ایران قدرت اول صادرات طلای جهان می شود؟

ایران یکی از کشورهای غنی از نظر معادن طلا به شمار می رود سرمایه گذاری در پروژه های معدن کاری طلا و صنایع مرتبط در طی یک دهه گذشته افزایش داشته است.

در سال های اخیر، بسیاری از تحولات مهه از جمله کشف معادن طلا در استان یزد و ایجاد مجتمع های طلا موجب افزایش بیشتر اهمیت ذخایر طلای ایران و پتانسیل آنها شده است.

شورای پول و اعتبار بانک مرکزی ایران با ارسال نامه ای به مقامات گمرکی صادرات طلا را مجاز اعلام کرده به شرطی که طلای خام صادراتی از معادن داخلی استخراج شده باشد و در بازارهای ایران به قیمت های رقابتی بین المللی فروش نرفته باشد. به علاوه، صادر کنندگان باید درآمد حاصل از صادرات طلا را یا به صورت ارز خارجی یا به شکل شمش های طلای استاندارد به کشور برگردانند. در این نامه همچنین خاطر نشان شده که تغییر این سیاست بستگی به موافقت نهایی وزارت صنعت، معدن و تجارت دارد.

قبلا بانک مرکزی ایران برای صادرات طلا حق انحصاری داشت. هرچند صادر کنندگان هنوز برای فروش طلا به مجوز بانک مرکزی نیاز دارند، اما برطرف کردن محدودیت های قبلی با استقبال بسیاری از فعالان صنعت طلا مواجه شده است.

 محمد والی، رئیس اتحادیه تولید کنندگان و صادر کنندگان طلا و جواهرات در این باره گفت: «این اقدام به معادن ایران فرصت می دهد تا وارد بازارهای جهانی شوند.»

کوروش عزیزی، مشاور اقتصادی که با شرکت های معدن کاری همکاری دارد نیز لغو این محدودیت ها را تحولی مثبت ارزیابی کرد، به شرطی که طرح های مرتبط و به خوبی طراحی شده ای نیز در این زمینه ارائه گردد. «معادن کلیدی طلا در کشور تحت کنترل دولت هستند و معادن کوچم در اختیار بخش خصوصی قرار دارد.

در کوتاه مدت، قانونی شدن صادرات طلای خام به بخش خصوصی کمک می کند تا به منابع ارزی خارجی دسترسی پیدا کند و پس از آن به جذب سرمایه گذاری، بازپرداخت بدهی ها به بانک ها و حل دیگر مشکلاتی که این صنعت با ان مواجه است نیز کمک خواهد کرد. با توجه به اینکه بخش خصوصی در حال گسترش است، کسب و کارهای کوچک اقتصادی نیز قادر به جذب سرمایه خواهند بود، موضوعی که عامل اصلی تغییر در معدن کاری طلای کشور خواهد بود.»

البته دستور العمل های جدید با انتقاداتی نیز مواجه شده است. مرتضی مومن زاده، محقق معدن نگاه چندان مثبتی به قانونی شدن صادرات طلای خام ندارد.

وی گفت: «این اقدام به افزایش فعالیت های معدن کاری کمک می کند، اما این کمک قابل توجهی به رشد تجارت طلا نخواهد کرد. مصرف طلای داخل بالاتر از میزان تولید است. در نتیجه تولید طلای داخل برای صادرات کافی نیست.»

تولید طلای خام سالانه ایران 5 تا 10 تن برآورد می شود، در حالی که حجم طلای در گردش به سالانه 300 تن می رسد. این نشان می دهد که صادرات طلا هنوز راه درازی تا ایفای نقشی مهم در کل اقتصاد کشور دارد، زیرا مصرف داخلی بخش عمده ای از طلای تولید شده در داخل را به خود اختصاص می دهد و صادرات محدود به محصولات طلاست تا طلای خام.