رازی که جومونگ نشان داد: انتقال یا یادگیری و تولید فناوری/ اقتصاد مقاومتی چه می گوید؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سیدامیر سیاح‬‎‏- قسمتهای اخیر سریال جومونگ که برای چندمین بار پخش می شود، حاوی نکته ای خاص در موضوع دستیابی به فناوری است:

رازی که جومونگ برملا کرد

تسو و جومونگ برای ولیعهدی رقابت دارند. مشکل بزرگ کشورشان، نداشتن سلاح های فولادی است. استاد موفالمو کارگاه اسلحه سازی بویو را اداره می کند اما نمی تواند شمشیر فولادی بسازد. کشور بویو از سوی برخی همسایه ها تهدید میشود و شکستن شمشیرهای سربازان بویو در برابر شمشیرهای فولادی دشمن، سخت نگران کننده شده است.

تسو برای خوش خدمتی، مخفیانه به کشور همسایه و متخاصم می رود و تعدادی آهنگر می آورد تا فناوری تولید شمشیرهای فولادی را به صنعتگران بویو انتقال دهند. مشکل بویو به ظاهر حل می شود اما صنعتگران خارجی بدون یاد دادن راز ساختن سلاح های فولادی به استادموفالمو، تعدادی شمشیر میسازند و با بالاگرفتن تنش میان کشورشان و بویو، ناگهان به کشورشان می گریزند و دست ارتش بویو را در پوست گردو می گذارند...

از آنسو، جومونگ با دیدن مخفی کاری آهنگران کشور همسایه ابتدا با ارسال چند جاسوس سعی می کند راز فنی آنها را سرقت کند. بعد برای استادموفالمو امکاناتی فراهم می کند تا با تحقیق و آزمایش، فناوری ساخت شمشیرهای فولادی را بدست آورد. موفالمو بعد از مدتی موفق می شود شمشیرهایی محکمتر از شمشیرهای کشور همسایه بسازد و در نتیجه بویو در جنگ پیروز می شود...

چرخه وابستگی و بیچارگی تولیدکننده ایرانی

بسیاری از کارشناسان و حتی مسوولان درجه اول کشور، تصور و تبلیغ می کنند راه غلبه بر ضعف فناوری و کیفیت پایین محصولات ایرانی، «انتقال فناوری» از خارج است، غافل از این که صاحبان فناوری، این بزرگترین ثروتشان را به راحتی و ارزان بدست نیاورده اند و به راحتی به کسی انتقال نخواهد داد و حداکثر، کشوری مثل ایران را پایگاه تولید محصولاتشان می کنند یعنی ارزش افزوده بالا ناشی از تحقیق و توسعه و مالکیت دانش فنی سهم آنها و حقوق ناچیز کارگری، سهم ما.

کشورهای صاحب فناوری اگر هم دانشی انتقال دهند، حداکثر فناوری در شرف کهنه شدن را با منت، می فروشند. فناوری ای که تا استقرار خط تولید و رسیدن محصولش به بازار، محصول بهتر و با فناوری جدیدتر خودشان را روانه بازار می کنند.

این داستان تقریبا برای همه محصولات صنعتی با فناوری دریافتی از خارج تکرار شده است. از خودرو تا انواع لوازم خانگی. در نتیجه تولیدکننده ایرانی همیشه در مرز ورشکستگی و درگیر مشکلات حاد باقی مانده است و هیچ وقت سودی بدست نیاورده تا به تحقیق و تولید فناوری بپردازد. این همان چرخه وابستگی و ضعف دائمی تولیدکننده ایرانی است.

چه باوری به جامعه کارشناسی ایران القا شده؟

کسانی که از سالها پیش اصطلاح «انتقال فناوری» را در ایران تعریف کرده بر سر زبانها انداخته اند، به جامعه کارشناسی ایران چنین تلقین کرده اند که اختراع (invention) هنر منحصر به فرد آمریکایی ها و حداکثر اروپای غربی ها و نوآوری (innovation) هنر شرقی هایی مانند ژاپنی ها، کره ای هاست. صنعتگر ایرانی حتی توان تقلید (imitation) هم ندارد چون تقلید و کپی کاری هنر و کار چینی هاست. این تفکر خودباخته و استعماری به ایرانی جماعت القا کرده کشور تو نفت دارد. نفت خام صادر کن و از محصولات درجه یک خارجی لذت ببر. مثل شیخ نشین های نفتی. اگر هم برای پرستیژ یا ایجاد اشتغال نیاز به تولیدات صنعتی داشتی، ناچاری انتقال فناوری بدهی و «تحت لیسانس» شرکتهای بین المللی کار کنی چون تو نمی توانی به مرز علم و فناوری برسی. فناوری پیشرفته و متصل به خط تولید، ساحتی است که شرکتهای ایرانی هیچوقت توان ورود به آن را نخواهند یافت چون نمی توانند با شرکتهای بین المللی رقابت کنند.

به همین دلیل هم رسانه های خارجی و دنباله های داخلی آنها، دستیابی دانشمندان ایرانی به فناوریهای پیشرفته را یا یکسره نادیده می گیرند یا تخطئه می کنند و اگرهم در این میان شرکتی ایرانی بتواند با تحقیق و توسعه، محصولی با فناوری جدید راهی بازار کند، با انواع روشها (از دستکاری تعرفه ها توسط خائنان نفوذی گرفته تا دامپینگ علنی)، شرکت ایرانی را از ورود به خط قرمز «تولید فناوری» باز می دارند. برای شاهد مثال عینی این ادعا، پای درددل مدیران شرکت مپنا در جنوب کرج بنشینید.

کسانی که چنین ذهنیاتی به جامعه کارشناسی ایرانی تلقین کرده اند، دانشگاه و پژوهشگاه صنعتی ایرانی را صرفا برای آشنایی و بازخوانی دستاوردهای علمی غرب، می خواهند طوری که از دانشگاه های صنعتی ایران، «فناوری متصل به خط تولید» بیرون نیاید و کارویژه دانشگاه ایرانی صرفا در حد شناسایی و دستچین نخبه های ایرانی برای مهاجرت به غرب و کار در شرکتهای بزرگ و بین المللی بماند.

اقتصاد مقاومتی چه می گوید؟

نفطه کانونی در مفهوم اقتصادمقاومتی، همین شکستن انگاره ناتوانی صنعتگر و محقق ایرانی است. اقتصادمقاومتی می گوید ایده استعماری و شکست خورده انتقال تکنولوژی(به مفهومی که به ما تلقین شده) را کنار بگذارید و با حداکثر همکاری بین المللی، «یادگیری و تولید فناوری» را جایگزین «انتقال فناوری» کنید. اقتصادمقاومتی می گوید، تولیدکننده ایرانی باید از مسیر تحقیق، به مرز فناوری و حتی ورای آن برسد و محصولی قابل رقابت در بازارهای جهانی بسازد تا «صادرات محصولات دانش بنیان»، ویژگی اقتصاد ایران باشد. این کاری است که برخلاف القای دشمنان، ایرانی می تواند انجام دهد. این کاری است که کره جنوبی طی 50سال گذشته پیمود و اکنون به شکلی غیرمستقیم، جومونگ راز آن را برملا می کند.