در مناطق مرفه نشین دیده می‌شود که قدرت خرید مردم و توان اقتصادی آن‌ها بالا است و اساسا نباید استثنائات را به کلیات و روندِ جاری و ساریِ بازار تعمیم داد.

رضامند گفت: بخشی از گرانی سرسام آور کاغذ در صنف عکاسی که بسترساز ظهور بسیاری از مشکلات فعلی جامعه عکاسی شده معطوف به این امر می‌شود که به دلیل تخصصی و خاص بودن این کاغذ، افزایش قمیت‌ها درآن احساس نمی‌شود، ( اما نوسانات قیمتی در کاغذ‌های معمولی که در چاپ و انتشار کتاب، دفاتر، جراید، مطبوعات و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد بیش از ملزومات صنف عکاسی احساس می‌شود و طبیعتا در حد توان، دستگاه‌های متولی تلاش می‌کنند با اتخاذ تدابیر مقتضی از فشار فزاینده افزایش قیمت بِکاهَند)، امری که در ارتباط با کاغذ‌های حرارتی وگلاسه مورد استفاده در عکاسی‌ها احساس نمی‌شود و متاسفانه این اقلام، چراغ خاموش و بدون قاعده در حال رشد و افزایش قیمت هستند.

ظرفیت بالای اشتغالزایی رسته عکاسی در حال سوخت شدن است

بابک سراج، یکی دیگر از فعالان صنف عکاسی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به لزوم توجه و حمایت هر چه بیشتر دستگاه‌های ذی‌ربط از این رسته گفت: در شرایطی که یکی از پایه‌های نامگذاری شعار سال از سوی مقام معظم رهبری به امر اشتغال استوار گردیده بر همگان واجب است در راستای تامین منویات معظم له، در حد توان و بضاعت خویش، تلاش کنند.

وی افزود: بدون تردید با کاهش فرصت‌های شغلی، زمینه ظهور بسیاری از نارسایی‌های اجتماعی و اقتصادی دیگر فراهم می‌شود و به زعم بنده در شرایط فعلی باید به امر اشتغالزایی به عنوان یک تکلیف ملی نگریسته شود.

سراج تصریح کرد: هر آنچه بستر توسعه فرصت‌های شغلی فراهم شود به همان میزان امکان مقاومتی‌تر شدن اقتصاد نیز مهیا خواهد شد، اما تحقق چنین اصلی مستلزم پیش نیاز‌های خاص به خود است.

وی افزود: به اعتقاد بنده، نخستین گام برای حرکت در مسیر چنین ضرورتی به حفظ فرصت‌های شغلیِ موجود معطوف می‌شود در غیر اینصورت در نابودی مشاغل، فرآیند توسعه اقتصادی، اَبتَر خواهد ماند.

سراج یادآور شد: امید آن می‌رود با نظارت هر چه دقیق‌تر دستگاه‌های ذی‌ربط و کنترل قیمت‌ها در بخش اقلام و ضروریات صنف عکاسی، شاهد حفظ ظرفیت‌های شغلی موجود در این بخش باشیم در غیر اینصورت در شرایطی که از یک سو، در سالیان اخیر با پیشرفت دنیای دیجیتال، عموم مردم عکس‌های مورد نظر و دلخواه خود را در گوشی‌های همراه و رایانه ثبت وحفظ می‌کنند و به مانند گذشته میل و رغبت چندانی برای چاپ عکس یادگاری مشاهده و احساس نمی‌شود و از دیگر سو، عملاً امکان تامین هزینه‌ها از سوی فعالان این صنف برای بقا و حیات این رسته شغلی در بسیاری از مناطق سخت و دشوار شده، ادامه فعالیت در این عرصه، منطقی نخواهد بود، زیرا ما نیز به عنوان عضو کوچکی از جامعه بزرگ صنفی کشور، از فعالیت در این عرصه، معیشت مورد نیاز خود و خانواده خویش را تأمین می‌کنیم و در شرایط موجود استمرار فعالیت در این بخش، جز ضرر و زیان دستاورد دیگری در بر نخواهد داشت.