هر گاه بخش خصوصی می‌خواهد پا بگیرد دولت نابودش می‌کند

بر اساس گزارش موسسه اینترنشنال، صادرات نفت و میعانات گازی ایران از آوریل تا سپتامبر امسال، ۰.۸ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است، در نتیجه ضروری است که وزارت نفت از همه‌ی راهکارهای موجود برای دور زدن تحریم‌های نفتی و جلوگیری از افت میزان صادرات نفت کشور استفاده کند. کارشناسان معتقدند که عرضه نفت در بورس و مشارکت بخش خصوصی در صادرات نفت جدی ترین گزینه‌ی موجود برای مقابله با تحریم‌های نفتی است.

در این راستا هدایت الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس درباره شاخص‌های بورس نفتی که بتواند در شرایط تحریم موفق عمل کند گفت: من با توجه به تجربه گذشته که منجر به شرایط فعلی شده است، در خصوص برخی مسائل ناامید هستم. به جز 10 الی 12 سال اول انقلاب که در همه بخش ها خوب عمل کردیم، در ادامه با مشکلاتی مواجه شدیم که یکی از دلایلش این است که دولت دستش را روی همه بخش‌های اقتصاد گذشته و تلاش می کند خود را توسعه دهد. دولت به بخش خصوصی اعتقادی ندارد. لذا کشوری که 8 درصد منابع دنیا را دارد و گاها حتی می‌گویند بیشتر از این رقم است و یک درصد جمعیت جهان را دارد، نتوانسته به جایگاه مناسبی در جهان دست یابد. دهه شصتی‌های ما بیکار هستند و ده هفتادی ها دارند به آنها اضافه می شوند. چون اراده ای برای رشد نبوده است. یک ملتی مثل کره، چین و ژاپن خواستند و قدرتمند شدند.

وی درباره اقداماتی که در حوزه نفت برای توسعه توان دولت تا امروز انجام شده است خاطر نشان کرد: در گذشته تقریبا فقط مناطق نفت خیز جنوب بود که کارها را در سطح کشور انجام می‌داد. ما برای توسعه دولت، گفتیم مناطق نفت مرکزی را تشکیل دهیم که دادیم که بعدها بشوند توتال و شرکت های نفتی. گفتیم مهندسی توسعه نفت تشکیل دهیم که آن هم صورت گرفت. پتروپارس را تشکیل دادیم اما در نهایت شرکت ملی نفت اگر پروژه‌ای داشته باشد به پیمان‌کارها می دهد. شرکت ملی نفت حتی یک پروژه در خارج کشور ندارد. ما فقط داریم هزینه بالاسری برای دولت اضافه می کنیم. دولت را توسعه می دهیم بدون اینکه اجازه کار به بخش خصوصی بدهیم. دقیقا هر گاه بخش خصوصی می خواهد پا بگیرد دولت نابودش می‌کند. به همین دلیل فکر نمی کنم در این بخش ها موفق شویم چون تصمیم نگرفتیم چنین کاری انجام دهیم.

خادمی در ادامه اظهارداشت: ما افرادی که اعتقاد به این کارها داشته باشند و ریسک کنند نداریم. ما پیش از این بورس انرژی داشتیم ولی نتیجه ای نداشت. الان هم وقتی بورس نفت مطرح شد، زنگنه مخالفت کرد. حالا هم در شرایط سخت و اینکه چون راه دیگری نداریم قرار است عرضه نفت در بورس انجام شود. در شرایطی که میتوانستیم زیرساخت ایجاد کنیم انجام ندادیم. لذا الان کشوری هستیم که فقط خام فروشی می‌کند. بخشی از این درآمد را هم صرف خرید تجهیزات نفتی می‌کنیم و با بقیه کالاهایی وارد می کنیم که فقط شکم‌مان سیر شود. ما یک کشور تک محصولی شده‌ایم که اگر نفت نفروشد در کارش می‌ماند. در این شرایط هر وقت خواستند ما را تهدید کنند دست روی نقطه ضعف ما گذاشتند. ما دنبال درامدهای دیگر نبودیم که مثلا فراورده تولید کنیم تا امروز شرکت های خصوصی بتوانند بفروشند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس درباره شیوه تسویه پرداخت ها در بورس نفت اظهار داشت: با این همه، در شرایط کنونی بورس نفت پیشنهاد خوبی است و اگر دولت اجازه دهد شرکت‌های داخلی و خارجی میتوانند از طریق سازوکار بورس در فروش نفت کمکی برای دولت باشند. منتها باید ریسکش را بپذیریم و دولت نباید سخت‌گیر باشد و شرکت های خصوصی را رقیب شرکت ملی نفت ببیند. دولت باید در گرفتن تضمین‌ها منعطف باشد. در تسویه به صورت ارزی و ریالی منعطف باشد. چون در شرایط سختی داریم کار می‌کنیم. لذا دست بخش خصوصی باید باز باشد تا بشود کار کرد. نکته این است که بعد از تمام شدن تحریم‌ها این مساله باز فراموش می شود. از این رو این راهکارها موقتی است. اما برای نتیجه قطعی باید تصمیم گیرنده ریسکش را بپذیرد و حاضر باشد آبرویش را برای مملکت بگذارد .در زمان تحریم قبلی ما کار پارتیزانی می‌کردیم تا نفت فروش برود. الان هم راهکار اصلی خروج مستقیم دولت از بخش‌های اقتصادی است.

وی در پایان با اشاره به کاهش میزان صادرات نفت کشور خاطر نشان کرد: ما مشتری‌های سنتی برای فروش نفت داشتیم که الان قرار است دیگر از ما نفت نخرند. یک بار دیگر هم این اتفاق افتاد و ما مجموعه‌ای از اقدامات را انجام می دادیم تا در نهایت نفت بفروشیم. در این شرایط می‌خواهیم از بخش خصوصی کمک بگیریم. پس باید به این بخش کمک کرد و اعتماد داشت و زیرساخت را فراهم نمود. در این راستا البته طبق قانون باید تضمین‌های لازم را گرفت. در شکل تسویه هم باید منعطف عمل کرد تا توانمند‌سازی همزمان صورت گیرد. چون بین خریدارها توان تسویه ارزی یا ریالی متفاوت هست. همچنین شرکت ملی نفت با میزان عرضه در بورس می‌تواند قیمت را کنترل کند.