پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- زهرا حاجیان- از اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی که نخستین موتورهای جست وجو درفضای مجازی راه اندازی شد ؛ شاید هیچ کس فکر نمی کرد که پس از گذشت بیش از 20 سال این ابزار ها به شاهراه ورودی افراد به اینترنت و دنیای سایبر تبدیل شوند.

امروز حجم اطلاعات در اینترنت چنان رو به افزایش است که تقریبا بدون استفاده از موتورهای جست وجو دسترسی به اطلاعات موجودبسیار سخت خواهد بود . این وضعیت امروزه باعث شده است گردانندگان برخی موتور های جست وجوی بین المللی علاوه برکسب درآمد های نجومی از کاربران، در موارد بسیاری کنترل بخش زیادی ازاطلاعات مردم را نیز در دست بگیرند . از این رو کشور‌های مختلف در سال های اخیر به سمت طراحی موتور های جست وجوی بومی گام برداشته‌اند.

در آمد150 میلیاردی گوگل از سرچ ایرانیان

گوگل نامی است که این روزها با اینترنت یکی شده و شاید بتوان گفت اینترنت بدون موتور جست وجوی گوگل بی معناست . بسیاری از کاربران واز جمله کار بران ایرانی همه روزه برای یافتن جواب هر مسئله ای به سراغ این موتور جست وجو می روند. چندی پیش نیویورک تایمز تصویر طنزی را به گوگل اختصاص داده بود که نشان می داد تا چند سال آینده گوگل می تواند حتی درون مغز شما را نیز برایتان جست وجو کند.

به گفته معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران ؛ موتور جست وجوی گوگل در حال حاضر سالانه از جست و جوی کاربران ایرانی  150 میلیارد تومان در آمد کسب می کند، حال آن که ما در حال حاضر با واگذاری این بازار داخلی به موتور های جست وجوی خارجی ، چنین درآمدی را از دست می دهیم.

فعالیت بیش از 40 موتور جست وجوی فارسی در شبکه اینترنت

در حال حاضر بنا به گفته مهندس یاری دبیر شورای راهبری جویشگرهای بومی ، بیش از 40 موتور جست وجوی فارسی در شبکه اینترنت فعالیت می کنند که تعداد زیادی از این جست وجوگرها، فراجویشگر یا mata search هستند که از پشتوانه های جست وجوگرهای معتبر همچون یاهو و گوگل برای ارائه خدمت بهره می گیرند.

اما نکته بسیار عجیب وقابل تامل در این میان، آن است که این جست وجوگر ها ی بین المللی اصولا از جایی ، کیلومتر ها دور تر و حتی آن سوی کره زمین نیاز های اطلاعاتی کاربران را پاسخ می دهند ،حال آن که به گفته مهندس سلجوقی رئیس شورای راهبری جویشگربومی، 80 درصد اطلاعات موجود در اینترنت ، اطلاعات یا داده های مکانی است یعنی به عنوان مثال کاربری به دنبال آدرس یک پزشک یا آدرس یک فروشگاه یا رستوران در کشور یا شهر خودش می گرددواز طریق موتور های جست وجویی مانند گوگل این اطلاعات را جست وجو می کند .

یعنی این اطلاعات از ایران در گوگل قرار داده شده است و کار بر ایرانی دوباره برای دسترسی به آن ها باید به گوگل مراجعه کند و این فرآیند باعث اتلاف هزینه و زمان می شود . همچنین به گفته معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران ؛ صرف نظر از مباحث اقتصادی مسئله ، با قرار دادن اطلاعات مختلف در جست وجوگرهای خارجی از جمله گوگل ، این جویشگر ها به راحتی به اطلاعات و ذائقه شخصی شهروندان نیز دسترسی پیدا می کنند واین موضوع می تواند زمینه جاسوسی و سوءاستفاده های اطلاعاتی متعدد را فراهم کند و امنیت کاربران را به خطر بیندازد .

خیز نه چندان بلند مسئولانICT کشور برای حمایت از جویشگر های بومی

به هر ترتیب و با وجود آن که سال هاست فعالیت گسترده موتور های جست وجوی بین المللی نظیر گوگل ، یاهو و... باعث شده است کار بران ایرانی اطلاعات مورد نیاز خود را در جست وجو گرهای خارجی جست وجو کنند ونیز فعالیت بیش از 40 موتور جست وجوی فارسی در شبکه اینترنت، سرانجام مسئولان حوزه ICT کشوربرآن شدند موضوع حمایت از طرح جویشگر بومی را در دستور کار خود قرار دهند .

