گوشت قورباغه؛ صنعتی نو در صادرات

قورباغه جانوری است که شاید به صدایش در ایران مشهور باشد، بویژه از نوع درختی اش که «داروک» خوانده می شود و در شمال کشور محلی ها معتقدند نوید باران را می دهد یا به خاطر ضرب المثل «آب که بالا می رود، قورباغه ابوعطا می خواند» به ادبیات روزمره زندگی ما راه یافته باشد.

قورباغه از خانواده دوزیستان است که هم در آب و هم در خشکی می تواند زندگی کند، دارای انواع گوناگونی است و از جانورانی است که، برای طبیعت و محیط زیست، در حمایت سازمان ملل است.

*رانا گونه ای برای صادرات

24 خانواده از گروه دوزیستان متعلق به قورباغه هاست که شامل سه هزار و 800 گونه مختلف می شود. در بین این گونه ها، گونه «رانا» که در مرداب انزلی به وفور یافت می شود، مصرف خوراکی و پرورشی دارد. در جهان چهار نوع قورباغه (سبز، پلنگی یا لئوپارد، پیکرل یا اردک ماهی و قورباغه بزرگ آمریکایی) بیشترین پرورش و مصرف انسانی دارند و از جنس «رانا» نیز در ایران گونه های زیادی وجود دارد که جهت پرورش و صادرات می توان استفاده کرد.

*هرکیلو گوشت قورباغه 6 تا7 دلار 

قورباغه در ایران فراوان است، اما فاقد ارزش غذایی و اقتصادی محسوب می شود.  در کشورهای اروپایی و آمریکایی رونق تجاری بالایی دارد، چرا که گوشت آن از نظر طعم مشابه گوشت گوساله است و در کشورهای اروپایی و آمریکایی طرفداران زیادی دارد. پوست این جانور نیز از مرغوب ترین انواع چرم ها محسوب می شود. قیمت جهانی هر کیلوگرم گوشت قورباغه شش تا هفت دلار است که تولید و صادرات آن می تواند ارزش اقتصادی بالایی داشته باشد.

پوست قورباغه و کمپوست این حیوان باعث شده تا قورباغه و پرورش آن در جهان به تجارتی پر سود تبدیل شود و کشورهایی که شرایط آب و هوایی مناسبی برای پرورش این حیوان دارند برای پرورش و فروش و صادرات آن دست به کار شوند.

*اشتغال زایی با پرورش قورباغه

شرایط آب و هوایی مناسب در ایران هم می تواند علتی باشد تا در سال های گذشته گروهی به فکر پرورش قورباغه در کشور و صادرات و فروش آن باشند.  باید توجه داشت که خوردن گوشت و تمام مشتقات حاصل از قورباغه در کشور از سوی علمای دینی حرام اعلام شده از این رو در کشور امکان فروش گوشت قورباغه وجود ندارد و تنها امکان پرورش و صادرات گوشت و پوست آن مقدور است.

ایران پیش از انقلاب یکی از کشورهای صادر کننده گوشت قورباغه به کشورهای دیگر مانند ترکیه، فرانسه، آلمان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان و بسیاری از کشورهای دیگر بود. در آن زمان، تنها قورباغه ای که در  کشور گوشت آن قابلیت صادرات، شکار و پرورش داشت( قورباغه رانا) بود، ولی با پیروزی انقلاب و به دلیل فتوای علما پرورش و صادرات قورباغه از کشور ممنوع شد. اما ممنوعیت پرورش قورباغه باتوجه به پتانسیل کشور برای پرورش این حیوان و اشتغال زایی بعد از پیگیری های بسیار از حدود سال 86 از سوی سازمان دامپزشکی کشور و با گرفتن فتوا از علمای دینی برداشته شد.

*تاریخچه پرورش قورباغه

تکثیر مصنوعی قورباغه در جهان، علم نوپایی است که  از 30 سال گذشته در کشورهای برزیل، آمریکا و جنوب شرقی آسیا شکل گرفته است.

 بومیان قاره آمریکا  از دیرباز قورباغه را یکی از منابع غذایی خوب و در دسترس می‌دانستند. در قاره آسیا، به خصوص در شرق آن، جایی که مردمش تقریبا از هر موجود زنده‌ای تغذیه می‌کنند، مصرف قورباغه قدمتی دیرینه دارد.  اندونزی که یک کشور اسلامی است  فقط در سال ١٩٩٠ بیش از ٨٠٠٠ تن  قورباغه پرورش و به بازار عرضه کرده است و در حال حاضر نیز نسبت به دیگر کشور ها تولید بیشتری دارد.

جاوه در دنیا یکی از پنج جزیره بزرگ اندونزی است که مرکز پرورش این جانور محسوب می شود و در آنجا رستوران های زیادی از گوشت این حیوان  استفاده می کنند. 

