پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- توتال یکی از شرکت‌هایی بود که در فضای پسابرجام برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت و انرژی ایران پیش‌قدم شد. درحالی‌که یک‌بار درگذشته به دلیل تحریم ایران همکاری خود را یک‌طرفه قطع کرده بود، ورود مجدد او با استقبال عجولانه و شتاب‌زده مسئولان دولت ایران مواجه شد.

1- طبیعی بود که برای ورود مجدد این شرکت شروط سفت و محکمی در نظر گرفته شود، اما عجله‌ای که در انعقاد قرارداد محرمانه با توتال برای توسعه میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی صورت گرفت باعث شد تا سازوکار لازم برای جلوگیری از خیانت دوباره این شرکت نفتی در نظر گرفته نشود.

2- هرچند قرارداد با توتال محرمانه است، اما تحلیل امرواقع نشان می‌دهد بندهایی در این قرارداد وجود دارد که به این شرکت اجازه می‌دهد تا در صورت احیای حتی تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران، در قرارداد تجدیدنظر، دوباره از زیر تعهدات خود شانه خالی و بازار ایران را ترک کند.

3- پشتوانه این تحلیل، اظهارات اخیراً مدیر ارشد مالی توتال است که اعلام کرده است؛ «اگر تحریم‌ها برگردد در توافق با ایران تجدیدنظر می‌کنیم»

احتمال خروج توتال از بازار ایران بنا به اظهارات مدیران این شرکت تا حدود بسیار زیادی بالا است؛

1- اظهارات «پاتریک دلا شواردیر»، مدیر ارشد مالی شرکت فرانسوی توتال که پس از انتشار نتایج عملکرد این شرکت در سه‌ماهه سوم سخنرانی می‌کرد، مبنی بر بلاتکلیفی این شرکت پس از عدم تائید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای توسط دونالد ترامپ، نشان‌دهنده این احتمال بالا است.

2- علاوه بر اینکه؛ این شرکت امضای قراردادهای اصلی مناقصه خود برای اجرای پروژه گاز پارس جنوبی را به اوایل سال 2018 میلادی، یعنی زمانی که دولت آمریکا تصمیم نهایی را در مورد برجام و تحریم‌های ایران بگیرد، موکول کرده است.

3- خروج توتال از بازار ایران خسارتی معادل ارزش این قرارداد، یعنی حدود 5میلیارد دلار دربر خواهد داشت و بخش نفت و انرژی کشور را با شرایط شبه بحرانی مواجه خواهد کرد.

4- علاوه بر این عجله و شتاب غیرمنطقی مسئولان در انعقاد قرارداد چند میلیارد دلاری با توتال، اعتبار و منطق همکاری ایران با شرکای قدیمی و نسبتاً وفادار را با تردیدهایی جدی مواجه کرده است که می‌تواند آسیب خود را در انتخاب جایگزین برای توتال نشان دهد.

(*)اندیشکده راهبردی تبیین

پارس جنوبی برجام بازار ایران توتال فرانسه