براین اساس در اولین اقدام، سال گذشته شورای راهبری موتورهای جست وجوی بومی در راستای تعامل دولت با بخش خصوصی برای حمایت از ایجاد موتورهای جست وجوی بومی،به دستور وزیر ارتباطات تشکیل و براساس مصوبه این شورابیش از 170 میلیارد تومان اعتبار برای حمایت از بخش خصوصی در ایجاد موتورهای جست وجوی بومی در کشور پیش بینی شده است .

فعالیت کمرنگ موتورهای جست وجوی بومی

درحال حاضر در ایران 7 تا 8 موتور جست وجوی بومی با نام هایی از جمله " یوز "، "یاحق "،"پارسی جو و... با حمایت های دولتی ایجاد شده ودر حال فعالیت است، حال آن که تاکنون این موتور های جست وجو فعالیت کمرنگی درپاسخ گویی به نیازهای اطلاعاتی کاربران ایرانی داشته اند و نسبت به نمونه های خارجی در جذب کار بران ایرانی موفق عمل نکرده و نتوانسته اند در حد مورد انتظار کاربران را به استفاده ، ترغیب کنند . کار شناسان دلایل مختلفی را برای این عدم توفیق موتورهای جست وجوی بومی در جذب کاربران بر می شمرند که از جمله آن ها می توان به اظهارات مهندس انصاری معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران اشاره کرد . وی می گوید : ضعف های زیر ساختی و نبود مدل تجاری، 2 اشکال عمده ای است که در طراحی موتور های جست وجوی بومی به چشم می خورد و این ضعف ها باعث شده است پروژه هایی از این قبیل امکان رقابت با موتور های جست وجوی خارجی را نداشته باشند.

به گفته وی، آن چه تاکنون در قالب موتور های جست وجوی بومی در کشور ارائه شده،به طورعمده مدل تحقیق وتوسعه است که صرفا با هدف کسب دانش فنی انجام گرفته است اما در حال حاضر این موتور ها باید به اندازه ای تقویت شوند که بتوانند در یک فضای تجاری با هم به رقابت بپردازند. به گفته انصاری، اساسا کاربران ایرانی جست وجوگرها را با نمونه خارجی مقایسه می کنند و به استفاده از موتور جست وجوی داخلی تمایلی ندارند. او معتقد است یک موتور جست وجو باید ویژگی های کامل بودن، به روز بودن و دقیق بودن اطلاعات را داشته باشد. گوگل 35 سرویس جانبی دارد و برای این که کاربر ما تمایل به استفاده از موتور جست وجوی داخلی داشته باشد، باید این زیرساخت ها را فراهم کنیم که چنین اقدامی هزینه بسیار زیادی نیاز دارد؛ بنابراین دولت همچنان باید حمایت کننده باشد.

سلجوقی ، رئیس شورای راهبری جویشگر بومی نیز ارائه نکردن مدل کسب وکار از سوی موتور های جست وجوی بومی را مهم ترین علت عدم موفقیت این پروژه ها عنوان می کند و اظهار می دارد:متأسفانه تاکنون هیچ یک از این جویشگرها مدل کسب وکار ارائه نکرده اند و بدیهی است که در صورت عدم ارائه یک مدل تجاری یا مدل کسب وکار، حمایت های به عمل آمده، خروجی مناسبی نخواهد داشت و این جویشگر ها موفق به جذب کاربران و دریافت سهمی از این بازار نخواهند شد. جهانگرد رئیس سازمان فناوری اطلاعات نیز معتقد است : طراحان این جویشگرها باید بتوانند تعداد صفحاتی را که آدرس می دهند، افزایش دهند و تعداد این صفحات را به بالای چند میلیارد برسانندو تنها در این صورت است که می توانند درصد قابل توجهی از نیاز های اطلاعاتی کار بران را پاسخ دهند.

رتبه ششم ایران در استفاده از موتور جست وجوی گوگل در جهان

 حاجیان - مدیر پروژه موتور جست وجوی ایرانی  " یوز"از رتبه ششم ایران در میان کشورهای دنیا در استفاده از موتور جست وجوی گوگل خبر داد. مهدی تقوی  با بیان این که ایرانی ها روزانه ۲۵ میلیون بار از گوگل بازدید می کنند ، گفت: کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، ایتالیا و چین در این رتبه بندی در رده های ۱۰ به بعد قرار دارند.

