نمادهایی از اقتصاد مهدوی در راهپیمایی اربعین

روابط عمومی برنامه چوب خط اطلاع داد: این هفته با توجه به همزمانی با ایام اربعین با پخش برنامه تصمیم گرفته شد مراسم راهپیمایی ازبعین حسینی از دیدگاه اقتصادی و مدیریتی و نه اقتصاد و مدیریت بر مبنای مکاتب مادی امروزی بلکه اقتصاد مدیریت مهدوی مورد ارزیابی قرار گیرد. 

در همین راستا مهمان این هفته استدیوی پخش زنده برنامه چو ب خط غلامرضا گودرزی استاد دانشگاه امام صادق (ع) بود، وی در ابتدا یادآور شد: در شرایط معمول هیچ استاد اقتصادی قبول نمی کند کشوری همچون عراق که سال هاست درگیر جنگ های گوناگون بوده و همچنان با فقر و نا امنی مواجه است، پذیرش حضور چنین برنامه بزرگی آنهم با 20 میلیون نفر زائر را داشته باشد.

این استاد دانشگاه گفت: بر اساس تئوری های مدیریت ملتی که دچار هزاران مشکل است شرایط ایثار کردن را نخواهد اشت، اما در عمل می بینیم افراد یک سال کار می کنند تا سرمایه ای که در این یکسال جمع شده را در ایام اربعین هزینه زوار حسینی کنند، آن هم در منطق مدیریت و اقتصاد امروز دنیا که صرفا بر مبنای سود محوری می باشد.

وی افزود: منطق معمول انسان حکم می کند از نزدیک شد به منطقه ای که خطر در پی دارد پرهیز کند، ولی مشاهده می کنیم افراد با همسر و فرزند خود به این راهپیمایی می روند که فضای تهدید را به همراه دارد و بنابر فرموده اخیر رهبر انقلاب اگر راهپیمایی اربعین ناامن شود هم باز این حضور جمعیت تداوم خواهد داشت و البته زیارت امام حسین(ع) هیچگاه بی دردسر نبوده است.

گودرزی بیان کرد: زیارت اربعین در محیطی برگزار می شود که زیرساخت های لازم برای بهداشت، اقتصاد، اسکان و تغذیه وجود ندارد، با کمی فاصله زمانی شاهد برپایی مراسم حج تمطع هستیم که زیرساخت های لازم اعم از هتل، پرواز و موارد دیگر برای آن فراهم شده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: برای بررسی اقتصاد و مدیریت حج در مقالاتی که ارائه می شود بیشتر نگاه گردشگری و گردشگری مذهبی به آن وجود دارد، ولی اربعین را اگر بخواهیم از زاویه توریسم و گردشگری آیینی مورد بررسی قرار دهیم، در حق این سرمایه عظیم و پتانسیلی که در خود دارد، جفا کرده ایم.

گودرزی با اشاره به متمایز بودن واقعه اربعین گفت: اگر بخواهیم راهپیمایی اربعین را از نگاه مدل مدیریت سیستمی ارزیابی کنیم، به عنوان یک سیستم قابل ارزیابی است ولی رویکرد هایی در سطوح پایین تر دارد که قابل تحلیل نیستند، اربعین به عنوان یک مفهوم شیعی مطرح است ولی شاهدیم که اهل سنت و حتی مسیحیان نیز در این واقعه بزرگ هر ساله حضور می یابند.

وی تصریح کرد: اتفاقی همچون خدمات رسانی های حاشیه مراسم راهپیمایی اربعین بر بمنای منطق اقتصاد سرمایه داری سود محور نباید اتفاق بیفتد و یا باید مردم عراق حداقل به دنبال درآمد زایی از آن باشند، همچون اتفاقی که وقتی جام جهانی در کشوری برگزار می شود و جمعیت زیادی به آن کشور می روند، بخش های مختلف اقتصاد و صنعت آنها سعی می کنند با کسب درآمد جهش داشته باشند.

این استاد دانشگاه افزود: چنین نگاه های کسب درآمدی در اربعین نیست یا اگر هم هست بسیار محدود است، نمی توانیم بگوییم راهپیمایی اربعین نظام مند نیست، بلکه هرچه می رود به آن چیزی نزدیک می شود که در نگاه آینده نگر ما در خصوص دوران مهدویت ذکر شده است.

گودرزی ادامه داد: در تصویری که ادیان مختلف از آخر الزمان ارائه می دهند سه موضوع ترسیم شده است، حکومتی تشکیل می شود که عدالت را در همه زمینه های اجتماعی و اقتصادی توسعه می دهد، امنیت را در حوزه های اقتصادی و فرهنگی بسط می دهد و مهمتر از این دو عامل توجه به امام معصوم به عنوان برپا کننده امنیت و عدالت می باشد در راستای حرکتی که مردم به سوی وی و خداوند خواهند کرد.

