پايگاه خبري تحليلي «پارس»- حبيب نيکجو -شب گذشته پنجاهمين يارانه نقدي به حساب خانوارهاي ايراني واريز شد. يارانه اي که با حرف و حديث هاي فراواني پاي خود را به سفره هاي ما باز کرد و مسير پر فراز و نشيبي را طي نمود. از همان ماه هاي اول آمدنش عده اي سخن از رفتنش مي زدند و برخي بر طبل 3 برابر شدنش مي کوفتند. رئيس جمهور سابق چند ماه بعد از آغاز پرداخت يارانه نقدي گفته بود: «در مسير اجراي طرح هدفمند کردن يارانه ها يک گام به سمت عدالت برداشته شد اما جا دارد که اين مبلغ تا ۳ برابر افزايش پيدا کند» از طرف ديگر، يکي ديگر از دولتمردان سابق مي گفت که يارانه ثروتمندان بايد حذف شود. فرزين، سخنگوي سابق طرح تحول اقتصادي، در اواخر آذر سال 1390، در نخستين سالگرد آغاز هدفمندي يارانه ها گفته بود: «يارانه 10 ميليون نفر حذف مي شود».

تاريخ بازهم تکرار شد. دولت روحاني هم که بر سر کار آمد صحبت از حذف يارانه ثروتمندان کرد. وزير اقتصاد روحاني از شناسايي 10 ميليون ثروتمندي در مجلس سخن گفت که هنوز خبري از حذف يارانه آن ها نيست. هنوز هم يارانه نقدي 45هزار و 500 توماني احمدي نژاد بدون تغيير به راه خود ادامه مي دهد و با وجود تاکيد بسيار مجلس، تغيير مسيرش سخت به نظر مي رسد.

باوجود اين همه فراز و نشيب در حرف و ثبات در عمل يارانه نقدي، تا به امروز به حساب هر ايراني 2 ميليون و 275 هزار تومان واريز شده است. يارانه اي که در ماه‌هاي اول پرداخت، سهم مناسبي در درآمد خانوارهاي ايراني داشت اما مرور زمان و افزايش تورم در سال هاي 91 و 92 باعث شد که يارانه نقدي اثر اوليه خود را، حتي در خانوارهاي دهک هاي پايين، از دست بدهد. نمودار بالا نشان مي دهد که سهم يارانه نقدي يک خانوار دو نفره از يارانه نقدي چگونه کاهش پيدا کرده است. اين نمودار وضعيت درآمد يک کارگر ساده را نشان مي دهد که حداقل حقوق را دريافت مي کند. به خوبي روشن است که سهم بالاي يارانه نقدي که 25 درصد درآمد يک خانوار دو نفره را تشکيل مي داد به زير 14 درصد رسيده است. شايد علت اصلي اين کاهش تورمي بوده است که به واسطه سياست هاي اقتصادي اشتباه به اقتصاد ايران تحميل شده است. شايد اگر بار مالي و هزينه اي يارانه اين 10 ميليون ثروتمند شناسايي شده نبود، دولت مي توانست در زمينه بهداشت و سلامت سرمايه گذاري کند يا دولت قادر بود که به وضعيت حاشيه نشيني شهرهاي بزرگ سروسامان دهد. شايد اگر اين 10 ميليون يارانه نمي گرفتند، تجهيزات بيمارستاني کشور بهبود پيدا مي کرد. بار مالي واردشده توسط اين 10 ميليون ثروتمند حدود 23 هزار ميليارد تومان است. براي درک عظمت اين عدد به اعداد پايين بنگريد تا ببينيد اين عدد چقدر بزرگ است!

با اين حال در بودجه امسال، دولت مجلس را موظف کرده است که يارانه ثروتمندان را حذف کند. اين وظيفه تنها در حرف خلاصه نشده است و با کاهش 3 هزارميليارد توماني بودجه هدفمندي، دولت مجبور است يارانه حدود 5.5 ميليون نفر را حذف کند. بدون شک بزرگترين چالش رو به روي دولت براي حذف يارانه ثروتمندان نحوه شناسايي است. براي مثال پيشتر يکي از دولتمردان گفته بود که تنها مي توان يک ميليون نفر را به صورت قطعي حذف نمود. اما دولت چه بخواهد و چه نخواهد ناچار است دست به اقدامي بزند که به احتمال زياد به محبوبيتش ضربه وارد مي کند.

چقدر به ثروتمندان يارانه نقدي پرداخت شده است؟

برابر با بودجه بخش سلامت در سال 93

برابر با بودجه عمراني کشور در سال 92

2 برابر کل توليدات بخش معدن در سال 92

نصف درآمدهاي نفتي کشور در سال 92

اقتصاد اقتصاد ایران بودجه حذف یارانه حقوق درآمد دولت سلامت هدفمند کردن یارانه ها یارانه