 *صادرات پر سود با ران قورباغه

گوشت قورباغه بسته به نوع مشتری و کشور سفارش دهنده و البته نوع گوشت و نوع  قورباغه متفاوت است اما پر طرفدارترین بخش بدن قورباغه که مشتری های پروپاقرص بسیاری در رستوران های جهان دارد، ران قورباغه است که بین 20 تا 30 دلار در هر کیلو قیمت دارد. بخش های دیگر گوشت بدن قورباغه هم بین 10 تا 20 دلار قیمت دارد. هر قورباغه گوشتی تقریبا بین 2 تا 3 کیلوگرم گوشت خواهد داشت و به این ترتیب فروش و صادرات هر قورباغه گوشتی می تواند به صورت میانگین بین 100 تا 120 هزار تومان ارزش افزوده داشته باشد.  

*قورباغه تامین کننده پروتِیین انسان

در جهان امروز  بیش از نیمی از مردم آن کمبود پروتیین دارند و دسترسی به مواد پروتیینی بسیار دشوار به نظر می رسد، در ایران سطحی بیش از  ٥٠٠ هزار هکتار شالیزار و برکه های متروکه غیر قابل بهره برداری برای سایر محصولات گوشتی وجود دارد که می توان با پرورش قورباغه و سایر آبزیان ضمن در آمد زایی قابل توجه برای صاحبان زمین ها برای  قشر عظیمی از جوانان و مردم منطقه اشتغال زایی را فراهم کنیم  با توجه به اینکه قورباغه ها از غذای زنده از جمله کرم ها، ماهیان ریز، شفیره حشرات و... تغذیه می کنند از این رو هزینه تهیه آن به دلیل فراوانی غذای آن در ایران کمتر از دیگر کشورهاست و همچنین هر مولد ماده نیز سه تا پنج هزار تخم می گذارد که بیش از 60 درصد بازماندگی دارد، تکثیر و پرورش و صادرات این جانور توجیه اقتصادی و ارزآوری خوبی دارد.

مناطق مرطوب و گرمسیر همچون مناطق جنوبی کشور و مناطق مردابی فضای مناسبی برای پرورش قورباغه است. البته انتظار می رود قبل از شکل گیری این صنعت تمام ابعاد  آن درنظر گرفته شود که همچون برخی دیگر از صنایع از جمله صنعت تکثیر و پرورش میگو پس از گذشت سال ها و هزینه های هنگفت در سراشبی پرورش قرار نگیرد.

*درمان بیماری های عفونی از اجزای بدن قورباغه در ژاپن

 از اجزای بدن قورباغه در کشور ژاپن جهت درمان بیماری سل و همچنین ساخت دارو برای بیماری های عفونی استفاده می شود. 

*حکم پرورش قورباغه و جلبک و فروش آن به غیر مسلمانان چیست؟

مهرماه سال 86 سلطانی نماینده ولی فقیه در سازمان دامپزشکی اعلام کرد؛ پرورش قورباغه از نظر شرعی اشکال ندارد اما مصرف گوشت آن مشکل شرعی دارد، اما سرمایه گذاری آن در بخش خصوصی نباید با محدودیت شرعی همرا ه باشد از این رو پرورش آن تنها باید برای صادرات انجام شود 

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

فی نفسه اشکال ندارد ولی فروش آن ها برای استفاده های غذایی انسان، جایز نیست هرچند خریدار خوردن آن را حلال بداند.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

اشکال ندارد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

خرید و فروش قورباغه ولو به غیر مسلمان برای خوردن جایز نیست ولی جلبک ظاهراً اشکالی ندارد. و الله العالم.

نظر فقهی حضرت آیت الله هادوی تهرانی نیز به شرح زیر است:

پرورش قورباغه ذاتاً حلال است، مگر اینکه برای محیط زیست ضرر داشته باشد یا عنوان و نوع دیگری مانند اسراف بر آن صدق کند.

فروش قورباغه زنده اگر دارای منفعت حلال قابل اعتنای عقلایی باشد و آن را از نظر عقلا دارای مالیت و ارزش نماید، بلااشکال است ولو خریدار آن را برای غرض حرام مانند اکل و خوردن، خریداری نماید.

 اگر قورباغه زنده فاقد منفعت حلال قابل اعتنای عقلایی باشد، فروش آن به کسانی که خوردن آن را حلال می دانند، جایز می باشد.

فروش قورباغه غیر زنده در صورتی که دارای منعفت حلال قابل اعتنای عقلایی باشد به کسانی که خوردن آن را حلال می دانند، جایز است و به غیر آنها علی الاقوی جایز می باشد، هر چند احتیاط در ترک آن است.

 فروش قورباغه غیر زنده در صورتی که فاقد منفعت حلال قابل اعتنای عقلایی باشد فقط به کسانی که خوردن آن را حلال می دانند، جایز می باشد.