اعتقاد نداریم نرخ ارز باید ثابت باشد

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در همایش تبیین برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اظهار داشت: در مدت دو سال و نیم گذشته نتایج قابل عرضه‌ای در نظام مالی و بانکی کشور حاصل شده که می تواند زمینه مثبتی را برای آینده فراهم کند.

وی افزود: در خصوص نرخ تورم شاهد بودیم که از نرخ بالای 40 درصد به دامنه 13 درصد رسیدیم و در تورم تک رقمی که درسال 92 بالای 46 درصد بود اکنون به 9.6 درصد رسیدیم و این دستاوردی است که زمینه‌ای ایجاد کرده برای ایجاد آرامش بیشتر در اقتصاد و زمینه‌ای را برای جهت گیری‌های مثبت در تولید ایجاد کرده است.

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: در یک اقتصاد پرنوسان سرمایه گذار نمی‌تواند دید بلندمدتی نسبت به آینده سرمایه گذاری خود داشته باشد. اما در یک اقتصاد با ثبات، سرمایه گذار با دید بلند مدت می‌تواند اقدام به سرمایه گذاری کرده که این مسئله موجب رشد سرمایه گذاری خواهد شد.

سیف با بیان اینکه پیش نیاز رشد سرمایه گذاری و رشد تولید ایجاد آرامش در اقتصاد است، گفت: یکی از ضرورت‌های ایجاد آرامش در اقتصاد منطقی شدن نرخ ارز است که خوشبختانه به دامنه 13 درصد رسیده و اکنون نیز روندی رو به کاهش دارد و در آینده‌ای نزدیک شاهد تک رقمی شدن نرخ تورم خواهیم بود و تلاش می‌کنیم که پایدار باشد.

وی ادامه داد: کنترل رشد نقدینگی از طریق انضباط پولی در کشور حاصل شده که با جهت دادن به تسهیلات اعطایی با هدف تحریک بیشتر تولید و رشد اقتصادی در کشور توانسته‌ایم به این مهم دست پیدا کنیم.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی اولویت را برای تأمین تسهیلات در تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی قرار داده و خوشبختانه این جهتگیری باعث شده سهم 53 درصدی تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی در اعطای تسهیلات در سال 93 به بالای 60 درصد برسد و این رقم در 11 ماهه سال 94 به نزدیک 63 درصد رسیده است.

سیف افزود: اکنون 950 هزار میلیارد تومان حجم نقدینگی موجود است که متأسفانه این رقم را با حجم نقدینگی در ابتدای کار دولت یازدهم مقایسه می‌کنند و این را در نظر نمی‌گیرند که از آن زمان تا کنون 6 موسسه اعتباری و 4 بانک تحت پوشش آماری بانک مرکزی قرار گرفته‌اند و قبلاً این آمار در نقدینگی محسابه نمی‌شد.

وی ادامه داد: رشد نقدینگی درسال 94 در پایان دی ماه نسبت به پایان دی ماه سال گذشته 27.2 درصد بود و این رقم در شرایطی است که بانک مرکزی در سال 94 سیاست انبساطی در پیش گرفته و سپرده بانک‌ها را کاهش داده که حجم سپرده بانک‌ها از 13.5 درصد در یک مرحله به 13 درصد رسید و اخیراً نیز از 13 درصد به دامنه‌ای از 10 تا 13 درصد رسیده و در حال حاضر متوسط سپرده بانک‌ها حدود 11.5 درصد است.

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: بانک مرکزی به تحریک تقاضا و سامان بخشی در چند ماه قبل از اجرای برجام ورود جدی داشته و تلاش کرد که مشکلات و تنگناهای مالی بانک‌ها را برطرف کند که در این خصوص اضافه برداشت‌های بانکی را ساماندهی کردیم و رشد نقدینگی تحت کنترل قرار گرفت.

سیف تصریح کرد: اکنون رشد نقدینگی در کشور تحت کنترل است و بخش عمده‌ای از این رشد از افزایش ضریب نقدینگی نشأت گرفته است.

وی با اشاره به اینکه در بازه‌ای از زمان در سالهای گذشته قیمت نفت به بشکه‌ای 110 تا 115 دلار رسیده بود گفت: شوکی که در آذرماه سال 93 به قیمت نفت وارد شد بسیاری از کشورها را تحت تأثیر قرار داد و کشورهای مختلف جهان شاهد نوسانات شدیدی در اقتصادهایشان بودند به طوری که تورم در برخی از کشورها به 180 درصد رسید و در برخی کشورها نرخ برابری پول رایجشان با ارز خارجی برابر شد. اما در کشور ما نهایت ثبات را داشتیم و این ثبات اقتصادی به دلیل برخورداری از مفاهیم اقتصاد مقاومتی و خنثی سازی تکانه‌هایی بود که به اقتصاد وار شده بود و توانستیم با آرامش منطقی این دوره را طی کنیم و در حال حاضر می‌بینیم که بازارهای مالی کشور از جمله بازار بورس و ارز کشور در شرایط کاملاً آرام و یکنواختی قرار دارند.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: نرخ برابری دلار در طول 11 ماهه سال 94 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته فقط 51 درصد افزایش یافته و دامنه نوسانات قیمت دلار که مهمتر است به شدت کاهش پیدا کرده است.

