اضافه برداشت بانکها کنترل شد

ولی الله سیف روز گذشته در مراسم تودیع معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، این معاونت را از مهم ترین بخش‌ها در بنگاه‌های اقتصادی خواند و گفت: در بسیاری از مدل‌های اقتصادی و تجاری دنیا، فناوری اطلاعات از اهمیت بسیاری برخوردار است. بخش فناوری‌های نوین در بانک‌های مرکزی نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ به ویژه از فعالیت های این بخش می توان در فعالیت‌های نظارتی بانک‌ها بهره گرفت.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص دلایل ورود بانک مرکزی به حوزه ارایه خدمات فناوری اطلاعات تصریح کرد: در شرایط فعلی، خدمات به ویژه در حوزه فناوری اطلاعات، نمی‌تواند به صورت رقابتی و با فرهنگ و استانداردهای مورد نیاز بین‌المللی ارایه شود از این رو نیاز است نمونه‌هایی برای الگو قرار گرفتن سایر بخش‌ها و شرکت‌ها، توسط بانک مرکزی به بازار عرضه شود.

البته ذکر این نکته ضروری است که بانک مرکزی به دنبال هدایت این فعالیت‌ها به بازار و بخش خصوصی است.

وی تصریح کرد: هنگامی که بازار از تکامل و آمادگی کافی در این زمینه برخوردار شود، بانک‌ها برای دریافت خدمات از فضای رقابتی بهره مند خواهند شد و می توانند با شرایطی مناسب، خدمات خود را از بازار تهیه کنند.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به فضای کسب و کارهای بین المللی گفت: در بسیاری از کشورهای دنیا، نیازی به ورود بانک‌ها به عنوان بنگاه اقتصادی برای سرمایه گذاری به منظور تأمین خدمات جانبی نیست و هر بانکی می تواند خدماتی را که نیاز دارد به هر میزان در سطوح مختلف از بازار دریافت کند. 

وی در ادامه افزود: در حال حاضر بازار ما از این فضای رقابتی محروم است و مشکلاتی در این باره وجود دارد. برای مثال در شرایط فعلی، برخی در بازار با رفتارهای سودجویانه مواردی همچون محرمانگی اطلاعات را رعایت نمی کنند.

در هر حال هم اکنون، جای خالی این خدمات در فضای رایج کسب و کار کشورمان احساس می شود و از سوی دیگر در بخش فرهنگ ارایه خدمات نیز با دیگر کشورها فاصله داریم.

رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه مجموعه فناوری‌های نوین بانک مرکزی در کنار سایر بخش‌های این بانک نقش مهمی را ایفا می کنند، اظهار کرد: بخش فناوری‌های نوین بانک مرکزی، از اهمیت ویژه ای برای بانک مرکزی و شبکه بانکی برخوردار است.

این مقام مسئول در بانک مرکزی با تأکید بر اینکه باید به شکل گیری فضای رقابتی در بازار کمک کرد، گفت: باید تلاش کرد در فضای بازار و کسب وکار، به بالا بردن بهره وری، کاهش هزینه‌ها و کیفیت بهتر در ارایه خدمات کمک شود تا فضای رقابتی و مزیت‌های خاص مرتبط با آن در بازار ایجاد شود. البته‌ این امر به رونق فعالیت در بخش خصوصی کمک می کند.

تاکنون این سیاست در دستور کار بانک مرکزی بوده است که امیدوارم در دوره جدید فناوری‌های نوین بانک مرکزی نیز تداوم یابد.

رئیس شورای پول و اعتبار برنامه‌ها و طرح‌های پیش روی معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی را از اصلی‌ترین تعهدات این بانک خواند و عنوان کرد: باید با پیگیری و ممارست هرچه بیشتر، ۵۴ پروژه مرتبط با بانک مرکزی را به عنوان تعهدات این بانک در بخش فناوری‌های نوین به سرانجام رساند.

در این باره به دور از تعصب و با نظارت کافی بانک مرکزی می توان بخشی از پروژه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرد که البته در برخی موارد به دلیل شرایط خاص بانک مرکزی و سیاست‌ها و استراتژی‌ها، نیاز است پروژه توسط خود بانک راهبری شود.

سیف بانک مرکزی را الگوی شبکه بانکی دانست و گفت: بانک مرکزی باید در زمینه نظم و انسجام الگوی نظام بانکی کشور باشد. در این بین بخش فناوری‌های نوین بانک مرکزی باید نظم را سرلوحه کار خود قرار دهد چراکه این بخش خود، الگویی برای سایر ادارات و بخش‌های بانک مرکزی است.