رئیس شورای راهبری جویشگر بومی: موتور بومی «پارسی جو»  به زودی رونمایی می شود

 پارسا- موتور جست وجوی بومی «پارسی جو»  به زودی رونمایی می شود . رئیس شورای راهبری  جویشگر بومی، با اعلام این خبر افزود : با توجه به این که بر اساس مصوبه شورا،حمایت از طرح های جویشگر به ارائه مدل‌های کسب‌وکار از سوی موتورهای جست وجوی بومی منوط است، براین اساس  جویشگر هایی مانند پارسی‌جو باید مدل کسب وکار خود را ارائه کنند ودر عین حال  به سمت تبدیل شدن به شرکت دانش بنیان  گام بر دارند . این مباحث در پروژه  پارسی جو نیز در دست انجام وپیگیری است و  این طرح نیز با ارائه مدل کسب وکار ، به زودی عملیاتی می شود . مهندس سلجوقی گفت: هدف از طراحی جویشگر بومی رقابت با جویشگرهای جهانی مانند گوگل نیست، بلکه باید مدل کسب‌وکار را براساس خدماتی که برای گوگل سودی ندارد مانند خدمات محلی، ترسیم کنیم.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات خبر داد: وجود بیش از2 میلیارد صفحه فارسی زبان در وب

زهرایی- رئیس سازمان فناوری اطلاعات با بیان این که در حال حاضر در فضای وب بیش از 2میلیارد صفحه فارسی زبان وجود دارد، اعلام کرد : طراحان جویشگرها ی بومی باید بتوانند تعداد صفحاتی را که آدرس می دهند افزایش دهند و تعداد این صفحات را به بالای چند میلیارد برسانند.

وی گفت : در میان جویشگرهای بومی که در کشور راه اندازی شده است، تنها تعداد اندکی به ارائه این تعداد صفحه در جویشگر های خود نزدیک شده اند، در حالی که موتور های جست وجوی بومی باید محتوای بومی را پشتیبانی و زمینه ای را فراهم کنند تا این محتوا توسعه پیداکند .به گفته رئیس سازمان فناوری اطلاعات ، با گسترش هرچه بیشتر خط و زبان کشور در فضای وب، رتبه کشورهای صاحب آن زبان در تجارت جهانی افزایش خواهد یافت .

رئیس شورای جویشگرهای بومی تشریح کرد: جزئیات حمایت از جویشگرهای بومی

پارسا- رئیس شورای راهبری جویشگرهای بومی، نحوه و چگونگی حمایت از طرح های جویشگر بومی را تشریح کرد. مهندس خسرو سلجوقی با اشاره به رویکرد دولت در حمایت از ایجاد جویشگرهای بومی توسط بخش خصوصی، خاطرنشان کرد: با توجه به رویکرد جدی دولت درحمایت از ایجاد جویشگرهای بومی از سوی بخش خصوصی، بررسی ها نشان داد که متأسفانه در این زمینه ،خلاءهای زیادی وجود دارد و بخش خصوصی به تنهایی قادر نیست جویشگرهایی را بر اساس ارائه مدل کسب وکار و توان فعالیت در عرصه رقابت با جویشگرهای خارجی ایجاد کند در نتیجه دولت بر آن شد سیاست های حمایتی را برای ترغیب بخش خصوصی و ورود به عرصه طراحی و ساخت جویشگرهای بومی و سرویس های خدماتی مبتنی بر آن تعریف و تبیین کند.

وی با اشاره به اختصاص 170 میلیارد تومان اعتبار از سوی دولت برای حمایت از طرح های جویشگر گفت: در این راستا شورای راهبری جویشگر نیز ایجاد شد تا ضمن حمایت از طراحی و ساخت جویشگرهای بومی از سوی بخش خصوصی و پاسخ گویی به نیازهای کاربران، روش های توزیع منابع یا چگونگی و نحوه حمایت را تعیین و تبیین کند. تشکیل جلسات این شورا از دی سال گذشته آغاز شد و تاکنون نیز 14 جلسه آن برگزار و طی آن مدل مفهومی جویشگر بومی طراحی شده و سازوکار های حمایتی نیز موردبررسی قرارگرفته است.وی با بیان این که تاکنون چندین شرکت و مرکز دانشگاهی برای طراحی جویشگر بومی و دریافت این حمایت ها اعلام آمادگی کرده اند، افزود: به طور نمونه دانشگاه امام حسین (ع) با حمایت سازمان فناوری اطلاعات ایران و دانشگاه یزد با حمایت مرکز تحقیقات مخابرات به طراحی جویشگر بومی اقدام کردند.

البته تا پیش ازاین حدود 23 جویشگر از سوی بخش خصوصی در کشور و بدون حمایت دولت راه اندازی شده است، اما متأسفانه هیچ یک در حد مدل تجاری نیستند ازاین رو تنها از 8-7 جویشگر بومی در کشور نام برده می شود که در مواردی با حمایت های دولتی ایجادشده است و اغلب مورد مراجعه کاربران قرار می گیرد.