وی بیان کرد: در روایات آمده که پس از ظهور فقر وجود ندارد و افراد دنبال فردی می گردند که زکات و خمس خود را به وی بدهند، مردم اندازه نیاز خود از بیت المال و منابع برداشت می کنند، در کجای دنیا منطقه ای سراغ دارید که مردم با یک شناسنامه یا پاسپورت به آن سفر کنند و میزبانان در آنجا به دنبال افرادی بگردند که به آنها انفاق کنند.

این استاد دانشگاه گفت: همچنین اربعین از این منظر قابل توجه است که مردم فوج فوج به سوی امام معصوم می روند و حتی غیر مسلمانان نیز وارد این راهپیمایی می شوند، از این منظر اربعین در مقایسه با حج چهره آخرالزمانی تری دارد.     

گودرزی بیان کرد: یکی از دوستان من که استاد دانشگاهی ساکن آمریکا است از افرادی می گفت که مسلمان نیستند ولی اربعین را می شناسند، آنها می گفتند ما قبلا مسلمان ها را به مراسم حج و تغییری که چهره هایشان پس از حضور در این مراسم می یافت می شناختیم.

وی افزود: اکنون تیپ خاص مراسم اربعین، استفاده از کوله پشتی و لباس های خاصی که در اربعین استفاده می شود، حالتی آخرالزمانی به آن می دهد، همچنین این راهپیمایی در منطقه ای اتفاق می افتد که در حوادث آخرالزمان بسیار مهم خواهد بود.

این استاد دانشگاه گفت: در استان سیستان و بلوچستان ایران برای زائرانی که از پاکستان عازم کربلا بودند موکب به پا شده بود، چه رسد به مرز خوزستان و ایلام، هرکه در این راهپیمایی شرکت کرده با همه وجود حس کرده که محور امام معصوم است، از زائر تا خادم هرچه که دارند می آورند، جمع کردن افراد از سلایق و وضعیت های سیاسی اقتصادی مختلف خود یکی از نشانه های آخرالزمانی این مراسم است.

گودرزی تصریح کرد: اکثر مدل های اقتصادی و مدیریتی ما چون بر مبنای سود محوری هستند از تحلیل این واقعه عاجز اند، اگر محور تحلیل را از سودجویی به عدالت و امنیت تغییر دهیم اما شاید بتوانیم خیلی از حقایق این راهپیمایی عظیم را بهتر درک کنیم. 

در ادامه برنامه انی هفته چوب خط همچنین مرتضی مرتضوی استاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد دیگر مهمان استدیوی پخش زنده چوب خط بود که بصورت تلفنی در این برنامه شرکت کرد.

وی در ابتدای صحبت های خویش یادآور شد: نظام اقتصادی اسلام در حد اعلا خود را در دوران مهدویت نشان خواهد داد، اما اگر بخواهیم مقایسه ای در اطراف خود داشته باشیم نمونه آن ایام هشت سال دفاع مقدس بوده است، چرا که افرادی در راستای یک هدف عالی و برمبنای اعتقاد در حوزه اقتصاد عمل می کردند و نتایجی را بدست می آوردند.

این استاد دانشگاه گفت: اکنون اربعین نیز چنین فضایی دارد زائران، مجاوران و خادمان حسینی هیچ یک بدنبال منفعت شخصی خویش نیستند بلکه به خدا اعتقاد دارند و حرکت می کنند، به نیت خدمت الحسین بهترین کالای خود را عرضه می کنند و می گویند من خجالت می کشم از امام حسین(ع) درخواستی داشته باشم چرا که هر چه دارم متعلق به اوست.

مرتضوی با اشاره به اینکه در راهپیمایی اربعین روابط متفاوت است و کرامت انسانی مد نظر قرار می گیرد، افزود:  افراد بعضا گریه می کنند که خدمتی را از آنان قبول کنید، تغییر در مبانی خود را بصورت تغییر در روابط و شئون نمایان می کند و مردمی که در این راستا پیاده روی یا خدمت رسانی می کنند، رنگ خدایی و حسینی می گیرند.

چوب خط برنامه ای ترکیبی با موضوع اقتصاد ایران است که در هر قسمت به موضوعات مختلفی پیرامون فرصت ها، آسیب ها و موانع پیش روی اقتصاد ایران با حضور کارشناسان، نمایندگان مجلس و مسئولان سابق و فعلی می پردازد.