سیف ادامه داد: نوساناتی شدیدی که قبل از دولت یازدهم وجود داشت به هیچ وجه ملاحظه نمی‌کنیم و قیمت ارز توانسته علی رغم تمامی محدودیت‌هایی که قبل از رفع تحریم‌ها در کشور وجود داشت و با وجود عدم دسترسی به منابع ارزی‌مان وجود داشت از ثبات لازم برخوردار باشد.

وی تصریح کرد: نرخ برابری یورو و دلار به شدت عوض شده و حدود 10.5 درصد نرخ برابری یورو با دلار عوض شده و دلار قوی تر شده است و برابری یورو و ریال حدود 12 درصد کاهش یافته و این شرایطی را پدید آورده که نوید این را می دهد که در آینده ثباتی را در اقتصاد شاهد خواهیم بود.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه به هیچ وجه ما اعتقاد نداریم نرخ ارز باید ثابت باشد، گفت: نرخ ارز باید با متغییرهای دیگر اقتصاد کشور تغییر کند و شرایطی را ایجاد کند که رشد صادرات و رشد اقتصاد را به دنبال داشته باشد و همه تمرکز اصلی ما در رشد صادرات و رشد اقتصاد در کشور است.

سیف افزود: در سال 92 رشد اقتصادی کشور 1/9- بود در حالیکه این رقم درسال 91 6.8- درصد بود و در سال 93 رشد اقتصادی کشور به 3 درصد رشد مثبت رسید.

وی ادامه داد: با جهت گیری‌ها و فعال کردن خطو تولید و تأمین سرمایه در گردش از طریق نظام بانکی کشور توانستیم درسال 93 به این رشد برسیم. و در فصل آخر سال 93 به دلیل تکانه‌های مختلف وکمی رشد کاهش یافت اما در سه فصل قبل آن بالای 3.6 درصد بود.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: درسال 94 در مجموع فکر می‌کنیم که رشد اقتصادی کشور مثبت خواهد بود و پیش بینی‌ها برای سال 95 بین حداقل 5 درصد تا 7 درصد است در شرایطی که رشد 8 درصد در قانون برنامه هدفگذاری شده است.

سیف افزود: در حال حاضر 90 هزار میلیارد تومان مطالبات غیرجاری نظام بانکی و 115 هزار میلیارد تومان مطالبات نظام بانکی از دولت و به همین مقدار دارایی‌های غیرعملیاتی نظام بانکی است.

وی خاطرنشان کرد: حدود 45 درصد از دارایی‌های نظام بانکی کشور منجمد است و هیچ گردشی ندارد و همه نقش نظام بانکی در اقتصاد ما از محل 55 درصد است.

رئیس کل بانک مرکزی یادآور شد: علی رغم دستاورد بزرگی که در زمینه تورم داشتیم نرخ سود بانکی پایین نیامد و اینکه نرخ تورم از بالای 40 درصد به دامنه 13 درصد رسید ولی تأثیری در نرخ سود بانکی باقی نگذاشت عجیب است.

سیف با تأکید براینکه نرخ سود بانکی باید هرچه سریعتر به واقعیت‌ها خودش را تطبیق دهد، گفت: اقداماتی که بانک مرکزی در شش ماه گذشته انجام داد تعیین تکلیف اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی بود و نرخ های جریمه 34 درصدی تبدیل به نرخ‌های منطقی شد.

وی افزود: بانک مرکزی به بازار بین بانکی ورود کرد و نتیجه مثبت ورود بانک مرکزی به بازار بین بانکی این بود که نرخ بازار بین بانکی که در مقاطعی بالای 29 درصد بود به کمتر از 19 درصد رسید که این دستاورد بزرگی است و علامت‌هایی به بازار سرمایه داد به طوری که نرخ خرید اوراق در بازار سرمایه که زمانی پیش بینی می‌شد بازار کشش 23 درصد را هم ندارد به 19 درصد رسید.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: نرخ‌ها در نظام بانکی نیز شروع به کاهش کرده به طوری که نرخ تسهیلات از 27 تا 28 درصد به دامنه 24تا25 درصد رسید و نرخ‌های سپرده که در گذشته به غلط بالا رفته بود کمی تعدیل شد و اخیراً هم تصمیمی گرفته شده که هرچه سریعتر بتوانیم نرخ‌های سپرده را به شرایط منطقی نزدیک کنیم.