مهندس سلجوقی تصریح کرد: با وجودحمایت هایی که دولت برای ایجاد جویشگرهای بومی و خدمات مبتنی بر آن، از بخش خصوصی به عمل آورده است متأسفانه تاکنون هیچ یک از این جویشگرها مدل کسب وکار ارائه نکرده اند و بدیهی است که در صورت عدم ارائه یک مدل تجاری یا مدل کسب وکار، حمایت های به عمل آمده خروجی مناسبی نخواهد داشت ازاین رو به مراکزی که در زمینه جویشگر فعالیت می کردند اعلام کردیم به شرطی از طرح های آن ها حمایت می کنیم که در وهله اول به سمت شرکت شدن بروند و درعین حال برنامه کسب وکار ارائه کنند تا در نهایت شاهد آن باشیم که در کشور 2 یا3 جویشگر با کیفیت و قابلیت ارائه خدمات مختلف به کاربران راه اندازی شود.

جذب کاربران داخلی با بخشنامه و تبلیغ میسر نمی شود

مهندس انصاری(معاون سازمان فناوری اطلاعات ایران)- موتور های جست وجو براین اساس پایه ریزی شده اند که بتوانند پاسخ گوی سوالات کاربران باشند و اطلاعات مورد نیاز را درباره موضوعات مختلف به کاربران ارائه کنند؛ بنابراین موتور جست وجو می تواند از بابت سوال هایی که کاربر می پرسد، داده کاوی های دقیق وباارزشی را انجام و تشخیص دهد که کاربر به دنبال چیست . در عین حال موتور های جست وجو می توانند با ارائه اطلاعات دسته بندی شده به کاربر ذائقه او را تغییر دهند به این معنی که نتایج جست وجو به سمتی هدایت می شود که بتواند روی ذائقه کاربر تاثیر گذار باشد؛ بنابراین موتور های جست وجو از 2 طریق عمده یعنی ارائه دیتا و نیز هدایت ذائقه کاربر درآمد کسب می کنند .

در حال حاضر بر اساس اطلاعات در آمدی که موتور جست وجوی گوگل به بورس اعلام کرده است، این موتور جست وجو از محل جست و جوی کاربران ایرانی سالانه 150 میلیارد تومان در آمد کسب می کند و این نشان می دهد که در حال حاضر بازار بسیارخوبی در این زمینه در کشور ما وجود دارد و چنان چه بتوانیم نیازهای اطلاعاتی کاربران خودمان را شناسایی کنیم وبا اتخاذ روش های مناسب برای انجام داده کاوی دقیق موتور های جست وجوی بومی طراحی ویا موتورهای جست وجوی موجودرا تقویت کنیم، می توانیم سهمی از این بازار را تا حداقل یک درصد به داخل کشور هدایت کنیم .

البته دغدغه اصلی ما نباید تعدد موتور های جست وجو باشد بلکه تمرکز اصلی ما باید بر نحوه سرویس دهی و کیفیت موتور های جست وجوی داخل در انجام داده کاوی و رفع نیاز های اطلاعاتی کاربران باشد و در این صورت وجود یک یا 2 موتور جست وجوی قوی، می تواند این نیاز را برطرف و کاربران داخلی را جذب کند .

در حال حاضر به نظر می رسدضعف زیرساختی و نبود مدل تجاری موتورهای جست وجو ، 2 اشکال عمده ای است که امکان رقابت موتور های جست وجوی بومی را با موتور های جست وجوی خارجی دشوار می کند . آنچه تاکنون در قالب موتور های جست وجوی بومی در کشور ارائه شده، به طورعمده مدل تحقیق وتوسعه است که صرفا با هدف کسب دانش فنی انجام گرفته است، اما در حال حاضر این موتور ها باید به اندازه ای تقویت شوند که بتوانند در یک فضای تجاری با هم به رقابت بپر دازند.

از سوی دیگر جذب کاربران ایرانی به استفاده از موتور های جست وجو ، نیازمندفرهنگ سازی است و در شرایط فعلی با وجود آن که انتظار می رود سرویس دهندگان، سرویس های خود را کامل و به روزکنند و مشکلات فنی خود را به صفر برسانند، در عین حال کاربران نیز باید به سرویس دهندگان داخلی اعتماد کنند وجذب کاربران داخلی با بخشنامه یا تبلیغ میسر نمی شود. مردم اگر سرویس خوبی بگیرند تر غیب می شوند و می توانند مبلغان خوبی برای سرویس دهنده های داخلی باشند.

بخش خصوصی فناوری اطلاعات گوگل مخابرات یاهو