پايگاه خبري تحليلي «پارس»- شیوا سعیدی- چندی پیش خبری منتشر شد که نشان می‌داد با نزدیک شدن فصل سفرهای بهاره در آمریکا تعداد مسافران هوایی به بیش از ١٣٤‌میلیون نفر رسیده است. جابه‌جایی چنین حجمی از مسافران کار بسیار سختی است که گاهی اوقات با مشکل نیز مواجه می‌شود. در چنین حالتی تأخیر یا لغو پرواز طبیعی به نظر می‌رسد. براساس تعاریف موجود در قوانین هوایی آمریکا و اتحادیه اروپا اگر پرواز ١٥دقیقه دیرتر از زمان معین شده انجام شود، این امر تأخیر محسوب می‌شود.

takhirparvaz

طبق قوانین علل تأخیر در پروازها به ٥ دسته تقسیم شده‌اند که شامل مشکلات مربوط به نگهداری، تعمیر و آماده‌سازی هواپیما، سوختگیری، آب و هوای بد مانند بروز تندباد، طوفان شن و غیره، مشکلات فنی هواپیما (دلیل اصلی تأخیر پروازها در آمریکا)، ترافیک هوایی، ورود دیرهنگام هواپیمایی که قرار است برای پرواز بعدی استفاده شود و مشکلات امنیتی می‌شود. براساس آمار دفتر حمل‌ونقل آمریکا در‌ سال ٢٠١٤ در کل حدود ٧٥‌درصد پروازها در زمان مقرر انجام شده است. این سازمان تأخیر هواپیما را براساس دلایل آن تقسیم‌بندی کرده که تأخیر هواپیما (٦,٨٢درصد)، آب و هوای بد (٠.٤١درصد)، تأخیر سیستم هوایی (٦.٩٩درصد)، دلایل امنیتی (٠.٠٤درصد)، دیر رسیدن هواپیما به فرودگاه (٨.٨٢درصد)، لغو پرواز (١.٤١درصد) ازجمله آنهاست.

خسارت ٢٢ میلیاردی تأخیر پروازها
این‌گونه مشکلات علاوه بر آن‌که در برنامه مسافران خلل ایجاد می‌کند، به بی‌نظمی در فرودگاه‌ها نیز منجر می‌شود اما در کنار این موارد معضل جدی دیگر خسارت‌های مالی کلانی است که این تأخیرها به بدنه اقتصاد و صنعت هوایی وارد می‌کنند. در آمریکا «سازمان هواپیمایی فدرال» تخمین می‌زند تأخیر در پروازها سالانه حدود ٢٢‌میلیارد دلار خسارت به بار می‌آورد. در این کشور وزارت حمل‌ونقل پس از چهار ساعت تأخیر به ازای هر ساعت اضافه، در ازای هر مسافر ٢٧٥٠٠ دلار از شرکت جریمه دریافت می‌کند. از سوی دیگر هنگامی که شرکت‌ها هواپیما را بیش از ٣ ساعت در پروازهای داخلی یا تعداد ساعات بیشتر در پروازهای بین‌المللی نگه می‌دارند، مجبور هستند به مقامات فدرال نیز جریمه بپردازند. براساس قوانین اتحادیه اروپا نیز تأخیر بیش از ٣ ساعت، لغو و ثبت نشدن مسافر در فهرست پرواز به ازای هر مسافر شامل ٦٠٠ یورو جریمه است.

takhirparvaz1

 راه گریز شرکت‌های هوایی
در چنین حالتی شرکت‌های هوایی در قبال فرد مسئول هستند و مسافران می‌توانند براساس قوانین غرامت یا خدماتی دریافت کنند. به‌عنوان مثال اگر پروازی لغو و به روز بعد موکول شود شرکت باید برای فرد یک اتاق هتل رایگان تهیه کند. اما اگر دلیل تأخیر « شرایط اضطراری» باشد، مسافران هیچ غرامتی نمی‌توانند دریافت کنند. این یک حفره قانونی است که با استفاده از آن بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی از پرداخت غرامت به مسافران سرباز می‌زنند. در این زمینه اتحادیه اروپا قوانین بسیار کامل و جامعی درباره تاخیردر پروازها دارد. براساس قوانین در صورتی که دلیل تأخیر شرایط اضطراری و خارج از کنترل شرکت هواپیمایی باشد، مسافران نمی‌توانند غرامتی دریافت کنند که خطرات امنیتی، بی‌ثباتی سیاسی یا شرایط بد آب‌وهوایی و اعتصاب معمولا در این گروه می‌گنجد.

هرچند در این حالت مسافران نمی‌توانند غرامتی دریافت کنند اما شرکت باید به آنها یک وعده غذایی، نوشیدنی، مکانی برای استراحت و ترانسفر یا حمل‌ونقل هتل (با توجه به طول پرواز و میزان تأخیر) را فراهم کند. البته مسافران نیز می‌توانند درباره شرایط اضطراری با شرکت هواپیمایی بحث کنند. به‌عنوان مثال اگر شرکت ادعا کند دلیل تأخیر بدی آب و هوا بوده است اما پروازهای دیگر انجام شده‌اند، در چنین شرایطی احتمال دارد شرکت‌ها تعریف شرایط اضطراری را بیش از حد لزوم گسترش و بسط بدهند. درهرحال این رویه طی سال‌های اخیر تغییر کرده است. اگر مسافران بتوانند ثابت کنند دلیل تأخیر هواپیما «اضطراری» نبوده، می‌توانند از شرکت غرامت دریافت کنند. سال‌های گذشته در آمریکا و انگلیس برخی مسافران با پیگیری شکایات توانستند غرامت تأخیر یا لغو پرواز خود را دریافت کنند. دراین موارد شرکت‌های هوایی به دروغ نقص فنی یا آب وهوای بد را دلیل اصلی ناهماهنگی ذکر کرده بودند.

takhirparvaz3

غرامت شرکت‌های هوایی به مسافران
براساس قوانین اتحادیه اروپا اگر مسافت پرواز حدود ١٥٠٠ کیلومتر و هواپیما بیش از ٣ ساعت تأخیر داشته باشد، فرد می‌تواند تا ٢٥٠ یورو غرامت دریافت کند. همچنین در صورتی که پرواز در منطقه یورو و بیش از ١٥٠٠ کیلومتر (مسافت پرواز بین ١٥٠٠ تا ٣٥٠٠ کیلومتر باشد) و هواپیما بیش از ٣ ساعت تأخیر داشته باشد، مسافر می‌تواند تا ٤٠٠ یورو غرامت دریافت کند. چناچه مسافت پرواز بیش از ٣٥٠٠ کیلومتر و مدت زمان تأخیر بین ٣ تا ٤ ساعت باشد، شرکت باید ٣٠٠ یورو به هر مسافر غرامت دهد. در پروازهایی با مسافت بیش از ٣٥٠٠ کیلومتر و تأخیر بیش از ٤ ساعت نیز، مسافر می‌تواند ٦٠٠ یورو خسارت از شرکت هواپیمایی دریافت کند.

takhirparvaz2