همچنین این نظم و هماهنگی در ارتباط با سایر بخش‌های بانک مرکزی نیز معنا می یابد و قطعاً امور بدون همکاری با سایر سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها به سرانجام نخواهد رسید. برای نمونه انتشار تقویم زمانی توسط معاونت اقتصادی بانک مرکزی نشانه‌ای از تعهد و نظم در کارهای این بانک است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: نظم در حوزه فناوری‌های نوین به واسطه طراحی و پیاده سازی سامانه‌ها قابل مشاهده است. برای نمونه سامانه‌هایی همچون نسیم موجب افزایش نظم در فعالیت‌های خزانه است. سامانه چکاوک نیز در تسویه چک‌ها و نیز کنترل اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی موثر است.

دغدغه بانک مرکزی، پیاده سازی استانداردها و خدمات روز دنیا است

ناصر حکیمی، سرپرست معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی، با قدردانی از فعالیت‌های علی کرمانشاه در این مدت، به وظایف و مأموریت‌های معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی، اشاره کرد و گفت: معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی مجموعه ای نسبتاً جدید در بانک مرکزی محسوب می شود. این معاونت در سال ۸۷ و با هدف تحول در سازوکار بانک مرکزی و نظام بانکی با استفاده از امکانات بانک مرکزی شکل گرفت. البته در حال حاضر دغدغه نظام بانکی و بانک مرکزی از جنس استانداردها و خدمات ارایه شده روز دنیاست.

وی با بیان اینکه خدمات بانک مرکزی در دورافتاده ترین مناطق کشور نیز ارایه می شود، گفت: ما به این موضوع افتخار می کنیم که اکنون این خدمات برای محروم ترین افراد و در مناطق مختلف شهری در دسترس همگان است و این معاونت این نکته را امری افتخارآمیز برای خود تلقی می کند.

سرپرست معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی با اشاره به شکل گیری زیرساخت‌های طراحی شده در طول این سال‌ها توسط بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی به درستی در اوایل دهه ۸۰ زیرساخت‌هایی را ایجاد کرده و آنها را در اختیار نظام بانکی کشور قرار داده که بسیاری از این ابزارهای پرداخت برای اعمال سیاست‌های بانک مرکزی استفاده شده است.

در کنار این موضوع بانک‌ها توانستند بدون صرف هزینه برای توسعه زیرساخت، از زیرساخت‌های موجود بانک مرکزی برای ارایه خدمات خود استفاده کنند.

مقام مسئول بانک مرکزی با اشاره به چالش‌های پیش روی بخش فناوری‌های نوین اظهار کرد: در حال حاضر بسیاری از سیستم‌های پرداخت ما به بلوغ کافی رسیده اند اما از سوی دیگر این سیستم‌ها مشمول مرور زمان شده است و نیاز به نوسازی دارد.

برای نمونه در این باره پرداخت‌های همراه و بانکداری باز باتوجه به تقاضای بازار و نیز حضور بازیگران جدید در آن از جمله تحولات مورد نیاز در این زمینه است.

کارایی سامانه‌های بانک مرکزی همراه با ساختارشکنی و تحول است

علی کرمانشاه، معاون پیشین بانک مرکزی نیز در جلسه تودیع خود درخصوص فعالیتش طی عهده داری این مسئولیت در بانک مرکزی گفت: در طی دوران مسئولیت، تلاش کردم که فعالیت‌های این مجموعه هم راستا با اهداف و سیاست‌های بانک مرکزی باشد.

مجموعه بانک مرکزی به ویژه در بخش فناوری‌های نوین از سوی دانشگاه‌ها، استارت آپ‌ها و مجموعه‌های کوچک و بزرگ، دچار ساختارشکنی‌ها و اثرات ناشی از آن شده است که این امر در بسیاری از سازمان‌ها نیز به چشم می خورد.

وی با اشاره به رویکرد بانک مرکزی طی مدت فعالیت خود گفت: در این مدت بخش فناوری‌های نوین دو هدف اصلی را دنبال کرد. این مجموعه تلاش کرد در عین توجه به کارایی سامانه‌هایی که توسط بانک مرکزی در طول سالیان گذشته شکل گرفته است، به ساختارشکنی و تحول در این حوزه نیز توجه کند.

در حال حاضر سامانه‌های ما از عملکرد خوبی برخوردار است اما باید تلاش کرد با فناوری‌های جدیدتر، خود را به جریان و تکنولوژی‌های روز پیوند دهیم چراکه سازمان‌های مدرن دنیا مدل پیچیده ای را برای فعالیت خود انتخاب می کنند و با مدیریت همزمان، فعالیت‌های متفاوتی را پیش می برند. خوشبختانه این رویه در مدت دو سال اخیر در معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی حاکم بوده است که امیدوارم این فرایند در آینده نیز ادامه یابد.