آیا قیمت سیب‌زمینی باز هم گران میشود؟

به گزارش پارس به نقل از فارس، مقامات پاکستانی امروز اعلام کردند ۱۱۵ هزار تن سیب زمینی به ایران صادر کرده اند، این در حالی است که در سال های گذشته برخی مواقع حتی شاهد این بوده ایم که سیب زمینی تولید داخل کشاورزان به دلیل تولید فراوان و نداشتن مشتری، در انبار فاسد شده و کشاورز با پرداخت پول به کارگران، سیب زمینی فاسدشده را از انبارها خالی می کردند، حتی در گذشته برخی افراد از محصول سیب زمینی تولیدی کشاورزان به عنوان کار تبلیغی هم استفاده کرد.

همه اینها نشانگر این است که تولید سیب زمینی در کشور فراوان بوده، اما در برخی سال ها به دلیل عدم مدیریت با کاهش عرضه مواجه می شویم.

سال هاست، محصولاتی مانند سیب زمینی، گوجه فرنگی و پیاز معمولاً یک سال به دلیل تولید فراوان با کاهش قیمت و سال دیگر با پایین آمدن عرضه با قیمت بالا مواجه می شود که یا تولیدکننده و یا مصرف کننده متضرر می شوند و هیچ وقت خط تعادلی برای اینها نبوده است.

در اقتصاد کلان، به این نوع تولید و تقاضا منحنی تار عنکبوتی می گویند که عرضه و تقاضا از سیر منطقی تبعیت نمی کند. حال سؤال این است که چرا باید محصول تولیدی قابل مدیریت نباشد؟

طرح اجرای الگوی کشت که می تواند درمانی بر این دردها باشد سالهاست در وزارت جهاد کشاورزی خاک می خورد، برخی مجریان طرح می گویند اجرای این طرح عملی نیست، زیرا مدیران بخش کشاورزی نمی توانند حالت اجبار و تهدید برای کشاورز داشته باشند و آنها را مجبور به کشت محصول دیگری بکنند.

  اما پاسخ این است که مفهوم مدیریت همان هدایت عوامل به نحوی است که بهترین و بیشترین سود برای کشاورز و جامعه داشته باشد و امور هم به نحو درستی پیش رود.

طرح الگوی کشت می تواند قبل از هر چیز با تعیین نرخ خرید تضیمینی مناسب، با ارائه مشوق ها از سوی دولت از قبیل اعلام پرداخت تسهیلات و تأمین نهاده ارزان قیمت به کشاورزانی که براساس طرح وزارت جهاد کشاورزی عمل کنند و سایر امتیازات ویژه این طرح را پیاده کند.

الگوی کشت چیست؟

الگوی کشت، مدیریت زمین های کشت شده در درجه اول برای تولید محصولات اساسی و تامین نیازهای ضروری جامعه است و بعد برنامه سازی برای صادرات هم صورت گیرد، اما این طور نباشد که محصولات غیر ضرور به جای محصولات ضروری رشد سرطانی داشته باشد.

  طی سال های گذشته محصولات صیفی مانند، خربزه، هندوانه در سطح وسیعی در کشور تولید می شود که حتی ایران جایگاه سوم تولید خربزه و چهارم هندوانه را در دنیا دارد، اما در عوض، ۹۰ درصد در تأمین روغن وابسته است. سالانه بیش از ۷.۵ میلیون تن خوراک دام و طیور وارد می کند و البته سال گذشته هم بیش از ۷ میلیون تن گندم وارد کرد.

این آمارها نشان می دهد که بخش کشاورزی ما در محصولات اساسی کاملاً وابسته است و شاید در برخی محصولات که بسیاری کشورها عمداً تولید نمی کنند، را در اولویت قرار داده است.

محصولاتی مانند خربزه و هندوانه بیشترین مصرف آب را دارد، چهار تا پنج برابر گندم آب مصرف می کند، بنابراین اگر به آب به عنوان مایه حیات نگاه کنیم که چالش های زیادی برای آن در دنیا وجود دارد، باید قطره قطره آن را محافظت کنیم نه اینکه محصولاتی تولید کنیم که نیاز آبی فراوان دارند و در کشور هم مسرفانه و تفننی مصرف می شود، که این تنها هدر دادن ذخایر آبی کشور است.

امروزه در کشاورزی پایدار، تولید ماده خشک به ازای آب مصرفی مطرح است نه تولید به هر قیمتی. تولید پایدار در کشورهایی که کشاورزی پیشرفته ای دارند دنبال می شود، اما هنوز کشاورزی کشور نتوانسته است، برنامه های تولید پایدار را به نحو مناسبی اجرایی کند.

اخیراً وزارت جهاد کشاورزی دولت یازدهم اعلام کرد طرح الگوی کشت را امسال اجرایی می کند. طرح به دولت ارائه شده است، اما باید دید که آیا با اجرای این طرح پایان سریال های تکراری سیب زمینی و پیاز را که برداشت آن آغاز شده است شاهد خواهیم بود؟

سال گذشته به دلیل کاهش سطح زیر کشت، قیمت سیب زمینی به کیلویی ۴۵۰۰ تومان رسید.

آنچه مسلم است، زیرساخت های اجرای این طرح باید آماده و مدیریت  شود، وگرنه کنترل ۴.۵ میلیون بهره بردار کشاورزی برای اجرای این طرح بدون در نظر گرفتن ملزومات آن میسر نخواهد بود.