7میلیارد دلار واردات طی 4سال اخیر به کشور

در حالی که هدف تأسیس مناطق آزاد تجاری توسعه و تسهیل صادرات است اما مشاهده می کنیم که کارنامه مناطق آزاد در حوزه اشتغالزایی، واردات قاچاق و ترویج فرهنگ غربی قابل دفاع نیست، بر خلاف تصور برخی که فکر می کنند مناطق آزاد نقش موثری در توسعه صنعت ملی دارد،مشاهده می کنیم که این مناطق به بارانداز کالاهای وارداتی و شاهراه ورودی انبوهی از کالاهای بنجل تا کالاهای مصرفی لوکس مانند خودروهای میلیاردی وارداتی تبدیل شده است.این مناطق پا را از محدوده خود فراتر نهاده و حتی شهرهای پیرامون خود را هم تحت تأثیر قرار داده‌اند.

*سهم اندک از اشتغال کشور در مناطق آزاد

افزایش مناطق آزاد مسئله ای است که بسیار تأسف بار است چرا که کارنامه ضعیف اشتغالزایی در مناطق آزاد از یک سو و توسعه قاچاق کالا از سوی دیگر دلیلی برای عدم موفقیت این مناطق است.

آرمان حاجیان فرد، کارشناس مسائل اقتصادی درباره توسعه مناطق آزاد گفت:مدل تعریف برخی مناطق به عنوان مناطق آزاد تجاری _صنعتی در اغلب کشورها برای توسعه ،رشد و شکوفایی اقتصادی با رویکردهای ملی و منطقه ای از جمله اشتغالزایی،افزایش درآمد ناشی از ارائه خدمات،جذب سرمایه گذار خارجی،کسب درآمدهای ارزی حاصل از صادرات،رونق تولید،کسب فناوریهای نوین ،ورود به بازارهای جهانی ،رشد تولید ناخالص ملی و.....بوده و دولت ها با صرفنظر از برخی درآمدهای مقطعی و ارائه مشوق ها ومعافیتهای مختلف سعی در جذب سرمایه های خارجی ،راه اندازی کسب و کارهای تولید محور و سپس صادرات کالاها و خدمات استراتژیهای بلند مدت اقتصادی خود را دنبال می کنند.

وی ادامه داد: همچنان که مناطق آزاد می توانند محرک اقتصاد وتوسعه پایدار کشورها باشند در صورت سوء مدیریت و انحراف از راهبردهای اصلی و اقتصادی خود،به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شده و خود به برخی بحران های اقتصادی داخلی از جمله بحران ارزی ،بحران کاهش ارزش پول،بحران اشتغال،بحران واردات بی رویه کالاهای مصرفی،بحران قاچاق کالا و....که هریک به مثابه سونامی برای هر اقتصادی می باشد و دولت و مردم کشورمان بابت این چالش های مدیریت نشده هزینه های فراوانی را پرداخت کرده و میکنند.

حاجیان فرد بیان کرد: کشورهای درحال توسعه مانند کره جنوبی،تایوان،سنگاپور،هنگ کنگ و...با تمرکز بر اهداف اصلی تاسیس مناطق آزاد به توسعه اقتصادی دست یافته و با تأمین سرمایه،نیروی انسانی ماهر،استفاده از فناوری های نوین ،همسو با تحولات اجتماعی و فرهنگی با کاهش هزینه تولید و ارتقاء کیفیت تولیدات در قیاس با تولیدات دیگر کشورها به توسعه پایدار دست پیدا کرده اند.

این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: در کشورمان اقدام مناسبی برای دستیابی به راهبردهای تاسیس مناطق آزاد ندیده و در برخی مواقع تبعات سومدیریت مناطق آزاد را سرزمین اصلی پرداخت کرده است که مهمترین علل عدم موفقیت مناطق آزاد را می توان به ضعف دولت در اتخاذ تصمیمات کلان،فضای نامناسب برای جذب سرمایه گذار،ضعف مدیریت منطقه آزاد، عدم توجه به اصل تولید محوری کسب و کارها،مشکلات مراودات مالی و بانکی،مکان یابی نادرست،هزینه زیاد تاسیسات زیربنایی،ضعف در تعمیر و نگهداری تاسیسات،عدم تسهیل امور گمرکات،عدم شفافیت قوانین مناطق آزاد،عدم ارائه پیشنهاد برای سرمایه گذار خارجی و... است.

وی با اشاره به اهمیت و اهداف اصلی تأسیس مناطق آزاد طی بند 11 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی گفت:انتقال فناوری های پیشرفته،گسترش و تسهیل تولید،صادرات کالا و خدمات، تامین نیازمندی های ضروری و منابع مالی از خارج از جمله اهداف اصلی تأسیس مناطق آزاد طی بند 11سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است.

وی بیان کرد: آمار منتشره از کنفرانس تجارت وتوسعه سازمان ملل(آنکتاد) میانگین سالانه سرمایه گذاری خارجی طی 4سال اخیر در مناطق آزاد حدود 200میلیون دلار بوده که با توجه به رقم کل 301میلیارد دلاری سرمایه گذاری خارجی در کشور مناطق آزاد حدود6%منابع خارجی را جذب نموده اند که این منابع برای راه اندازی شرکتهای خدماتی به پروژه های بزرگ نیز کم است چه برسد به راه اندازی پروژه های بزرگ ،این در صورتیست که مناطق آزاد دیگر کشورها شاهراه اصلی جذب سرمایه های خارجی می باشد

ازدیگر رویکردهای مناطق آزاد گسترش تولید و سپس صادرات کالا و خدمات می باشد که بازخوردهای بسیار مثبتی بر رشد اقتصادی داشته است. ولیکن در بررسی های به عمل آمده طی چهارسال اخیر حدود 7میلیارد دلار واردات و حدود 2میلیارد و400میلیون دلار صادرات در مناطق آزاد داشته ایم(واردات حدود 3 برابر صادرات بوده)،که اهم واردات به جای مواد اولیه ،تجهیزات تولید محور یا کالاهای سرمایه ای،واردات کالاهای مصرفی و در جهت عکس ماموریت های مناطق آزاد بوده ودر واقع مناطق آزاد ما واردات غیر ضروری ما را تشدید کرده است وبه جای کسب درآمدهای ارزی محلی برای خروج ارز از کشور شده است.