شرکت سایپا روز پنجشنبه هفته گذشته قرارداد تأسیس یک شرکت مشترک با گروه خودروسازی پژو-سیتروئن را منعقد کرد. بر اساس اظهارات مدیرعامل سایپا، ۵۰درصد از سهام شرکت سایپاکاشان به عنوان آورده شرکت سایپا در این شراکت به پژو-سیتروئن واگذار می‌شود. محرمانه بودن مفاد این قرارداد که در حضور نعمت زاده به امضا رسید، ابهامات و سوالات متعددی برای کارشناسان و ناظران صنعت خودرو پدید آورد. در این رابطه مرکز مطالعات سیاست‌گذاری صنعتی دانشگاه امیرکبیر با ارسال نامه‌ای به وزیر صنعت 10 سؤال اساسی در این خصوص مطرح کرده است.
در این نامه آمده است: خودروسازان جهانی معمولا زمانی اقدام به تصاحب سهام خودروساز دیگری می‌کنند که خودروساز هدف در وضعیت ورشکستگی یا در آستانه آن قرار داشته باشد تا بتوانند با حداقل قیمت، دارایی‌ها و بازار آن خودروساز را تصاحب کنند. بنابراین این سؤال مطرح می‌شود که سهام سایپاکاشان با چه قیمتی به پژو-سیتروئن فروخته شده است؟ آیا در قیمت‌گذاری به این نکته توجه شده است که صاحب یک کارخانه خودروسازی در ایران می‌تواند در شرایط انحصاری و به دور از رقابت خودرو بفروشد؟
بعد از اینکه مبلغ فروش سهام شفاف شد، این سؤال پیش می‌آید که این مبلغ نقدا توسط پژو-سیتروئن پرداخت می‌شود یا این شرکت قرار است نقشه‌های فنی که برای تولید محصولات خودش ضروری است را به اسم دانش فنی و به عنوان آورده خود در شرکت مشترک درنظر بگیرد؟(!)
در ادامه تأکید شده است: همکاری با شرکت‌های خارجی جهت انتقال فناوری مستلزم فروش سهام شرکت‌های داخلی به آن‌ها نیست. تجربه هیوندایی به عنوان شرکت پیشرو خودروسازی در کره‌جنوبی موید این نکته است. در سال‌های قبل از توسعه یافتگی صنعت خودرو در کره، این کشور به فناوری خارجی وابسته بودند اما در بیشتر موارد این دانش فنی مورد نیاز را از طریق قراردادهای لیسانس تأمین می‌کردند و نه پذیرش سرمایه‌گذاری منتج به سهامداری. این موضوع در مورد هیوندایی بیش از سایر شرکت‌ها مصداق داشت و در برابر هرگونه مشارکت خارجی که استقلال شرکت را محدود می‌کرد ایستادگی می‌نمود. مشارکت خارجی در سهامداری شرکت هیوندایی به کمتر از ۵درصد محدود بود که متعلق به شرکت میتسوبیشی ژاپن بود... با این حساب سؤال این‌جاست که چرا برای مدل همکاری مشترک، واگذاری سهام شرکت‌های داخلی انتخاب شده است؟
سؤال دیگری که در رابطه با قرارداد اخیر سایپا مطرح شده این است که، محصولات شرکت مشترک سایپا و پژو-سیتروئن و شرکت مشترک ایران‌خودرو و پژو-سیتروئن، مانند بقیه خودروها در ایران توسط شورای رقابت قیمت‌گذاری خواهد شد یا رأسا توسط خود این شرکت‌ها قیمت‌گذاری می‌شوند؟
کارشناسان دانشگاه امیرکبیر پرسیده‌اند: با توجه به اینکه خودروهای پژو و سیتروئن روی یک پلتفرم ساخته می‌شوند، دارای بازه قیمتی یکسان هستند. هر دو شرکت سایپا و ایران‌خودرو قرار است محصولات پژو-سیتروئن را تولید کنند و قاعدتا در این بازه‌های قیمتی خودرو دیگری عرضه نخواهد شد... با توجه به انحصار پژو-سیتروئن که با دو بازوی ایران‌خودرو و سایپا بازار ایران را مدیریت می‌کند، چه تضمینی در قرارداد برای تحویل قطعات با قیمت‌های رقابتی دیده شده است؟
در این نامه آمده است: بر مبنای صحبت‌‌های جنابعالی و مدیرعامل سایپا، انتقال فناوری یکی از محورهای این قرارداد است. درحالی‌که خودروهای سیتروئنی که قرار است تولید شود،دارای پلتفرم [طرح پایه] پژو بوده و همان پلتفرمی است که سال‌ها در ایران خودرو تولید شده و در آینده نیز قرار است تولید شود. با این اوصاف تولید دوباره پلتفرم پژو در سایپا چه ارزش افزوده جدیدی برای صنعت خودرو ایران از منظر انتقال فناوری خواهد داشت؟
همچنین با اظهار نگرانی از سرنوشت تولید ملی تأکید شده است: مدیرعامل سایپا تصریح کرده است، محصولات سیتروئن جایگزین تولید خودرو تیبا در شرکت سایپاکاشان خواهد شد. پس از واگذاری سهام سایپا کاشن به سیتروئن آیا باید باید با تولید محصول برپایه طراحی ایرانی را در این کارخانه که نوسازترین و به ادعای مدیران سایپا مدرن ترین کارخانه سایپا است خداحافظی کرد؟ آیا سیتروئن به سایپا اجازه خواهد داد که خودروهای با برند داخلی تولید شود؟ با توجه به اینکه سهامداری در شرکت مشترک به شکل50-50 است، در صورت وجود اختلاف مکانیزم حل اختلاف چگونه است؟ در صورت بازگشت تحریم‌ها آیا قرارداد به قوت خود باقی است؟ در متن قرارداد چه تضمینی در این‌باره درنظر گرفته شده است؟
ارسال نظر