سیف در خصوص تفاوت سود علی الحساب بانک‌ها با سود قطعی گفت: بانک‌ها سودی را برای سپرده‌ها در پایان سال محاسبه می‌کنند که همواره این سود به عنوان سود علی الحساب بوده و پس از برگزاری جلسات مجامع بانک‌ها میزان اختلاف سود علی الحساب با سود قطعی به حساب سپرده گذاران پرداخت می‌شد اما در طی سال‌های اخیر دیگر شاهد اعلام بانک‌ها در خصوص پرداخت حدوداً یک و نیم تا دو درصدی مابه التفاوت سود علی الحساب و سود قطعی نیستیم چرا که در سال‌های اخیر سود علی الحسابی که پرداخت می‌شود بیش از سود قطعی است و در عمل بانک‌ها با نرخ منفی در این خصوص مواجه می‌شوند که بانک‌ها چقدر مجاز به پیش بینی و تعیین سود قطعی و علی الحساب که در پایان سال پرداخت می‌شود هستند، در حال بررسی است.

وی درباره نرخ کفایت سرمایه بانک‌ها گفت: مطابق استاندارد جهانی این نرخ باید 12 درصد باشد که متأسفانه در ایران این نرخ حدود 4تا5 درصد است.

رئیس کل بانک مرکزی درباره برقراری ارتباط با بانک‌های خارجی افزود: تا پیش از این به دلیل وجود تحریم‌ها شرایط برای برقراری ارتباط محیا نبود. اما در حال حاضر تحریم‌ها برداشته شده و فضای روشنی برای برقراری ارتباط وجود دارد اما باید توجه کنیم بانک‌هایی را که از آنها انتظار کار بین المللی داریم باید مجهز باشد تا بتواند در برقراری موفق عمل کند. بنابراین افزایش سرمایه بانک‌ها موضوع مهمی است که در دستور کار داریم.

سیف گفت: جلوگیری از ارائه سود عقود در نظام بانکی کشور از دیگر برنامه‌های بانک مرکزی است. در گذشته بسیاری از بانک‌ها محاسبه دقیقی از مطالبات غیرجاری خود نداشتند همچنین برای مطالبات غیرجاری خود ذخیره مناسبی در نظر نگرفته بودند. درسال 93 اعلام کردیم که قبل از برگزاری مجمع جلسه‌ای را برگزار کنند تا با دقت این موضوع بررسی شود. این جلسه با دو هدف تشکیل شد که هدف اول کنترل دقت در تقسیم سود  و هدف دوم اطمینان از کفایت ذخایر مطالبات غیر جاری بود.

وی ادامه داد: پس از برگزاری این جلسه حدود دو هزار و 800 میلیارد تومان از سودهایی که قرار بود عرضه شود به ذخایر بازگشت. این کار انجام شد تا کفایت کامل برای ذخایر و مطالبات مشمول بانک‌ها انجام شود.

رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرد: در این جلسه درآمدها در کنار هم مقایسه شد تا کارمزدهای درنظرگرفته بررسی و سود لازم محاسبه شود.

سیف گفت: متأسفانه تجربه در بانک‌های داخلی نشان می‌دهد تمام فشار تأمین هزینه به سمت حاشیه سود تفاوت بین تجهیز منابع و نرخ تسهیلات هدایت شده است اما این موضوع در سایر دنیا اینگونه نیست.

وی درباره وضعیت یکسان سازی نرخ ارز گفت: در گذشته دو تجربه درباره یکسان سازی نرخ ارز وجود داشت که اولین تجربه با شکست و دومین تجربه موفقیت آمیز بود. برخی بیان می‌کنند که می‌توان از همان تجربه استفاده کرد و موفق به یکسان سازی نرخ ارز شد اما تفاوت‌های بسیاری وجود دارد که باید بررسی شود

رئیس کل بانک مرکزی از یکسان سازی نرخ ارز در نیمه دوم سال 95 خبر داد و گفت: این موضوع تأکید رئیس جمهور است و به منظور جلوگیری از رانت و فساد با دقت این موضوع را دنبال می‌کنیم.

سیف افزود: رشد تولید، حمایت از اقتصاد، ایجاد اشتغال و توسعه صادرات هدف اصلی شبکه بانکی است که امیدواریم با راهکارهای مختلف بتوانیم شبکه بانکی را در این مسیر هدایت کنیم.